'Biden Türkiye'deki insan hakları ve basın özgürlüğü hakkında daha çok konuşacak'

ABD seçimlerini önde götüren Joe Biden'ın Başkan olması halinde Türkiye politikasında büyük bir değişiklik olmayacağını söyleyen Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Hasan Köni, "Seçim döneminde yaptığı konuşmalarla hükümet yönetiminde aynı tavrı devam ettireceğini zannetmiyorum. Seçimlerde söylenen hiçbir şey sonradan yerine getirilmez" dedi.

Artı TV'de yayınlanan Dünya Aktüel'de Ebru Gezik'in sorularını yanıtlayan Hasan Köni, "İktidara gelen güçleri güvenlik güçleri, istihbarat güçleri bilgilendiriyor. 'Aramızda bazı çekişmeler var ama Türkiye'yi NATO'da tutarak fazla incitmememiz gerek' diye bir brifing yapacaklar. Biden veya Trump da buna göre davranıyor. Belli bir boyutun üzerinde çok zorlamıyorlar. Yoksa altüst olur etraf. Belli bir normalite üzerinde gideceklerdir ama Biden biraz daha Türkiye'deki insan hakları, basın özgürlüğü konusunda daha çok konuşacağını tahmin ediyoruz" diye konuştu.

Prof. Hasan Köni'nin Artı TV'de yaptığı değerlendirmeler şöyle:

Trump'ın iktidara gelmesinin nedeni Amerika'nın ekonomik durumuydu. Bir çöküş yaşıyorlardı. Onu kurtarmak için birtakım politikalar izledi. Diğer ülkeleri sıkıştırdı. NATO ülkelerini harcamaya yönlendirdi. Çin'le bir ekonomik kavgaya girişti ve dışarıdaki yatırımları içeri çekti. Fakat peşinden Covid olayı geldi. Bunun dışında bu tavrı ABD'deki ekonomik durumu gerileyen beyazları da başka bir türlü tavra yöneltti ve popülist hareketler gelişti. Otoriter, beyazların başat olduğu bir sistemden, göçmenlerin başatlığına yönelen bir sistem gelişti. Ekonomik boyut da bunda önemli bir rol oynadı. Amerikan toplumu iki kutuplu bir toplum haline geldi. Biden'ın gelmesiyle bu yapının kolay kolay değişmesi mümkün değil. Bu yapı içinde idare edecekler. Eğer Trump da biraz daha ısrar ederse, postadan gelen oylar sayılmasın diye ki postadan verilen oylar kanuna göre verilen oylar. Öyle önüne gelen postaya oy atmıyor. Çatışma çıkabilir, toplum buna hazır ama tahmin ediyorum ulusal muhafızlar var, ordu bu işe karışmayacağını söyledi. Asıl rakamlar ortaya çıktığında ümit ederim normal şekilde değişirler. Değişmezlerse yansımaları dünyaya çok kötü olur diye düşünüyorum.

- Trump'ın oylarının azalmasına yönelik etkenler nelerdir? Trump'ın ırkçı söylemleri ve Coronavirus'le ilgili izlediği politika da çok eleştiriliyordu.

Coronavirus'le ilgili olaylar çok önemli bir yol tutuyor. Bir de anayasayla ilgili hiçbir konuyu dikkate almadı. Yakın çevresindeki danışmanları birçok kitap yayınladı. Amerika'nın bütün memur kısmı Trump'a karşı dönmüş durumdaydı. Bu yapı içinde ilk defa CIA görevlileri bile NYT'ye demeç verdiler, bu gidiş gidiş değil diye. Bütün Avrupa ülkeleri de rahatsız. Otoriter rejimler ortaya çıkmaya başladı. Bunun yansımaları nasıl olacak? Mahkemeye gidilecekse mahkemenin getireceği uzun süreç, ekonomik aşağı doğru çöküş. Covid de kış aylarında daha da artacak. Bu ABD için çok önemli çatışmalara, sürtüşmelere neden olabilir diye düşünüyorum.

- Seçimlerin Türkiye açısından yansıması nasıl olur?

İlişkilerde bir dostluk havası vardı ama tek kişiyle. Sayın Cumhurbaşkanı'nı aradığında konuşuyorlardı, onun dışında bazı yaptırımları uygulamadı. Bir rahip yüzünden ambargo uyguladı, dolar yukarı doğru çıktı. Hala da ilk girişimin boyutları devam ediyor. Parlamentoda bekleyen savunma harcamaları tasarıları var. Tasarıyı imzaladığı anda Biden veya Trump Türkiye'ye birtakım yaptırımlar uygulanması gerekiyor ve bu cumhurbaşkanının icra gücünü aşan bir yapı. Öbür taraftan Biden'ın birtakım söylemleri oldu Türkiye'yle ilgili. Seçildiği bölge Delaware bölgesi Ermeni ve Rumların çok yoğun olduğu bir bölge. Seçim döneminde yaptığı konuşmalarla hükümet yönetiminde aynı tavrı devam ettireceğini zannetmiyorum. Seçimlerde söylenen hiçbir şey sonradan yerine getirilmez. İktidara gelen güçleri güvenlik güçleri, istihbarat güçleri bilgilendiriyor. "Türkiye'nin durumu şudur, Çin buraya geliyor, Rusya Doğu Akdeniz'e inmek istiyor, Türkiye bunu önler. NATO ülkesidir. Aramızda bazı çekişmeler var ama Türkiye'yi NATO'da tutarak fazla incitmememiz gerek" diye bir brifing yapacaklar. Biden veya Trump da buna göre davranıyor. Belli bir boyutun üzerinde çok zorlamıyorlar. Yoksa altüst olur etraf. Belli bir normalite üzerinde gideceklerdir ama Biden biraz daha Türkiye'deki insan hakları, basın özgürlüğü konusunda daha çok konuşacağını tahmin ediyoruz.