‘Eziyet Yönetmeliği’ iki aydır yürürlükte: 450 aile hekimliği birimi boş kaldı, ebe ve hemşireler istifa hazırlığında

Müzeyyen YÜCE

İSTANBUL - Aile hekimleri, sağlık çalışanları ve ebeler, Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği'nin ‘geri çekilmesi’ talebiyle 6-10 Ocak 2025 tarihleri arasında üçüncü kez iş bıraktı.

Türkiye'de sağlık hizmetlerinin önemli bir ayağını oluşturan aile sağlığı hekimliği sistemi (ASM) özellikle son yıllarda artan iş yükü ve fiziki yetersizlikle sık sık gündeme geliyor. Son olarak meslek örgütlerinin tüm itirazlarına rağmen 1 Kasım'da yürürlüğe giren tartışmalı yönetmeliğin çalışma ve özlük haklarında ciddi kayıplara neden olduğu belirtilirken, aile sağlığı merkezlerinden (ASM) istifa edecek olan sağlıkçı sayısının giderek artığı da kaydediliyor.

HEKİMLERİN İŞ YÜKÜ ARTI, GELİRLER DÜŞTÜ

Yeni yönetmeliğe göre ASM'de çalışan sağlıkçıların gelirlerinde yüzde 30'luk bir kayıp ortaya çıkıyor. Bunun yanı sıra hekimlerin belirli hedeflere ulaşmaları halinde teşvik ödemeleri öngörülüyor. Ancak yönetmelikte sağlık çalışanlarına teşvik ödemesi yapılabilmesi için bazı kriterler mevcut. Bunların başında aile hekimliğine kayıtlı bir kişinin yılda en az iki kere ASM'ye gelmesi gerekiyor. Ayrıca kişi yılda yediden fazla kere başka bir sağlık kurumuna gitmemeli. Her iki durumun da sağlanmaması halinde aile hekimi teşvikten faydalanamıyor.

Yönetmelikle birlikte aile hekimlerine ilaç yazma kısıtlaması da getirildi. Antibiyotik, ağrı kesici ve mide koruyucu ilaç yapılmasına kota gerilirken, eğer hekim bu ilaçları bulunduğu il ortalamasının üzerinde bir miktarda yazarsa teşvik alamıyor. Bu durum hastalar ile hekimleri karşı karşıya getirebileceği gibi yeni yönetmelikle hekimlerin, ebe ve hemşirelerin üstlenmesi gereken bürokratik işlerinde de artması iş yükünü de ağırlaştırdı.

‘İSTANBUL’DA EK YERLEŞTİRME AÇILDI, 450 AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ BOŞ KALDI’

Tüm bu sebeplerden dolayı da aile hekimleri yönetmeliğin geri çekilmesi çağrısıyla üçüncü kez iş bıraktı. Türkiye'de sağlık hizmetlerinin yüzde 40'ının ASM'ler tarafından sağlanmasına rağmen hekimlerin yalnızda yüzde 15’inin buralarda görev yaptığına dikkat çeken Türk Tabipler Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Başkanı Emrah Kırımlı, söz konusu yönetmeliğin zaten iş yükü fazla olan ASM’leri bitmeye yönelik olduğunu kaydetti. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden bu yana geçen iki ayda aile hekimliklerinde görev yapan çok sayıda sağlık çalışanının istifa ettiğini ve sorunların giderek arttığını kaydeden Kırımlı, “Bugün İstanbul’da istifa, emeklilik, sözleşme feshi gibi nedenlerle boş olan aile hekimliği birimleri için ek yerleştirme açıldı. Sadece İstanbul’da 450 birim boş kaldı, dolduramıyorlar. Bize eziyet ettikleri müddetçe de aile hekimliği birimlerinden ebeler, hemşireler, hekimler giderek istifa ederler” ifadelerine yer verdi.

‘İSTANBUL’DA AYDA 20 BİNE YAKIN AŞI YAPILAMIYOR’

Sağlık Bakanlığının söz konusu yönetmelik ısrarı devam ettiği sürece aile hekimliklerinin çalışılmaz bir hal alacağını anlatan Kırımlı, yaşadıkları sorunları şu şekilde anlattı:

“Zaten İstanbul’da her ay 20 bine yakın aşı yapılamıyor. Bu artık salgınların, hastalıkların ve kanserlerin geç tespitini artırır. Bu eziyeti çekecek olan sadece biz değiliz. Yoksul yurttaşlarımız da etkilenecek. Sağlık Bakanlığı, ne yazık ki ne çalışanlarını ne de sağlık hakkı olan yurttaşları hiç önemsemiyor. Bizim talebimiz; öncelikle bu yönetmeliğin iptal edilerek Bakanlığın bizimle iletişim halinde aile hekimliklerinin sorunlarını çözmesini istiyoruz. Ama tek yönlü bakış açısına devam ederlerse biz de eylemlerimizi sürdüreceğiz.”

EBE VE HEMŞİRELER DE YÖNETMELİK MAĞDURU

Sağlık Bakanlığının son yönetmeliği aile hekimlerinin yanı sıra ebe ve hemşireleri de etkiliyor. Hemşire ve Ebe Derneği (İSAHED) Genel Başkanı Vildan Aydın, yönetmelikle ebe ve hemşirelerin tüm işlev ve fonksiyonların yok sayıldığını söyledi. Eziyet yönetmeliği olarak nitelenen bu yönetmeliği kabul etmediklerini söyleyen Aydın, “Bizim görev tanımımız dışında olan işlemlerden dolayı ücret kesintisine maruz kalıyoruz. Herhangi bir ödül, teşvik almadığımız gibi birimdeki hekim muayene yapmadığı zaman görev tanımımız dışında olmasına rağmen bizim ücretlerimiz kesiliyor. Bu yönetmeliği asla kabul etmiyoruz” dedi.

‘80 CİVARINDA İSTİFA VAR, 300’E YAKIN EBE VE HEMŞİRE DE İSTİFA İÇİN BİZE BAŞVURDU’

Şu anda Anadolu’nun her tarafından istifa haberleri aldıklarını açıklayan Aydın, sadece İstanbul’da 130 birimin ebe ve hemşiresi olmadığını aktardı ve ekledi:

“İki ayda 80 civarında istifa yaşandı. 300’e yakın da istifa etmeyi düşünüp bize başvuran arkadaşlarımız var. İstanbul’da çok büyük oranda bir istifa hazırlığı içerisindeyiz. Sağlık Bakanlığı çok iyi biliyor ki, ebe ve hemşireler olmadan bu sistem yürütülemez. Milyonlarca aşılamayı, gebe takibini yapan bizleriz. Zaten ücretlerimiz açlık sınırı altında. Bir de bunların kesintiye uğraması tehdidiyle birlikte çalışmayı sürdürmeyi düşünmüyoruz. Arkadaşlarımız kiralarını ödeyemiyor, çocuklarının eğitimlerini karşılayamıyor. Sistem bu şekilde sürdüğü sürece aile hekimliklerinde ebe ve hemşireler olarak devam etmeyeceğiz.”

‘GERİ ADIM ATILMAZSA SÜRESİZ İŞ BIRAKMAYA KADAR GİDECEĞİZ’

Söz konusu yönetmeliğin aile sağlığı merkezi çalışanlarının onurunu ve saygınlığını zedeleyici maddeler içerdiğini belirten İstanbul Aile Hekimliği Derneği Genel Sekreteri Sercan Ahmet Uluç ise geri adım atılmadığı sürece iş bırakma eylemlerinin devam edeceğini, ilerleyen süreçlerde belki de süresiz iş bırakmalara kadar gideceklerini vurguladı.

Uluç, yönetmeliğin aile hekimlerinin saygınlığını ve onurunu ayaklar altına aldığını dile getirerek,

“İlaç kotası getirilmesini bizim yazdığım reçetelere bir müdehale olarak görüyoruz. Yine hasta memnuniyete göre bize ek ödeme verilmesi dünyanın hiçbir yerinde olmayan hekimin saygınlığını ayaklar altına alan bir uygulama. Son altı ayda aile hekimliklerine gelmeyen hastadan dolayı hekim sorumlu tutulamaz. Bu sebeplerle bizim ücretlerimizin düşürülmesini kesinlikle kabul etmiyoruz. Biz haklıyız; ancak Sağlık Bakanlığı bizi görmemeye devam ediyor. Bu şekilde çalışmayı kesinlikle reddediyoruz. Bu şekildeki bir inatlaşmayla sağlık sistemini ileri götüremeyiz. Bu karardan bir an önce vazgeçsinler” çağrısında bulundu.

Sağlık çalışanları üçüncü kez iş bıraktı: ‘Eziyet Yönetmeliği’ni çöpe atacağız’Sağlık

Sağlıkçılar 3’üncü kez iş bıraktı: Halk sağlık merkezlerine erişemiyorGüncel