'Barbekü' liderliğindeki çetelerin hakimiyetine geçen Haiti'de Başbakan Henry sonunda istifa etti
Artı Gerçek - Karayipler'in ada ülkesi Haiti'nin 1804'te halk ayaklanmasıyla Fransa'dan bağımsızlığını kazanmasına karşın ABD'nin başını çektiği uluslararası müdahalelerin daha da şiddetlendirdiği ekonomik, toplumsal krizler sonucu çetelerin hakimiyetine geçmesine, çare aranıyor. Seçilmiş hükümeti olmayan ve 'başarısız devlet' diye nitelenen Haiti'de başkent Port au-Prince'te hüküm süren 'Barbekü' lakaplı çete lideri Jimmy Chérizier'in ülkeye geri dönmesine izin vermediği Başbakan Ariel Henry istifasını açıkladı.
CARICOM DEVREYE GİRİNCE
Porto Riko'da mahsur kalan ABD destekli Ariel Henry'nin istifayı kabul etmesi, 35 üyeli Karayip Topluluğu (CARICOM) liderlerinin Haiti'de siyasi geçiş sürecini tartışmak üzere dün Jamaika'da toplanmasının ardından geldi.
Karayip ülkelerinden oluşan CARICOM, Henry'nin Haiti'nin istikrarına engel oluşturduğu ve geçici konseye geçiş sürecinin başlayabilmesi için geri çekilmesi gerektiğini açıkladı.
HENRY: TÜM HAİTİLİLERDEN SAKİN OLMALARINI İSTİYORUM
Bunun üzerine video mesajı yayımlayan Henry, "Liderliğini yaptığım hükümet, geçiş konseyinin kurulmasından hemen sonra istifa edecek" diyerek şöyle devam etti:
"Bana verilen fırsat için Haiti halkına teşekkür etmek istiyorum. Tüm Haitililerden sakin olmalarını ve barış ve istikrarın mümkün olduğu kadar çabuk geri gelmesi için ellerinden geleni yapmalarını istiyorum."
Haiti's Prime Minister Ariel Henry Resigns As Law And Order Collapse— #breaking news https://t.co/23yxrUebwr pic.twitter.com/CzL6LE1qYF
— System Publisher (@sypuber) March 12, 2024
MOÏSE VE HENRY'DEN SONRA BARBEKÜ DEVRİ
Kasım 2016 seçimlerini kazanıp Şubat 2017'de devlet başkanlığı koltuğuna oturan Jovenel Moïse'nin Temmuz 2021'de suikasta uğramasından beri Haiti'yi yöneten Henry, görevinin geçici olmasına rağmen, önce güvenliğin sağlanması gerektiği bahanesiyle seçimleri defalarca erteledi. Bu da pek çok Haitilinin seçilmiş bir başkan olmadan Henry'nin ülkeyi bu kadar uzun süre yönetmesini sorgulamasına yol açtı.
'BİZİ SOYKIRIMLA SONUÇLANACAK İÇ SAVAŞA SÜRÜKLEYECEKLER'
Ağır silahlı çeteler, son dönemde Haiti'nin başkenti Port-au-Prince'in hakimiyetini ele geçirerek, seçilmemiş başbakanın istifasını talep etti. Eski bir polis memuru olan ve çete liderliğine geçtikten sonra pek çok katliama karışan Barbekü, "Eğer Ariel Henry istifa etmez ve uluslararası toplum onu desteklemeye devam ederse, bizi doğrudan soykırımla sonuçlanacak bir iç savaşa sürükleyecekler" uyarısını yaptı.
Kendisini "silahlı devrim lideri" diye niteleyen, Haziran 2020'de kurduğu 'G9 Ailesi ile Müttefikleri' isimli çeteyle başta eski Başkan Moïse'yle işbirliği yapan, ama suikasttan bir hafta önce Moïse'nin istifasını talep eden Barbekü, 6 Mart'ta da Henry'nin istifa etmemesi durumunda, "Haiti ya herkes için cennet ya da herkes için cehennem olur" dedi.
ÇETELER ÜLKENİN ALTINI ÜSTÜNE GETİRİRKEN KENYA'DAYDI
Port-au-Prince ile çevresindeki bölgede bir ay süreyle olağanüstü hal ve sokağa çıkma yasağı ilan edilmesinin herhangi bir hükmü olmadı.
Barbekü liderliğindeki çeteler koalisyonu polis karakollarına saldırıp en büyük iki hapishaneyi basarak 4 bin mahkumun firar etmesini sağladığı sırada, Henry, şiddete karşı uluslararası güvenlik gücü konuşlandırılmasına ilişkin anlaşmayı imzalamak için Kenya'da bulunuyordu. Barbekü liderliğindeki çeteler, Haiti'deki uluslararası havaalanına sürekli saldırılar düzenleyerek Henry'yi taşıyan uçağın iniş yapmasına izin vermedi.
BİDEN YÖNETİMİ DE HENRY'DEN PES ETTİ
Henry'nin geçiş sürecini denetlemesi gerekçesiyle Haiti'ye dönmesini isteyen ABD yönetimi de ülkedeki çatışmaların şiddeti karşısında çark etmek zorunda kaldı.
Hem Haiti'nin komşularının hem Washington'ın desteğini desteği kaybeden Henry'nin istifadan başka seçeneği kalmadı.
Haiti'ye dönme isteğini dile getiren Henry'ye dün Jamaika'daki görüşmelere katılan ABD'den "bunu yapabilmesi için önce güvenlik durumunun iyileşmesi gerektiği" itirazı geldi.
KARAYİP ÜLKELERİNDEN HAİTİ İÇİN 'GEÇİCİ BAŞKANLIK KONSEYİ' FORMÜLÜ
CARICOM toplantısının ardından konuşan grubun dönem başkanı ve Guyana Devlet Başkanı İrfaan Ali, "Geçici bir başkanlık konseyinin kurulması ve geçici bir başbakanın atanmasının akabinde Henry'nin istifasını kabul ediyoruz" dedi.
Ali'nin açıklamasına göre geçici başkanlık konseyinin 2 gözlemcisi ve -çeşitli koalisyonlar, özel sektör ve sivil toplumdan temsilcilerle bir dini lider dahil- oy hakkına sahip 7 üyesi olacak.
Ali, geçici başbakanı süratle atama yetkisi verilen Konsey'e Haiti'nin gelecek seçimlerinde aday olmayı düşünenlerin katılamayacağını sözlerine ekledi.
ABD'DEN KENYA LİDERLİĞİNDE GÜVENLİK GÜCÜNE DESTEK
CARICOM toplantısına katılan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Kenya'nın liderlik etmesi beklenen Haiti için 1000 kişilik BM destekli güvenlik gücüne 100 milyon dolar daha taahhüt etti. Böylece güvenlik gücüne vaat ettiği katkıyı 300 milyon dolar seviyesine çıkaran Washington, insani yardım için 33 milyon dolar daha tahsis etti.
BARBEKÜ LAKABI NEREDEN GELİYOR?
Konsey'in Haiti'de Kasım 2016'dan bu yana yapılacak ilk seçimlerin önünü açması umuluyor.
Chérizier'ye gelince, "Babekyou veya Barbekü" takma adının, insanları ateşe vermesinden kaynaklandığını yalanlayıp annesinin sokakta kızarmış tavuk satıcısı olmasından geldiğini savundu. (BBC, AA, Dış Haberler)
