Depremden Korkan Bu Şehirlere Yerleşmesin! Türkiye Risk Haritasında En Tehlikeli 5 İl

Türkiye, Alp-Himalaya Deprem Kuşağı üzerinde yer alıyor. Bu kuşak, dünyanın en aktif sismik bölgelerinden biridir ve ülkemiz, neredeyse tamamı yüksek riskli bölgelerden oluşan bir coğrafyaya sahiptir.

AFAD Türkiye Deprem Tehlike Haritası (2019)’na göre:

Türkiye’nin %66’sı birinci derece deprem bölgesinde yer alıyor.

Nüfusun %70’i aktif fayların etkisi altında yaşıyor.

Büyük kentlerin çoğu riskli fay sistemlerine yakın.

MTA’nın 2012 Diri Fay Haritası ise ülke genelinde ~485 diri fay segmenti bulunduğunu ortaya koyuyor. Bunların kırılma potansiyeli, milyonlarca kişiyi doğrudan tehdit ediyor.

⚠️ İşte Risk Haritasında En Tehlikeli 5 Şehir

1️⃣ İstanbul – Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Kalbi

Kaynak: AFAD Deprem Tehlike Haritası, MTA Aktif Fay Haritası

Risk: İstanbul, Marmara Denizi’nin altından geçen Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF)’nın doğrudan etkisi altında.

Tarihsel Depremler: 1509 “Küçük Kıyamet” depremi, 1766 Marmara Depremleri, 1894 İstanbul Depremi.

Bilimsel Beklenti: Kandilli Rasathanesi ve Boğaziçi Üniversitesi araştırmalarına göre, önümüzdeki 30 yıl içinde İstanbul’da 7.0 ve üzeri bir depremin gerçekleşme olasılığı %65 civarında.

Kırılganlık: 16 milyona yaklaşan nüfus, yoğun yapılaşma ve eski binalar büyük tehlike yaratıyor.

2️⃣ Kocaeli – 1999’un Acı Hatırası

Kaynak: AFAD, Kandilli Rasathanesi, MTA

Risk: Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın en yıkıcı kollarından biri Kocaeli’nden geçiyor.

Tarihsel Depremler: 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi (Mw 7.4), 17 binin üzerinde can kaybı.

Özellik: Sanayi tesisleri, enerji altyapısı ve limanların yoğunluğu nedeniyle yalnızca insan değil, ekonomik açıdan da kritik risk taşıyor.

Uyarı: AFAD verilerine göre Kocaeli hâlen 1. derece deprem bölgesinde.

3️⃣ İzmir – Ege Faylarının Kavşağı

Kaynak: AFAD 2019 Haritası, MTA Diri Fay Raporları

Risk: İzmir ve çevresi, Batı Anadolu Grabeni içinde yer alıyor; bu bölge Türkiye’nin en karmaşık fay sistemlerinden birine sahip.

Tarihsel Depremler: 1688 İzmir Depremi (yaklaşık 20 bin can kaybı), 2020 Seferihisar-Sisam Depremi (Mw 6.9).

Kırılganlık: Kentin geniş alüvyon zeminleri (özellikle Bayraklı, Karşıyaka) sarsıntının etkisini artırıyor.

Detay: AFAD haritasında İzmir’in neredeyse tamamı 1. derece riskte yer almakta.

4️⃣ Bursa – Marmara’nın Sessiz Tehlikesi

Kaynak: MTA Aktif Fay Haritası, Tarihsel Deprem Kayıtları

Risk: Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Güney Marmara kolları Bursa’nın çevresinden geçiyor.

Tarihsel Depremler: 1855 Bursa Depremleri (yaklaşık 1.300 can kaybı), 1855 sonrası birçok artçı.

Kırılganlık: Sanayi bölgeleri, hızlı nüfus artışı ve yer yer zayıf zemin yapısı nedeniyle risk giderek büyüyor.

Öne Çıkan Tehlike: Fay hattına yakın ilçelerde yapılaşma baskısı yüksek.

5️⃣ Manisa – Aydın – Denizli Üçgeni (Batı Anadolu Fay Sistemi)

Kaynak: AFAD, MTA

Risk: Bu üç il, Batı Anadolu’nun graben sisteminde bulunuyor ve çok sayıda diri fay hattına sahip.

Tarihsel Depremler:

1899 Aydın Depremi (Mw ~7.1)

1969 Alaşehir (Manisa) Depremi (Mw 6.9)

2020 Manisa Akhisar Depremleri (Mw 5.4 ve üzeri art arda)

Kırılganlık: Çok sayıda fayın kesiştiği bu bölge, Türkiye’nin en hareketli deprem sahalarından biri.

Detay: AFAD verilerine göre üç il de “birinci derece deprem bölgesi” olarak sınıflandırılıyor.

📚 Bilimsel Kaynaklar

AFAD (2019), Türkiye Deprem Tehlike Haritası → https://tdth.afad.gov.tr

MTA (2012), Türkiye Diri Fay Haritası → https://www.mta.gov.tr/v3.0/bilgi-merkezi/yerbilimleri-haritalari

Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Raporları

Türkiye Deprem Yönetmeliği (2018), Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı

Ambraseys & Finkel (1995), The Seismicity of Turkey and Adjacent Areas – Tarihsel Deprem Kayıtları