İdlib'de ateşkes anlaşmasına varıldı ancak ateşkesin süresi belli değil
Türkiye'nin İdlib'de verdiği 34 kaybın ardından beklenen Moskova görüşmesi yapıldı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Moskova'da 2 saat 40 dakika süren bir görüşme gerçekleştirdi, liderlerin ardından heyetler arası görüşmelere geçildi.
Toplamda altı saate yakın süren görüşmelerin ardından iki lider açıklama yaptı.
PUTİN: TERÖRLE MÜCADELEMİZ SÜRECEK
Rusya Devlet Başkanı Putin, "Terörle mücadelede kararlıyız, toprak bütünlüğünden yanayız" diye konuştu. Putin şöyle devam etti: "Yılbaşından itibaren faaliyet gösteren terör unsurları arttı. Sivil yerleşim alanları ateş altında tutulmaktadır. 1 Mart tarihinde roket atar sistemiyle bir saldırı daha yaşandı. Yılbaşından itibaren saldırı sayısı 15 olarak kaydedildi ve her seferinde biz Türk meslektaşlarımıza bilgi verdik. Militanlar yeni çatışmaları tetikleyebildiler. Türk askerler arasında da kayıplar vardı. Bu münasebetle taziyelerimizi yenilemek istiyorum. Bazen görüş ayrılıklarımız oluyor fakat kritik durumlarda her zaman mutabakatlarla uzlaşabilmeyi başarıyorduk, çözümler üretiyorduk. Bugün de öyle oldu. Ülkelerimizin Astana formatı çerçevesinde çalışmaları devam ettime niyeti olduğunu bir kez daha teyit ediyoruz. Bugün birkaç kurumlar arası istişare yapıldı. Heyetler İdlib'deki kriz konusunda detaylı görüştüler. Uluslararası terör örgütleriyle mücadelemizi de azaltmayacağız. Ortak bir belge hazırladık. Bu belgeyi dışişleri bakanları beyan edecekler. Sayın Erdoğan'la bugün 6 saatlik görüşmelerde bu belgeyi hazırlamış olduk. İdlib bölgesinde ateşkesin ve çatışmaların durdurulmasına vesile olacağını ve nihayet sivillerin ızdıraplarına son verileceğini, insani yardım konusunda ilerleyebileceğimize karar verdik."
ERDOĞAN: ATEŞKES BU GECE YÜRÜRLÜĞE GİDECEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise "Rejimin saldırılarını kabul etmemiz mümkün değildir. Kontrol noktalarımız sadece ateşkesi gözlemekle yükümlüdür. İdlib'de yeni bir durumun oluşturulması kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu gece saat 00.010'de ateşkes yürürlüğe girecektir." dedi.
Erdoğan devamla şöyle konuştu: "...Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Ofisi verilerine göre sayıları 1 buçuk milyonu bulan bölge halkıu sınırlarımıza yığılmıştır. Türkiye de böyle bir tehdit karşısında eli kolu bağlı kalacak değildir. Bir süre önce bölgede Rusya ile tesisi konusunda uzlaştığımız istikrarı sağlamak üzere İdlib'e ilave askeri birlikler gönderdik. Sahada çok daha aktif bir şekilde yer aldık. Bölgede bulunan Rus güçleriyle koordinasyonu sıkı tutmaya özen gösterdik. Yaşanan üzüntü veren hadiselerin ardından yeni bir statünün oluşturulması kaçınılmaz hale geldi. Bu konuyu enine boyuna konuştuk. Rusya'yla aramızdaki iş birliği ruhu Suriye'deki ihtilafa son verilmesine yönelik çabalara emsalsiz bir katkı sağlamıştır. Çalışma ilişkimizi sürdürmeyi arzu ediyoruz. Bizimle hemfikir olduğuna inandığımız Rusya'nın rejimin iş birliğimizi zedeleyecek eylemlerine göz yummayacağına inanıyorum. En kısa sürede ateşkesi gerçekleştirecek ardından birlikte gerçekleştireceğimiz adımları atacağız. Bu gece 00.01 yani gece yarısı itibariyle ateşkes yürürlüğe girecektir. Türkiye bu süreçte rejimin her türlü saldırganlığına cevap verme hakkı saklıdır. Türkiye Soçi mutabakatı dahil bölgedeki insiyatiflerini sürdürmede kararlıdır. Bugünki toplantımızın Suriye'deki ihtilafa kalıcı çözüm bulunması çabalarına katkı vermesini temenni ediyorum."
BAKANLAR ANLAŞMA METNİNİ OKUDU
Daha sonra iki ülkenin dışişleri bakanları Mevlüt Çavuşoğlu ve Sergey Lavrov, varılan mutabakatın maddelerini okudu. Buna göre M4 ve M5 Karayollarının kuzey ve güneyinde 6 kilometre derinliğinde güvenli bölge oluşturulması yönünde mutabakata varıldı.
Tarafların üzerinde uzlaştığı "İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesindeki Durumun İstikrarlaştırılmasına İlişkin Muhtıraya Ek Protokol"üne göre, Türkiye ve Rusya, Suriye Arap Cumhuriyeti'nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne olan kuvvetli taahhütlerini yineledi.
Mutabakatın ayrıntıları şöyle:
Taraflar, BM Güvenlik Konseyi tarafından terörist olarak tanımlanan tüm grupların ortadan kaldırılması yönündeki kararlılıklarını yinelerken, sivillerin ve sivil altyapının hedef alınmasının hiçbir şekilde mazur görülemeyeceğini kabul etti.
Taraflar, Suriye ihtilafının askeri çözümünün olamayacağının ve ihtilafın yalnızca Suriyelilerin öncülüğünde ve sahipliğinde, BM kolaylaştırıcılığında BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararıyla uyumlu siyasi süreç yoluyla sona erdirilebileceğinin altını çizdi.
İnsani krizin daha da kötüleşmesinin önlenmesinin, sivillerin korunmasının, ihtiyaç sahibi tüm Suriyelilere önkoşulsuz ve ayrım gözetmeksizin koruma ve insani yardım sağlanmasının, keza ülke içinden yerinden edilmelerin önlenmesi ile mültecilerin ve ülke içinde yerinden edilen kişilerin güvenli ve gönüllü olarak Suriye'deki asıl ikamet yerlerine geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasının önemini vurgulayan taraflar, şu hususlarda mutabık kaldı:
-İdlib gerginliği azaltma bölgesindeki temas hattı boyunca tüm askeri faaliyetler 6 Mart 2020 tarihinde saat 00:01’den itibaren durdurulacak.
-M4 karayolunun kuzeyinde 6 kilometre ve güneyinde 6 kilometre derinliğinde bir güvenli koridor tesis edilecek. Güvenli koridorun işleyişine dair ayrıntılı esas ve usuller, Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu Savunma Bakanlıkları arasında 7 gün içinde kararlaştırılacak.
-Türk-Rus ortak devriyeleri, 15 Mart 2020 tarihinde M4 karayolunun Trumba’dan (Serakib’in 2 kilometre batısı) Ain Al Havr’a kadar olan kesimi boyunca başlatılacak."
TÜRKİYE NE İSTİYORDU?
Türkiye İdlib'de verilen ciddi kayıpların ardından derhal bir ateşkes sağlanmasına istiyordu. Rusya ise yeni bir anlaşma gerektiği görüşünü ortaya koyuyordu.Bugünkü görüşmede tarafların görüşlerini masaya yatırdığı ve bir uzlaşı noktası aradıkları biliniyordu.
Erdoğan ile Putin arasında gerçekleşen görüşmeye geçilmeden önce liderler basına kısa açıklamalar yaptı. Rusya devlet Başkanı Putin kayıp askerler nedeniyle Türkiye'ye taziyelerini iletti ve hava bombardımanı sırasında o bölgede Türkiye askerlerinin bulunduğu bilgisinin kendilerinde ve Suriye ordusunda böyle bir bilgi bulunmadığını kaydetti. Putin ayrıca Suriye ordusunun da ciddi kayıplar verdiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da Putin'e söz konusu kabul için teşekkürlerini sundu.
Erdoğan’a ziyaretinde; Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da eşlik etti. (HABER MERKEZİ)
