BBC araştırması: Afgan mülteciler Türkiye-İran sınırında kaçırılıp işkenceye uğruyor

Artı Gerçek - İngiliz yayın kuruluşu BBC, Afganistan'da Taliban yönetiminden Avrupa'ya kaçmak isteyen Afganların, İran-Türkiye sınırının İran tarafındaki çeteler tarafından fidye için kaçırılıp işkenceye ve cinsel istismara maruz kaldığını duyurdu. BBC araştırmasında Türkiye'nin Afgan mültecileri yasadışı şekilde geri itmesinin insan kaçakçısı çetelerin bu kişileri kaçırmasına katkı yaptığını vurguladı.

Taliban'ın Ağustos 2021'de iktidarı ele geçirmesinden bu yana yüz binlerce kişinin Afganistan'dan kaçtığı ve çetelerin bu yolculuğa çıkan insan sayısındaki büyük artıştan kâr elde etme fırsatını gördüğü belirtilen haberde "Genellikle kaçakçılarla işbirliği içinde, sınırın İran tarafında insanları kaçırıyorlar ve güvenli geçiş sağlamak için halihazırda büyük meblağlar ödemiş olan savunmasız gruplardan zorla para alıyorlar" dendi.

Mültecilerin haklarını savunan Türk insan hakları avukatı Mahmut Kağan BBC'ye verdiği demeçte uluslararası hukuka aykırı olan geri itmelerin çetelerin insanları sömürmesine yardımcı olduğunu vurguladı "Bu, geri itmelerle çok ilgili çünkü her türlü suistimale açık kırılgan bir grup yaratıyor" dedi.

'HER BİRİMİZ İÇİN 4 BİN DOLAR İSTİYORLAR, GECE GÜNDÜZ DÖVÜYORLAR'

Mağdurların bazılarının isimlerinin güvenliklerini gözetmek için değiştirildiği haberde insan kaçakçısı çetelerin rehin aldıkları kişilerin ailelerine cinsel istismar ve işkence görüntülerini göndererek yüksek meblağlar talep ettikleri anlatıldı. BBC'nin gördüğünü açıkladığı videolardan birinde boynunda zincirler olan bir grup Afgan mültecinin serbest kalmaları için yalvardığı aktarıldı. Videoda yüzünde darp izleri olan kişilerden biri "Bu videoyu kim izliyorsa, dün kaçırıldım. Her birimiz için 4 bin dolar istiyorlar. Bizi gece gündüz sürekli dövüyorlar" derken görülüyor. BBC bir diğer videoda ise bir grup erkeğin tamamen çıplak şekilde karların üzerinde sürüklenirken kırbaçlandıklarının görüldüğünü açıkladı. Görüntülerde çete üyelerinden birinin bıçak tehdidi altında cinsel istismarda bulunduğu Afgan mültecilerden birinin "Benim ailem var, bana bunu yapmayın, karım ve çocuklarım var. Lütfen merhamet edin" diye ağladığının görüldüğü aktarıldı. BBC ekibinin sınır boyunca en az 10 yerden işkence hikayeleri dinlediği belirtilen haberde görüşleri alınan ve son üç yıldır söz konusu olayları belgeleyen bir aktivistin bazen günde en fazla iki veya üç işkence videosu aldığını söylediği aktarıldı.

ÇETELERCE KAÇIRILAN KADIN BEBEĞİNİ KAYBETTİ

BBC şu anda İstanbul'daki bir apartman dairesinde kalan Afgan mülteci kadın Amina'nın yaşadıklarını anlattı. Afganistan'da polis memuru olarak başarılı bir kariyere sahip olan ancak daha önce gruptan tehditler aldığı için Taliban'ın yeniden iktidara geleceğini anlayınca ülkeden kaçan Amina, BBC'ye, kendisinin ve ailesinin bir çete tarafından rehin alındığı sınırda yaşadıklarını anlattı.

"Çok korktum, çok korktum çünkü hamileydim ve doktor yoktu. Genç erkeklerin tecavüze uğradığına dair birçok hikaye duymuştuk" dedi.

Amina'nın babası Hacı ise çetenin kızı ve ailesinin diğer üyelerini kaçırdıktan sonra kimliği belirsiz bir Afgan mülteciye yapılan işkenceyi gösteren bir video gönderdiğini söyledi. Hacı "İçinde bulunduğum durum buydu. Bu videoları göndererek bana 'fidyeyi ödemezseniz kızlarınızı ve damadınızı öldürürüz' uyarısını yapıyorlardı" dedi. Haberde Hacı'nın çeteye ödeme yapmak ve ailesini serbest bırakmak için Afganistan'daki evini sattığı, Amina ve diğerlerinin daha sonra tekrar Türkiye'ye girmeyi deneyerek başarılı olduğu ancak sınırdaki sekiz günlük çilenin Amina'nın bebeğini kaybetmesine yol açtığı anlatıldı.

FİDYEYİ ÖDEMEK İÇİN AİLESİNİN MALLARINI SATTI

BBC, Türkiye'nin İran sınırına en yakın şehri ve göçmen kaçakçılığının merkezi olan Van'da da Ahmed adında genç bir Afgan adamla kaçakçılarla yolculuğunun bir sonraki ayağını müzakere ederken tanıştığını söyledi. Ahmed'in erkek kardeşi, geçen yıl Taliban'dan kaçmaya çalışan ailesiyle birlikte sınırın İran tarafında kaçırılmıştı. Çeteden fidye talep eden telefonları alan, o zamanlar hala Afganistan'da olan Ahmed'di. "Paramız yok dedim, kaçıran kişi kardeşimi dövüyordu. Biz de duyabiliyorduk" ifadelerini kullandı. Ahmed, serbest bırakılmalarını ödemek için ailesinin mallarını sattığını söyledi. Ancak kendisi de altı ay sonra, Taliban'ın iktidara gelmesinin ardından yaşanan ekonomik kriz sebebiyle hayatını kazanmak için çaresizce aynı yolculuğu yaptı ve Türkiye'ye ulaştı.

'EN KORKTUĞUM ŞEY HAYSİYETİMİ KAYBETMEKTİ'

BBC ekibinin görüştüğü kişilerden biri de Afganistan'dan kaçıp Türkiye'ye ulaşmak için altı başarısız girişimin ardından başladığı yer olan Kabil'e geri dönen Said'di. Habere göre Said'e Türkiye'ye geçmesine izin verecek sahte bir belge sözü verilmişti. Ancak bağlantısı ona ihanet etti ve kendisine işkence eden ve 10 bin dolar fidye talep eden bir çeteye satıldı. Said "Çok korktum. Bana her şeyi yapabilirlerdi. Gözlerimi çıkarırlar, böbreklerimi satarlar, kalbimi çıkarırlardı" dedi. Çete üyelerinin kendisine tecavüz edip videoyu memleketindeki ailesine nasıl gönderebileceklerini tartıştıklarını duyduktan sonra, en çok kaybetmekten korktuğu şeyin haysiyeti olduğunu belirten Said 500 dolar ödeyip kaçtığını söyledi. BBC Said ile en son sekiz ay önce, Afgan göçmen Tahran'a ulaştığını söylediği zaman iletişim kurabildiklerini aktardı.

BBC'nin hem sınırdaki işkenceler hem de geri itmeler konusunda görüş almak istediği Türkiye ve İran makamları yorum yapmaktan kaçındı. (DIŞ HABERLER)

HRW: Türk sınır görevlileri Suriyelileri öldürdü, işkence etti