Denizin temizlenmesinde yeni bir teknik geliştirildi

ARTI GERÇEK- Altınbaş Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekan Yrd. Dr. Hakan Kaygusuz ile İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ekibi, denizlerde kirlilik ve toksik etkiye yol açan boya atıklarının temizlenmesinde yeni bir teknik geliştirdi. 

Araştırma ekibi, bilimsel literatüre ilk defa kazandırılan "yarı-kriyojelleşme" tekniğiyle verimi artırılmış adsorbanlar (emilimi engelleyen madde) üretmeyi başardı.

İTÜ’den Prof. Dr. Bedia Berker’in araştırma grubu ile birlikte yaptıkları araştırma hakkında bilgi veren Dr. Hakan Kaygusuz, "Doğal polimerleri yine doğal bir malzeme olan kille katkılandırdıktan sonra grafen oksit denen fonksiyonel bir malzeme ile de güçlendirdik. Bunu yaparak boyaların moleküler düzeyde adsorbana tutunması verimini artırmış olduk. Böylece doğayı temizlerken yine doğadan yararlanmış oluyoruz" dedi.

Denizleri ve tatlı su kaynaklarını kirleten pek çok etken var. Su kirliliği dendiğinde hepimizin aklına deniz yüzeyini kaplamış plastik atıklar gelse de, bunlar aslında arındırılması nispeten kolay atıklar sınıfına giriyor. Bir de suyun kimyasal yapısını bozan, tüketildiğinde doğaya ve insana çok ciddi zararlar veren, havzasına zarar vererek tarımı imkânsız hale getiren kirleticiler var. Bunların arasında toksik iyonlar, biyolojik kirleticiler ve çeşitli organik bileşikler geliyor. Boyalar da bu kirleticilerin önemli bir sınıfını oluşturuyor. Bazı boyalar doğrudan toksik etkili, bazıları da içeriklerinde ağır metaller ve diğer toksik bileşikleri barındırabiliyor. Hatta boya atıkları güneş ışığının temasını keserek su yaşamına dahi zarar verebiliyor. 

'TEMİZLERKEN YİNE DOĞADAN YARARLANDIK'

Kirleticilerin sudan giderilmesinde modern yaklaşımlardan birinin emici madde geliştirilmesi olduğunu söyleyen Dr .Kaygusuz, "Ancak buradaki kritik nokta, ürettiğiniz emici maddenin kendisinin de doğaya zararlı olmaması gereği. Yani doğayı temizleyeyim derken, sentetik malzemeler kullanarak doğayı tekrar kirletmemeniz gerekiyor. Biz de bu amaçla Altınbaş Üniversitesi olarak İTÜ'deki araştırmacılarla birlikte kendi geliştirdiğimiz doğal polimer tabanlı adsorban malzemeleri kullanıyoruz. Burada bilimsel literatüre ilk defa bizim kazandırdığımız yarı-kriyojelleşme tekniğiyle verimi artırılmış adsorbanlar üretmeyi başardık. Doğal polimerleri yine doğal bir malzeme olan kille katkılandırdıktan sonra grafen oksit denen fonksiyonel bir malzeme ile de güçlendirdik. Bunu yaparak boyaların moleküler düzeyde adsorbana tutunması verimini artırmış olduk. Böylece doğayı temizlerken yine doğadan yararlanmış oluyoruz, diyebiliriz" şeklinde konuştu.

MALİYETİ DÜŞÜK, VERİMLİLİĞİ YÜKSEK

Bu tür çalışmaların Türkiye'de daha çok yapılması gerektiğine vurgu yapan Kaygusuz, "Çünkü artık kimyasal araştırmalarda dünyada doğa dostu ürünlere ve süreçlere geçiş başladı. Buna da bilimsel ve teknolojik tanımlarda "Yeşil Kimya" adı veriliyor. Bizim yöntemimizin avantajı, maliyetinin düşük olmasının yanında, yüksek verimliği ve yüksek yüzey alanını kolay bir üretim biçimiyle birleştirmesi" bilgisini verdi. Dr. Kaygusuz geliştirdikleri yöntemin prensip olarak her tür su kaynağına uygulanabileceğini sözlerine ekledi.