Katil balina köpekbalığına karşı: Yalnız bir orkanın 2 dakika içinde büyük beyazı avlayıp öldürmesi şaşırttı
Artı Gerçek - Güney Afrika kıyılarında bir süredir katil balinaların (orka) büyük beyazlar dahil köpekbalıklarını avlayıp öldürdüğü gözlemleniyor. Genelde iki orkanın işbirliği yaparak köpekbalığı avladığı belirtilirken, yalnız bir orkanın büyük beyaz köpekbalığını öldürme görüntüleri şaşkınlıkla karşılandı.
Haziran 2023'te çekilen görüntülere göre bir erkek katil balina, köpekbalığını öldürüp besin değeri açısından karaciğerini yedikten sonra kalanını fırlatıp attı, üstelik bunu iki dakikadan kısa sürede yaptı.
BBC'ye göre bilim insanları, olayı "benzeri görülmemiş" diye niteleyerek katil balinaların olağanüstü yırtıcı becerilerini gösterdiğini söyledi.
Güney Afrika'nın Grahamstown kentindeki Rhodes Üniversitesi'nden, 17 yıldır büyük beyaz köpek balıkları üzerinde çalışan Dr. Alison Towner ile meslektaşları, yeni gözlemlerinin raporunu dün Afrika Deniz Bilimleri Dergisi'nde yayımladı.
Killer whale vs shark: solo orca eats great white https://t.co/SsDh6qn0Ds
— BBC News (World) (@BBCWorld) March 2, 2024
BBC ve CNN'e konuşan köpekbalığı biyoloğu Towner, tek orkanın köpekbalığı avlamasıyla ilgili "Bu, bizi hazırlıksız yakaladı" dedi.
'İSKELE' VE 'SANCAK' ADI VERİLEN İKİ ORKANIN MACERALARI
Bilim insanları, ilk olarak 2022 yılında, insansız hava aracı kullanarak, büyük beyaz köpekbalıklarını avlamak için birlikte çalışan iki erkek orkanın görüntülerini yakaladı. Ancak o dönemden görüntü olmasa da orkaların köpekbalığı avlamasının 2015'e kadar uzandığından şüpheleniliyor.
Cape Town açıklarında sırt yüzgeçleri zıt yönlere doğru büküldüğü için 'İskele' ve 'Sancak' adı verilen iki orkanın "köpekbalıklarının karaciğerlerini çıkarıp tüketme eğilimi sergilediği" gözlemleniyor.
BU KEZ SANCAK AVLADI, İSKELE İZLEDİ
Yeni bildirilen saldırıda, Sancak isimli orka kendi başına hareket etti. Orka, 2.5 metre uzunluğundaki yavru köpekbalığını sol göğüs yüzgecinden yakalayıp birkaç kez ileri doğru ittikten sonra köpekbalığının içini çıkardı.
İskele isimli diğer erkek orka, 'cinayet' işlenirken yaklaşık 100 metre uzakta gözlemlendi ve olaya karışmadı.
Lone orca kills great white shark in less than 2 minutes by ripping out its liver https://t.co/HZwL8vzozE
— Live Science (@LiveScience) March 1, 2024
'İŞBİRLİKÇİ AVLANMA DAVRANIŞIYLA ÇELİŞİYOR'
Towner'ın dün yayımlanan raporunda, Sancak'ın tek başına köpekbalığı öldürmesi, "Deniz aslanları, foklar ve köpekbalıkları gibi büyük avları çevreleyebilen ve saldırı için birleşik zeka ve güçlerini kullanabilen orkalar arasında daha yaygın gözlemlenen işbirlikçi avlanma davranışıyla çelişiyor" diye değerlendirildi. Rapora göre daha önce büyük beyazlara yönelik saldırıları 2-6 arasında orka gerçekleştirdi ve süreç iki saat aldı.
Orkanın tek başına köpekbalığı öldürmesini, avın yavru olması da sağlamış olabilir. Zira yetişkin büyük beyazların maksimum uzunluğu 6.5 metreyi, ağırlığı 2.5 tonu buluyor.
'BÜYÜK BESİN DEPOSUNDAN İSTİFADE EDİYORLAR'
St Andrews Üniversitesi'nin deniz memelileri uzmanı Dr. Luke Rendell, "Bunu sadece tek bir hayvanın yapması ilginç" dedi. Rendell, köpekbalığını yana doğru savuran ve devasa korkunç çenelerinden uzak durmak için göğüs yüzgecini tutan katil balinanın büyük beceri sergilediğini söyleyerek ekledi:
"Büyük beyaz köpekbalığı güzel, büyük bir yiyecek deposudur. Dolayısıyla köpekbalıklarının yeterli sayıda bulunduğu yerlerde, orka nüfusunun bundan istifade etmeyi öğrenmesi, belki de şaşırtıcı değil."
A lone orca killed a great white in less than two minutes. Scientists say it could signal an ecological shift https://t.co/dziVMELAq7 ../..Orca's love shark livers...that's what they kill for...
— Truthsayer (@LarryRi99160625) March 2, 2024
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE ENDÜSTRİYEL BALIKÇILIĞIN ETKİSİ Mİ?
Görüntüler, katil balina davranışının bölgelerdeki köpekbalığı nüfusunu nasıl etkileyebileceğine dair soruları gündeme getirdi.
Bilim insanları, bu davranışı neyin tetiklediğini bilmiyor.
Dr. Towner, "Belirli itici güçler hakkında sağlam kanıtlarımız olmasa da, katil balina çiftinin gelişi, ekosistemde daha geniş bir değişimle bağlantılı olabilir. İklim değişikliği ve endüstriyel balıkçılık gibi insan faaliyetlerinin okyanuslarımızı baskı altına aldığı aşikar" diyerek ekledi:
"Bu dinamikleri tam olarak kavramak için ek araştırma ve finansman şart. Köpekbalığı avlayan bu katil balinalar ve nereden geldikleri hakkında hala pek çok cevaplanmamış soru var."
'İNSAN YOĞUN BÖLGELERDE KIYIYA YAKIN AVLANA AVLANA'
Tek başına köpekbalığı avlamanın, insanların yoğun olduğu bölgelerde kıyı şeridine yakın yerlerde avlanarak zaman geçirmenin getirdiği strese bir yanıt olabileceğini ileri süren Towner, "Bu katil balinanın daha karmaşık hale geldiği spekülasyonu yapamayız, ama köpekbalığını öldürdüğü hızlı zaman dilimi inanılmaz bir beceri ve ustalık göstergesi" dedi.
PEK ÇOK TEHLİKEYİ TETİKLEYEBİLİR
Katil balinalardan kaçan köpekbalıklarının nereye yerleştiği bilinmiyor. Towner'a göre "Yer değiştirdikçe ağır ticari balıkçılıkla çakışabilirler".
"En tepedeki yırtıcıların dengesindeki bozulmalar, diğer türleri de etkileyebilir" uyarısı yapan Towner, nesli tükenmekte olan türlerin diğer türlere av olmasının artabileceğini belirtti.
Ayrıca köpekbalığı avlayan katil balinaların, köpekbalığı etindeki toksinleri ve metalleri yutması dahil sağlık açısından olumsuz etkiler de sözkonusu.
DENİZ BİYOLOGLARI ENDİŞELİ
Başka bilim insanları da bu vakanın ekolojik bir değişime işaret edebileceğini söyledi.
Orkanın tek başına köpekbalığına saldırmasını gözlemleyen iki gemiden birinde bulunan İtalya Köpekbalıkları Araştırma Merkezi ve Siena Üniversitesi'nden deniz biyoloğu Dr. Primo Micarelli, "Sancak'ın gemimizin yanından beyaz bir köpekbalığının karaciğerini taşıyarak geçtiğini görmek unutulmazdı" dedi. Ancak Micarelli, kıyı deniz ekolojisi dengesi konusunda giderek daha fazla endişe duyduğunu belirtti. (BBC, CNN, Dış Haberler)
