'Almanya'da hayat sıkıcı, sıkıcı ve daha sıkıcı'

Esra TUR

ARTI GERÇEK- Tunuslu seyyar satıcı Muhammed Buazizi'nin yaşadığı ekonomik zorluklardan dolayı kendisini ateşe vermesiyle 2010 yılında başlayan Arap Baharı pek çok insanın hayatını derinden etkilemeye devam ediyor. Aradan geçen 7 yıl bölgeye huzur getiremediği gibi çatışmalar yakın zamanda hız keseceğe de benzemiyor.

Birleşmiş Milletler başta olmak üzere pek çok uluslararası kuruluş açıkladıkları raporlar ile bölgede savaşın yıkıcı etkilerine dikkat çekerken, savaş nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalan pek çok kişi yakın zamanda geri dönebileceğine inanmıyor.

BM’nin verdiği bilgiye göre Suriye’de 13 milyon kişi insani yardıma muhtaç. İç savaşın 7 yıldır devam ettiği ülkeden şimdiye kadar 6,5 milyondan fazla insan Lübnan, Ürdün, Türkiye ve Avrupa’ya zorlu koşullarda göç etmek zorunda kaldı. Çoğu mülteciyi ise hayatlarını riske atarak gittikleri ülkelerde en az savaş koşulları kadar zorlu hayat koşulları karşıladı.

Suriyeli mültecilerin en yoğun yaşadığı Avrupa ülkesi Almanya. Ülkeye gelen mülteci sayısının son 2 yılda yüzde 50 oranında artması nedeniyle ülke kabul edeceği mülteci sayısını yılda 200 bin ile sınırladı. Avrupa’da hayat mülteciler için Türkiye ya da diğer ülkelere göre daha kolay olsa da en çok ayrımcılık, zorlu hava koşulları ve hayat koşullarına uyum sağlayamadıkları için geri dönmek zorunda kalıyorlar.

‘ALMANYA’YA 2 YIL DAYANABİLDİM’

Çaresizce Suriye’den çıkmanın yollarını arayan 36 yaşındaki Suriyeli Ammar Maarawi, insan kaçakçılarına para ödeyip, hayatını riske atıp varmayı başardığı Almanya’da sadece 2 yıl kalabilmiş. Halep’e geri dönen Maarawi, Almanya’da yerleştiği Suhl şehrindeki yeni hayatına 2 yıl dayanabildiğini belirtiyor. "Almanya’da hayat sıkıcıydı, sıkıcı ve sıkıcı" diyen Maarawi, Suriye’ye geri dönen az sayıda mülteciden biri.

Binlerce mülteci gibi Maarawi’nin Avrupa yolculuğu da çok sıkıntılı başlamış. 2016 yılının Ocak ayında kalabalık bir mülteci grubu ile Yunanistan’ın Midilli adasından bota bindiğini belirten Maarawi, Almanya’ya ulaşmak için Makedonya, Sırbistan, Slovakya, Hırvatistan ve Avusturya arasında zorlu tren yolculukları yapmak ve ormanlarda yürümek zorunda kalmış.

‘BİR KAÇ İNSAN VARDI VE HAVA ÇOK SOĞUKTU’

Almanya’da dil eğitimi almaya başladığını, iş için kursa gittiğini belirten Maarawi, "Yaşadığım şehirde hayat yoktu. Birkaç insan yaşıyor gibiydi. Bu durum beni psikolojik anlamda zorladı. Hava çok soğuktu" dedi.

2015 yılında amcası ile birlikte Yunanistan’ı botla geçen 13 yaşındaki Adeeb Ayoub için denizi geçme olasılığı, Halep’te hayatta kalma olasılığından daha az görünmüş yolculuğun başında.

Zamanında Halep’te çikolata dükkânı işleten baba Firas Ayoub ise "Savaştan önce bana dünyaları verseydiniz ne Avrupa’ya ne de Amerika’ya gitmesine izin verirdim" diyerek kararın zorluğuna dikkat çekiyor: "Bir ateş topunun içinde ne kadar yaşabilirsiniz? Nereye gidebilirsiniz? Savaş dışında hiçbir durumda gitmesine izin vermezdim."

Başlarda oğlunun kardeşlerini de yayına alma umuduyla Avrupa'ya gittiğini belirten Ayoub, işlerin planlandığı gibi gitmemesi nedeniyle oğlunun geri dönmesini istemiş. Geçtiğimiz Eylül ayında Şam’a geri dönen Adeeb Ayoub, Almanya’daki yaşantısını "Benim için maceraydı" diyerek tanımlıyor. Almanya’nın Reinheim şehrinde gittiği okulda futbol oynamaya başlayan Ayoub, Suriye’de futbol oynamaya devam edeceğini belirtiyor.

Almanya’nın Federal İstatistik Dairesi'nin rakamlarına göre, 2011 yılından bu yana Almanya’ya mülteci göçü yüzde 50’den fazla artış gösterdi. Hali hazırda ülkede 2.5 milyona yakın Ortadoğulu göçmenin olduğu belirtildi. Ülkede artan göçe verilen tepkiler nedeniyle Almanya İçişleri Bakanlığı yıllık mülteci sayısının 200 bin ile sınırlandırması kararı aldı.

'HAYAT MÜCADELESİ DEVAM EDİYOR'

Yapılan açıklamalarda sınırlamamın işe yaradığı görülüyor. 2017 yılında ülkeye gelen mülteci sayısı 200 bin sınırının altında kaldı. Almanya'ya 2015 yılında yaklaşık 890 bin, 2016 yılında ise yaklaşık 280 bin mülteci gelmişti. Söz konusu rakamlarda yaşanan düşüşün başlıca nedeni ise Balkan rotasının kapatılması ve Türkiye ile imzalanan mülteci anlaşması gösteriliyor.

Birleşmiş Milletler'in, Suriye’nin pek çok yerinde devam eden çatışmalar nedeniyle geri dönüşlerin güvenli olmadığı uyarısına rağmen geriye dönen mülteci sayısı yine de artıyor. Uzmanlar gittikleri ülkelerdeki zorlu hayat koşularının ve mültecilere yönelik bu ülkelerde gidererek artan ayrımcılığın geri dönüşleri artırdığı görüşünde.

7 yıldır devam eden Suriye iç savaşında Rusya ve İran, Esad rejimini desteklemeye devam ediyor. Şam yönetimi hala büyük şehirlerin kontrolüne sahip, IŞİD’in bölgedeki varlığı koalisyon güçlerinin başarısı nedeniyle görece azalmış durumda.

‘ÜLKE ÖZLEMİ GERİ DÖNÜŞLERİ TETİKLİYOR’

Suriyeli mülteciler pek çok faktörün yanı sıra en çok ülke özlemi nedeniyle geri dönüyorlar. Sınıra yakın ülkelerin kamplarında yaşam mücadelesi verenlerin yanı sıra hayatlarını riske atarak ve tüm birikimlerini harcayan mültecilerin çoğu geldikleri yerlerde umduklarını bulamadıklarını belirtiyor. Avrupa’ya ulaşmayı başaranlar ise en çok geldikleri ülkelerdeki fırsatların beklentilerini karşılamamasından, karşılaştıkları ayrımcılıktan ve zorlu hava şartlarından dolayı geri dönüyor.

Gençler, Şam yönetimi ve muhalif gruplar arasında devam eden çatışmalar nedeniyle savaşa alınacakları korkusu ile geri dönmek istemiyor. Çatışmalar bitse bile şimdiye kadar evini terk eden 6 milyondan fazla Suriyelinin ülkelerine geri dönmeleri zaman alacağa benziyor. Ülkenin büyük kısmı çatışmalar nedeniyle harabeye dönmüş durumda. Burada hayatın normale dönmesi en iyi ihtimalle yıllar sürecek.

‘GİDENLERİN SAYISI DÖNENLERDEN FAZLA’

Suriyeli yetkililerin açıklamalarına göre mültecilerin yoğun olarak yaşadığı Lübnan, Türkiye ve Avrupa’dan geri dönüşlerle ilgili net bilgi yok. Birleşmiş Milletler'in Mülteci Ofisine göre, 2017 Ocak- Aralık döneminde 68 bin Suriyeli geri döndü. UNHCR basın sözcüsü Andrej Mahecic, Türkiye, Lübnan, Ürdün ve Avrupa’nın genelinden geri dönüş yapanların gidenlere göre daha düşük seyrettiğini belirtti.

‘3,5 MİLYON SURİYELİNİN 130 BİNİ GERİ DÖNDÜ’

Türkiye’deki mülteci sayısı 3,5 milyonu geçti. Geri dönenenlerin sayısı ise 130 bin. Ürdün’den 2017 yılında sadece 8 bin kişi geri döndü. BM'ye göre ülkede 650 bin mülteci var. Ürdün’de 6 yıl kalan Umm Wissam geçtiğimiz Ağustos ayında Suriye’ye geri dönmüş. Ürdün’de inşaat işçisi olarak çalışan kocası ise birkaç ay önce 2 bin 300 Suriyeli ile beraber geri dönenler arasında bulunuyor. Halepli olan aile Suriye’nin Dara şehrine yerleştiklerini belirtiyor. "Elektrik, su ve iş olmadan daha ne kadar kalabilirdik" diyen Wissam, yine de geri dönmüş olmaktan mutlu olduğunu belirtiyor.

RAKAMLARLA MÜLTECİ DRAMI

Birleşmiş Milletler verilerine göre, Suriye'de 13 milyondan fazla kişi insani yardıma muhtaç. 2011'de başlayan iç savaşta evlerini terk ederek ülkede başka bölgelere yerleşenlerin sayısı da 6 milyondan fazla. Sadece Türkiye’de 3,5 milyon mülteci var.

Birleşmiş Milletler, Suriye hükümetine bağlı güçlerin başlattığı harekât sonrası 15 Aralık'tan bu yana 270 binden fazla kişinin İdlib ve Hama kentinden ayrıldığını açıkladı.

BM Güvenlik Konseyi'nden Ursula Mueller, yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Afrin Harekatı'ndan sonra evlerini terk eden 15 bine yakın kişinin Afrin'de başka bölgelere, bine yakın kişinin de Halep'e gittiğini söyledi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü çatışmalar nedeniyle Türkiye sınırını geçmeye çalışanlara açılan ateş nedeniyle aralarında çocuklarında olduğu pek çok sivilin hayatının kaybettiğini iddia etmişti.

(Kaynak: AP ve BM)