Camiye dönüştürülen kiliseden tarihi mozaikler çıktı

HABER MERKEZİ - Osmanlı Hükümdarı Fatih Sultan Mehmet'in, Trabzon'u fethinden sonra kiliseden camiye dönüştürülerek 'Büyük Fatih Camii' adını alan ve restorasyonuna başlanan camide, sökülen zeminin altından 1600 yıllık mozaik süslemeler ortaya çıktı. Bu alanı cam kaplama ile düzenlenecek cami ibadet saatleri dışında da turistik ziyarete açılacak.

Trabzon'un en önemli tarihi ve dini yapılarından olan Büyük Fatih Camii'nin kapsamlı restorasyonu sürüyor. Kesme taş ile yapılan camide sıvalar söküldükçe tarihi eserler de ortaya çıkıyor. Camide en son sökülen zeminin altında 1600 yıllık mozaik süslemelere rastlandı. Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından başlatılan restorasyon çalışmalarının bu yıl sonunda tamamlanıp, caminin ibadete ve turizme açılacağı belirtildi.

SIVA DÖKÜLDÜKÇE TARİH ORTAYA ÇIKTI

Camide geçen yıl bitirilmesi hedeflenen restorasyon, sıva döküm işlemi sırasında ortaya çıkan pencereler nedeniyle 1 yıl uzadı. Yapılan özel çalışma sonrasında arkeologlar tarafından temizlenen caminin tabanındaki mozaikler süslemeler, 100 metrekareden fazla bir alanda yer alıyor. Mozaik süslemelerin kapladığı alan ve yapıları itibarıyla da şu ana kadar korunarak günümüze gelen en iyi eserlerden biri olduğu değerlendirildi.

RESTORASYONDA UZMANLAR GÖREV ALDI

Trabzon Vakıflar Bölge Müdürü Orhan Kahveci de restorasyon çalışmalarıyla ilgili bilgi verdi. Kahveci, caminin tarihi konumda olduğunu belirterek, "Büyük Fatih Camii bizim için çok önemli bir yapıt. Büyük Fatih Camii, Fatih Sultan Mehmet Trabzon'u fethettikten sonra fetih hakkı olarak camiye dönüştürülen kilisedir. Vakti zamanında burası dönemin krallarının taç giyme merasimlerinin yapıldığı kilisedir. Bu açıdan önemli bir konumdadır. Bugün bu tarihi mekanda yapılan çalışmada, o döneme ait uzmanlar ile Türk tarihine hakim uzmanlar bir arada çalışmalar yaptılar. Yapının, şehrimizin turizmi gelirine önemli katkı sunacak bir yapı olduğu kanaatine varılarak, düzenlenmeye başlandı'' dedi.

'SÜPRİZLERLE KARŞILAŞTIK'

Restorasyon sırasında bazı sürprizlerle karşılaştıklarını ifade eden Kahveci şöyle konuştu:

"Burada yapılan çalışma yavaş ilerleyince müteahhiti değişmek durumunda kaldık. Geçtiğimiz aylarda kapatılmış pencereler bulunduğu için sözleşme 1 yıl uzatılmıştı. Bu yıl sonuna kadar bitirmeyi planlıyorduk. Yeni müteahhit ile binanın özelikle dış cephesinde bulunan sıvaların büyük bir kısmı dökülerek, tarihi binadaki taş dokunun ortaya çıkarılması konusunda bayağı bir yol aldık. Bazı freskler gün yüzüne çıkarıldı. Bize esas sürpriz olan ise döşeme kaldırıldığında altından çıkan mozaikler oldu. Bu öngörülmeyen olay sonrası restorasyon süresi uzatılarak bütçe artırımına gittik."

ÜZERİ CAM DÖŞEME İLE KAPLANACAK

Restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkan mozaiklerin cam döşeme ile korunacağını kaydeden Kahveci şunları söyledi:

"Burada yeni yapılan paslanmaz çelik konstrüksiyonla iskelet ayaklar oluşturuldu, bunun üzeri de cam döşeme yapılıyor. Hassas bir çalışma yapılıyor. Mozaikler kilise ile birlikte Milattan Sonra 370 yılında gelen bir çalışma. Bu mozaikleri gün yüzüne çıkararak koruma altına alıp, cam tabanla görünür hale getirerek sergileyeceğiz. Burada saklı kalmış en az 1600 yıllık bir tarihten bahsediyoruz. Bu yüzden Fatih Camimizdeki çalışmalarımızı daha da derinleştirerek devam ediyoruz. Şu anda temizlenen ve ortaya çıkartılan mozaiklerin üzerine cam döşeme yapılıyor. Bunu için çelik ayaklar mozaiklerin üzerine konuldu. Camlarımız da hazır, bunlar da döşendikten sonra çalışmanın büyük bir bölümü tamamlanmış olacak."

OLDUKLARI YERDE SERGİLENECEK

Caminin ibadet saatleri dışında turistik ziyarete açılabileceğini de dile getiren Kahveci, "Çok güzel bir görsel alan olacak. Burada ibadet zamanları dışına belirli saatlerde bu görselleri sergileyeceğiz. Tabanın cam olması bize haftanın belli günlerinde burayı turist kafilelerine rahatlıkla oldukları yerde gösterebilmemizi sağlayacak. Burada amacımız Trabzon turizmine katkı sağlamak. Yaklaşık 2 yıla yakın bir zamanında yapılan çalışmalarda 2.5 milyon liradan fazla bir bütçe harcandı" dedi.

'2'NCİ AYASOFYA'YI KAZANDIRIYORUZ'

Yapılan çalışmalarla ortaya çok güzel bir görselin çıktığını vurgulayan Trabzon Vakıflar Bölge Müdürü Orhan Kahveci şunları kaydetti:

"Trabzon turizmine ikinci bir Ayasofya kazandırıyoruz. Çok güzel görsel manzarası olan bir bina olacaktır, kimsenin şüphesi olmasın. Bu mozaikler buranın önemini daha da artıracak, bu tür eserlere çok sık rastlanmıyor. Tüm binadaki restorasyon çalışmalarını önümüzdeki Ramazan ayına kadar bitirmeyi ve camiyi açmayı hedefliyoruz. Mozaikler yerli ve yabancı turistlerin beğenisine açılacak. Trabzon'un tarihi kadim şehir kimliğini öne çıkarmaya çalışıyoruz.Tarihin derinliklerine varan güzellikleri ortaya çıkararak, iç ve dış turizme açılmasına gayret gösteriyoruz."

BÜYÜK FATİH CAMİİ

Büyük Fatih Camii, Trabzon'un Ortahisar ilçesinde bulunan bir camidir. Orijinal yapı ismi 'Panaghia Chrysokephalos Kilisesi'dir. 1461'de Trabzon'un fethine kadar hem manastır hem de kilise olarak hizmet etmiştir. Osmanlı Hükümdarı Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethi sonrası kiliseden camiye dönüştürülen ve kentin en önde gelen kilisesi olarak tanımlanan yapının, Roma İmparatoru Konstantin'in (M.S. 325-364) yeğeni Hanmibalianos tarafından eski bir Roma tapınağı üzerine inşa ettirildiği sanılmaktadır. (DHA)