Latmos’ta bilirkişi keşfi: 8 bin 500 yıllık kaya resimleri ve zeytinlikler risk altında
İZMİR - Aydın’ın Söke ilçesindeki Latmos Dağları'nda Kale ve Kormad madencilik şirketlerinin taş ocakları için kapasite artışı talebine karşı yaşam savunucuları iki ayrı dava açtı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın verdiği 'ÇED olumlu' raporlarının iptali için açılan davalar kapsamında bilirkişi heyeti tarafından keşif yapıldı.
Latmos Platformu, dünyanın nadir jeolojik oluşumlarından sayılan gnays kayaları, 8 bin 500 yıllık kaya resimleri ve birçok arkeolojik eserin bulunduğu Latmos Dağları'nın korunmasını ve projelerin iptal edilmesini istedi.
'LATMOS KÜLTÜREL BİR HAZİNE'
Davacılar arasında yer alan Çavdar Köyü’nün eski muhtarı İhsan Garagöz Artı Gerçek’e konuştu. Garagöz, şunları söyledi:
"Latmos’un neden korunması gerektiğini anlattık. Latmos bir kültürel hazinedir. 8 bin 500 yıllık kaya resimleri ve ibadet alanları var. Kültürel olarak ön planda olması gerekirken vahşi madencilikle yok ediliyor. Kamu yararından bahsediliyor ama buradan maden şirketleri karlı çıkıyor, olan doğaya oluyor. Köylünün hayvancılığı, zeytinleri yok oluyor. Kararın lehimize çıkacağını düşünüyorum.”
'MÜCADELEMİZ SÜRECEK'
Latmos Platformu tarafından Artı Gerçek’e yapılan değerlendirmede ise “Bilirkişi heyeti maden sahalarında incelemelerde bulundu. Yaklaşık 30 kişi katıldık. Latmos’taki büyük maden ocaklarının doğaya verdiği zararın gösterilmesi açısından önemli bir gün oldu. Platform olarak hukuksal anlamda mücadelemiz sürecek” denildi.
MAHKEME İPTAL ETTİ, ŞİRKET VAZGEÇMEDİ
Latmos Dağları'nda feldspat, kuvars ve kuvarsit cevheri ocağı açan Kale Gruba ait Kale Maden Şirketi, kapasite artışı için geçtiğimiz yıl Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na başvurdu.
Bakanlık, şirketin talebini kabul ederek, 'ÇED olumlu' kararı verdi. Bölge halkı bakanlığın kararını yargıya taşıdı. Aydın 2’inci İdare Mahkemesi 'ÇED olumlu' kararını iptal etti. Bunun üzerine şirket proje tanıtım dosyasında düzenleme yaparak yeniden bakanlığa başvurdu. Şirket 8 adet poligon sahasını 3’e, ÇED alanını 335 hektardan 179 hektara, üretim kapasitesini de 1 buçuk milyon tondan 742 bin bin 500 tona düşürdü. Bakanlık, proje için bir kez daha 'ÇED olumlu' kararı verdi.
ZEYTİNLİKLER İÇİN TEHDİT
Proje alanı Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/100 bin Ölçekli Çevre Düzeni Planına göre orman ve tarım alanları içerisinde kalıyor ve değişikliklere rağmen ocak alanlarının yakın çevresinde çok sayıda zeytinlik bulunuyor. Proje sahasında ayda 4, yılda ise 48 patlatma işleminin uygulanması ve her patlatmada 101 dinamit ateşlenmesi planlanıyor. Proje onaylanırsa ocak alanında saatte 32 kilogram toz havaya karışacak. Şirket, bölgedeki zeytinliklerin kamulaştırılması için de izin isteyecek.
AYDA 10 DEFA DİNAMİT PATLATILACAK
Bakanlıktan aldığı izinle Latmos’ta çalışmalarına başlayan Kormad Madencilik de geçtiğimiz yıl kapasite artışı için harekete geçti. Bakanlık da proje için 'ÇED gerekli değildir' kararı verdi.
Şirket yıllık 5 bin ton olan cevher kapasitesini 180 bin tona yılda 6 aylık olan çalışma süresini ise 12 aya çıkarmak, ocak sahasının da 3 hektar daha genişletmeyi talep etti. Şirket, kapasite artışıyla ocak sahasında ayda 10 defa patlatma yapacağını belirtti.
OCAK SAHASI ÖNEMLİ DOĞA ALANINDA KALIYOR
Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi1/100 bin Ölçekli Çevre Düzeni Planında orman ve tarım arazisinde kalan ocak sahası aynı zamanda Aydın İl Müdürlüğü tarafından ilan edilen önemli doğa alanı sınırlarında kalıyor. Ocak sahasının dört bir tarafı zeytinliklerle kaplı. Proje dosyasındaki bilgilere göre Aydın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, taş ocağına zeytinliklere zarar vermemesi kaydıyla izin vermiş.
LATMOS DAĞI VE KAYA RESİMLERİ
Antik Çağ'daki adı Latmos olan Beşparmak Dağları, Neolitik dönemden Osmanlılara kadar izler taşıyor. 8 bin 500 yıllık kaya resimleri yakın zamandaki en önemli prehistorik keşiflerden biri olarak kabul ediliyor. Tespit edilen 170 resimde çoğunlukla insan figürleri yer alıyor. Tek tek değil, aileyi anımsatacak şekilde kalabalık çizilen kaya resimleri, dünya genelinde kaya resimleri arasında önemli bir yere sahip. Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 18 Ekim 2012'de 9 kaya resmi ve kutsal alanı
2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında tescil ederek 1'inci Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan etti.
Sabancı’nın RES projesine yürütmeyi durdurma: Proje sahasında 20 endemik bitki türü bulunuyor
