ABD'de 1973'teki Şili darbesiyle ilgili yeni belgeler yayınlandı: Allende muhalefet ve ordudan endişeli

Artı Gerçek - ABD'nin eski başkanı Richard Nixon'ın döneminde 1973'te Şili'de yapılan darbe hakkında bilgilendirildiğine ilişkin istihbarat raporları yayımlandı.

ABD merkezli The Hill sitesinin haberine göre, ABD Dışişleri Bakanlığı, 11 Eylül 1973'te eski Şili Devlet Başkanı Salvador Allende'ye karşı yapılan darbenin 50'nci yıl dönümünden kısa bir süre önce söz konusu istihbarat belgelerini kamuoyuna açıkladı. Eylül 1973 tarihli iki belgede, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) Şili'deki darbeye ilişkin Nixon ile yaptığı günlük toplantılarının bölümleri yer alıyor.

'ALLENDE, MUHALEFETİN BASKISINDAN VE ORDUDAN ENDİŞE EDİYOR'

8 Eylül tarihli belgede, Nixon'un, Şili'deki Hava Kuvvetleri ve Kara Kuvvetleri'nin dahil olduğu "erken askeri bir darbe girişimi" hakkında bilgilendirildiği ancak o dönemde henüz koordineli darbe girişimine dair herhangi bir kanıt bulunmadığı belirtiliyor. Habere göre, söz konusu toplantıda Nixon'a "Allende'nin kendisine karşı süren muhalefetin baskılarından özellikle de ordunun hareketlerinden dolayı endişe duyduğu" söylendi.

NIXON, ERKEN BİR ASKERİ DARBE OLASILIĞI KONUSUNDA BİLGİLENDİRİLMİŞ

Darbenin başladığı 11 Eylül 1973 tarihli ikinci belgeye göre de yine CIA'in Nixon ile yaptığı toplantıda Şili Deniz Kuvvetleri'nin "Allende hükümetine karşı askeri eylemleri başlatma planları" görüşüldü. Söz konusu belgede, "Subayların, siyasi ve ekonomik sistemi yeniden tesis etme hususunda kararlı olduğu ancak bunun gerçekleşmesi için halkın da desteğini alan etkili bir plana sahip olmama ihtimalinin bulunduğuna" yönelik ifadelere yer verildi.

DARBECİLER ALLENDE'NİN BAŞKANLIK SARAYINI BOMBALAMIŞTI

Ulusal Güvenlik Arşivi'nin 2022'de yaptığı açıklamada, darbeden üç yıl önce Nixon, dönemin CIA Direktörü Richard Helms'e, Allende'nin göreve başlamasını engellemek amacıyla askeri bir darbe başlatarak "Şili'yi kurtarması" yönünde emir verdiğini belirtmişti. Şili'de 1970'te seçilen Salvador Allende, General Augusto Pinochet'nin başında bulunduğu darbe sırasında başkent Santiago'daki başkanlık sarayı ordu tarafından bombalanırken bir kurşunla ölmüştü. General Pinochet de 13 Eylül 1973'te Şili Devlet Başkanı olarak göreve başlamıştı. (DIŞ HABERLER)