Seçim ikinci tura kalırsa ne olur? Araştırma şirketi temsilcileri yorumladı

Ezgi YILDIZ

İSTANBUL - 14 Mayıs’a günler kala kamuoyunun gündeminde seçimin ilk turda bitip bitmeyeceği var. Siyasetçiler ilk turdan umutluyken, anket ve araştırma şirketlerinin yöneticileri ilk turda Sinan Oğan ve Muharrem İnce oylarının belirleyici olacağına, ikinci tur ihtimalindeyse Meclis aritmetiğinden doğacak psikolojik üstünlüğe dikkat çekti.

Kamuoyunda en çok merak edilen ve tartışılan konuların başında 14 Mayıs seçimlerinin ilk turda sonuçlanıp sonuçlanmayacağı var. Bu tartışmaları Metropoll Araştırma Merkezi sahibi Özer Sencar, Avrasya Araştırma Şirketi Başkanı Kemal Özkiraz, MAK Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Kulat, TEAM Araştırma Genel Direktörü Ulaş Tol ve Türkiye Raporu Direktörü Can Selçuki Artı Gerçek’e değerlendirdi. Yeşil Sol Parti İstanbul Milletvekili Adayı Sırrı Süreyya Önder ve CHP İzmir Milletvekili Adayı Mahir Polat da saha çalışmalarındaki izlenimlerini aktardı.

ULAŞ TOL, İKİ FAKTÖRE DİKKAT ÇEKTİ: İLK TURDA BİTMESİNİ ENGELLİYOR

Seçimi ‘bıçak sırtı’ olarak yorumlayan TEAM Araştırma Genel Direktörü Ulaş Tol, seçimin ilk turda mı ikinci turda mı biteceğine dair şunları söyledi:

“Olağan bir seçimde çoktan bizim ilk tura dair bir net fikrimizin olması gerekiyordu. İki faktör bunu engelliyor. Birincisi; İnce ve Oğan’a yönelen seçmenler kararlı bir seçmen grubu değil; bir tür anlık beğeniden, tepkiden ve protestodan kaynaklanabiliyor. İkinci tur algıları da değişken, 'ilk turda bu ikisini destekleyelim ikinci turda Kılıçdaroğlu’nu destekleyelim' diyen önemli bir kesim var. Onların neler yapacağı belli değil. Bu bahsettiğim değişkene göre seçimin birinci turda bitip bitmeyeceği belli olacak.

İkinci faktör ise; bu iki adayın oy oranının yüzde 5’in altına gerileme ihtimali.”

‘İKİNCİ TURA KALIRSA SEÇİM YENİDEN BAŞLAR: PSİKOLOJİK ÜSTÜNLÜK’

Ulaş Tol, seçimlerin ikinci tura kalması halinde Meclis vekil aritmetiğinde çoğunluğu alan tarafın psikolojik üstünlük elde edeceğini, 15 günlük sürede tüm kampanyalarını bunun üzerinden kuracağını öngördüğünü belirterek şunları söyledi:

“Eğer ikinci tura kalırsa, seçim yeniden başlıyor olacak. Eğer şu anki öngörülerimizdeki gibi Kılıçdaroğlu 2-3 puan farkla bitirir hatta daha da üzerine çıkarsa büyük bir psikolojik üstünlük sağlıyor. Erdoğan'ın 43-44'ü en fazla 45’i gördüğü oluyor, eğer onun altına doğru gerilerse onu destekleyen seçmende yenilgi duygusu oluşur ve bu durum da muhalefete psikolojik üstünlük sağlar. İkincisi; Meclis çoğunluğunu eğer Cumhur İttifakı alırsa bu da onun için psikolojik üstünlük sağlayacak ve bunu doğrudan kullanacak. Almazsa bile şu propagandayı yapacak: 'Siz Millet İttifakı olarak bizden zaten geridesiniz ve bütün kararlarda Emek ve Özgürlük İttifakı’na, Yeşil Sol Parti’ye ihtiyaç duyacaksınız.

İkinci tura kalırsa kitleleri mobilize etmek de önemli olacak. Uzak şehirlerdeki depremzedeler, ikinci tura kalırsa orada mı kalacaklar tekrar mı gidecekler, öğrenciler de tabii öyle… Burada da ilk turdaki psikolojik üstünlük etkili olacak.”

KULAT: İKİNCİ TUR MOTİVASYONU FARKLI PARTİLERDE FARKLI ŞEKİLLERDE OLUR

MAK Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Kulat, en son 10 gün önce yaptıkları araştırmanın sonuçlarına göre Kılıçdaroğlu’nun çok az bir farkla ilk turda kazandığını söyledi. Araştımalarına göre Erdoğan’ın 45.5 bandında dolaştığını söyleyen Kulat, “Sinan Oğan ve Muharrem İnce olmasaydı biz şimdi yüzde 54 oranında bir Kılıçdaroğlu’ndan bahsederdik” dedi.

Kulat da seçimin ikinci tura kalması halinde Meclis’teki çoğunluğunun sağlayacağı psikolojik üstünlüğün partilerde farklı motivasyonlara neden olacağına dikkat çekti. Kulat, “Meclis'te çoğunluk kimin olursa ikinci tur motivasyonu farklı partilerde farklı şekillerde olur. Mesela Millet ittifakı ciddi sayısal vekil çoğunluğu yakalarsa psikolojik olarak etki sahibi olur” dedi.

‘MUHALEFET BİRİNCİ TURDA ALMAZSA İKİNCİ TURDA ERDOĞAN’IN ŞANSI ARTAR’

Metropoll Araştırma Merkezi sahibi Özer Sencar, seçimlerin ilk turda sonuçlanabilmesinin ancak Sinan Oğan ve Muharrem İnce’nin oy oranlarının düşmesiyle mümkün olduğunu belirterek “Şu anda böyle bir durum yok. Bu iki adayın oy toplamı yüzde 5 buçuk 6 civarında. İkinci turda da düşme ihtimali çok düşük” dedi.

Sencar, Meclis aritmetiğinde çoğunluğu kimin alacağını ise CHP’nin ve AKP’nin alacağı oyların belirleyeceğini ifade etti. Sencar “MHP ve İYİ Parti'nin oyları yüzde 10’un altında. AK Parti yüzde 40-42 civarında, CHP yüzde 26-28 civarında. Cumhur iİtifakı’nın oyları parlamentoda ciddi bir çoğunluk oluşturacak, 300’ü aşma ihtimali olduğunu düşünüyorum. Böyle olursa Erdoğan lehine bir psikolojik etki yapabilir. Dolayısıyla ikinci turda kimin kazanacağını etkileyen faktörlerden biri Cumhur’un parlamentodaki oy çoğunluğu. Ama asıl faktör ise Erdoğan ve Kılıçdaroğlu’nun birinci turda kaç oy alacağı ile ilgilidir. Eğer birinci turda Erdoğan Kılıçdaroğlu’ndan 2-3 puan oy alır öyle ikinci tura kalırsa o zaman Erdoğan kazanır. Seçmenlerin ve politikacıların ilk turda bitirmeliyiz söylemi muhalefet açısından anlamlı bir şey çünkü birinci turu alamazsa ikinci turda Erdoğan’ın şansı artıyor” dedi.

ÖZKİRAZ: İKİNCİ TURA KALIRSA KILIÇDAROĞLU FARKI DAHA DA AÇAR

Avrasya Araştırma Şirketi’nin başkanı Kemal Özkiraz seçimlerin yüksek ihtimalle ilk turda sonuçlanacağını ikinci tura kalınması halinde de farkın daha fazla olacağını belirtti.

Özkiraz, ikinci turun toplumda birçok endişeye sebep olacağına da dikkat çekerek şunları söyledi; “Rejim nerelerde hile yapması gerektiğini sandık sandık öğrenmiş olacak, böyle bir endişemiz var. Birinci turda milletvekili seçimleri tamamlanmış olacağı için ikinci turda sandıkları koruyacak insan kaynağını tekrar motive etmek zor olacak bence muhalefetin bir diğer endişesi de bu olacak.”

Özkiraz, parlamento seçimlerinde ise muhalefetin Meclis’teki çoğunluğu alacağını düşündüğünü söyleyerek, “250 civarında Millet İttifakı’nın vekili, 70-80 civarında da Yeşil Sol Parti ve TİP’in milletvekili olacak” dedi.

SELÇUKİ: ERZURUM’DAKİ OLAYLAR İNCE VE OĞAN SEÇMENİNİ KAZANACAK ADAYA YÖNELTEBİLİR

Türkiye Raporu Direktörü Can Selçuki ilk turda seçimlerin sonuçlanma ihtimalinin düşük olduğunu ifade ederek yine de 14 Mayıs yaklaştıkça İnce ve Oğan’ın seçmen davranışının değişmesi ihtimali üzerinde durdu. Selçuki, “Bugün itibarıyla Muharrem İnce ve Sinan Oğan’ın oy oranlarına baktığımızda seçimin ilk turda sonuçlanması zor görünüyor. Öte yandan Erzurum’da olan olaylar İnce ve Oğan seçmeninin seçim yaklaştıkça kazanma ihtimali olan adaylara yönelme ihtimalini yaratıyor. Fakat bunun düşük bir ihtimal olduğunu söylemek gerekiyor” dedi.

Seçim ilk turda biterse bütün anketlerin Kemal Kılıçdaroğlu’nun kazanacağını gösterdiğini söyleyen Selçuki, “İkinci turda yine Kemal Kılıçdaroğlu anketlere göre avantajlı görünüyor ama 15 günlük sürede rakiplerin neler yapacağını tahmin etmek mümkün olmadığı için şu anki durumun nasıl evrileceğini de öngörmek de zor açıkçası.”

ÖNDER, İKİNCİ TURDA KÜRT SEÇMENİN TAKINACAĞI TUTUMA DİKKAT ÇEKTİ

Yeşil Sol Parti İstanbul 1’inci bölge 1’inci Sıra Adayı Sırrı Süreyya Önder ikinci tur ihtimalinde Kürt seçmenin sandıkta takınacağı tutuma dikkat çekti. Önder, “Seçim ikinci tura kalırsa ilk turda yarışı önde bitiren aday açısından büyük bir avantaj söz konusu olacak. Ama ilk turda bitmese bile tüm gücümüzle asılıp ikinci tura bir hayli önde girme gücünü elde tutmak gerekiyor. İkinci turda işi zora sokan tek şey Yeşil Sol Parti’ye verilecek olan desteğin beklenen oranda olmaması olabilir. Bu durumda Kürt seçmen bir blok olarak sandığa küsebilir, sandığa gitme isteği azalabilir” dedi

MAHİR POLAT: SEÇİM İKİNCİ TURA KLAMAYACAK

CHP İzmir Milletvekili ve 2’inci Bölge Adayı Mahir Polat da seçimlerin ikinci tura kalmayacağı görüşünde. Meclis aritmetiği için çok yoğun bir mesai harcadıklarını söyleyen Polat, “Cumhur İttifakı her yaptığı çıkış sonrası oy ve vekil kaybediyor. Karşısında sayısal olarak ondan daha büyük bir blok bulacak ve seçim sonrası Meclis içinde de özellikle AKP vekillerinden ciddi bir kopuş olmasını bekliyorum” dedi.