İspanya Franco faşizmiyle yüzleşiyor: Diktatörlük dönemindeki faili meçhuller için DNA bankası kurulacak

Artı Gerçek - İspanya'da faşist diktatör General Franco'nun ölümünden 50 yıl, kalıntılarının başkent Madrid yakınlarındaki anıt mezardan kaldırılmasından üç yıl sonra İspanya parlamentosunun üst kanadı Senato nihayet iç savaş ve ardından gelen diktatörlük döneminin mağdurlarına "adalet, tazminat ve haysiyet" getirme amacı taşıyan kanunu onayladı.

Çarşamba günü Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) liderliğindeki hükümetin sunduğu "Demokratik Hafıza Yasası" Senato'da 128 kabul, 113 ret, 18 çekimser oyla kabul edildi.

'MAĞDURLAR İÇİN ADALET, TAZMİNAT VE HAYSİYET YOLUNDA YENİ BİR ADIM ATIYORUZ'

Parlamentonun alt kanadında temmuz ayında kabul edilen yasanın Senato'da kabul edilmesinin ardından Başbakan Pedro Sanchez sosyal medya hesabından açıklama yaptı.

Sanchez, "Sosyalistler her zaman demokrasimizi güçlendirmeye kendilerini adamışlardır. Bugün tüm mağdurlar için adalet, tazminat ve haysiyet yolunda yeni bir adım atıyoruz." dedi

İktidardaki Sosyalist İşçi Partisi'nden Senatör Eva Granados da "Bugün, demokrasi devrildiğinde onu savunan ve onlarca yıl hapis, sürgün ve zulme maruz kalan, birçoğu bir mezarlığın duvarlarında veya kalıntılarının hala bulunduğu bir hendekte öldürülenlere tarihi bir borcu ödedik. Bu kişilerin akrabalarına ve tüm İspanyol toplumuna bir borcumuz var." ifadelerine yer verdi.

İspanya'da ana muhalefette bulunan muhafazakar İspanya Halk Partisi (PP) yeni yasaya karşı çıkıyor. Partinin lideri Alberto Nuñez Feijóo gelecek seneki genel seçimde iktidara gelirse yasayı geri çekeceğini söyledi.

YENİ YASA KAPSAMINDA NELER YAPILACAK?

İspanya'da 2007'de sosyalist Başbakan José Luis Rodríguez Zapatero döneminde çıkarılan "Tarihi Bellek Yasası" ile başlayan, iç savaş ve diktatör Franco dönemlerinin (1936-1975) izlerinin silinmesi ve mağdurlara destek verilip geçmişle yüzleşme adımları, yeni çıkartılan yasayla daha da genişletildi.

Son yasa ile atılması beklenen adımlar şu şekilde:

• İç savaş ve diktatörlük döneminde ölen ve isimsiz mezarlarda yatan on binlerce kişinin kimliğini tespit etmek için ulusal DNA bankası ve bir sayım yapılacak.
• 44 yıl boyunca diktatör Franco'nun mezar yeri olarak kullanılan Madrid'in 50 kilometre kuzeyindeki Valle de los Caidos (Şehitler Vadisi) anıt mezarında gömülü bulunan yaklaşık 33 bin kişinin cenazelerinin çıkarılıp, kimlik tespitleri yapıldıktan sonra ailelerine teslim edilmesi devletin sorumluluğu olacak.
• Diktatörlük dönemi ve o dönemin mahkemelerince verilen cezalar yasa dışı ilan edilip Franco tarafından verilen soyluluk unvanları geri alınacak.
• İç savaş ve diktatörlük sırasında öldürülen ancak kayıp olarak tanımlanan yaklaşık 114 bin kişinin aranması ilk defa devletin sorumluluğuna geçecek.
• Franco diktatörlüğünü öven grup ve örgütler yasaklanacak.
• 1978-1983 döneminde Franco dönemiyle bağlantılı olarak olası insan hakları ihlallerinin soruşturulmasının önü açılacak.

Bazı ek maddeler konulması için 1 yıllık sürenin verildiği yasa, bu işlemin gerçekleşmesinin ardından Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek.

İspanya'da 2007'deki "Tarihi Bellek Yasası" adıyla, iç savaş ve diktatör Franco dönemlerinin izlerini silmeyi amaçlayan ve mağdurlara destek vermeyi öngören ilk siyasi adımı atmıştı.

Bu yasayla ülkede, diktatör Franco dönemini övücü tüm figürler kaldırılmış, o döneme ait sokaklara verilen isimler değiştirilmişti.

Yasa sayesinde diktatör Franco’nun kemik kalıntıları da 24 Ekim 2019'da "Valle de los Caidos" adlı anıt mezardan çıkartılıp Madrid yakınlarındaki aile mezarlığına taşınmıştı.

Ancak İspanya'da ana muhalefette bulunan muhafazakar İspanya Halk Partisi (PP) yeni yasaya karşı çıkıyor.

Partinin lideri Alberto Nuñez Feijóo gelecek seneki genel seçimde iktidara gelirse yasayı geri çekeceğini söyledi. (DIŞ HABERLER)