Lavrov - Çavuşoğlu basın toplantısı: 'Tahıl anlaşması konusunda sorunlar sürüyor'
Artı Gerçek - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile sabah saatlerinde yaklaşık 1 saat süren ikili görüşmesinin ardından Ankara'da ortak basın toplantısı düzenledi. Çavuşoğlu, kendisinin davetlisi olarak 6-7 Nisan tarihlerinde Türkiye’ye resmi ziyarette bulunan Lavrov ile Dışişleri Bakanlığı Resmi Konutu'nda dün iftarda da buluşmuştu. Ukrayna krizi, tahıl anlaşması ve Akkuyu Nükleer Güç Santrali gibi konuları görüşmek için bugün yapılan ikili ve heyetler arası görüşmelerin ardından Lavrov ile Türk mevkidaşı Çavuşoğlu ortak basın toplantısında konuştu.
'RUS TAHILI ÖNÜNDEKİ ENGELLERİN KALDIRILMASI GAYRETLERİNİ DESTEKLİYORUZ'
"Deprem sonrası desteği için Rusya'ya teşekkür ediyoruz" diyen Çavuşoğlu Ukrayna krizi konusunda yaptığı açıklamada "Savaşın bir an önce müzakere ile bitmesi gerektiğini söyledik. Türkiye olarak elimizden gelen desteği vermeye hazır olduğumuzu vurguladık. Tahıl koridor anlaşması, diyalog ve müzakerenin sonuç verdiğinin bir kanıtı. Anlaşmanın devam etmesine önem veriyoruz. Bu aynı zamanda dünya gıda krizinin azaltılması bakımından da önem arz ediyor. Rus tahılı ve gübresinin ihracatının önündeki engellerin de kaldırılması gerektiği konusunda mutabıkız. Bu engellerin kaldırılması için BM'nin gayretlerini destekliyoruz" dedi.
'DÖRTLÜ DIŞİŞLERİ BAKANLARI TOPLANTISININ NE ZAMAN OLACAĞINI DEĞERLENDİRDİK'
Suriye ile normalleşme süreci hakkında da konuşan Çavuşoğlu Moskova'da yapılan dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde yapılan toplantıya değindi. "Moskova'da her ülke kendi görüşü ve tutumunu dile getirdi. Bu sürecin şeffaf bir şekilde devam etmesini istiyoruz. Bir-iki toplantıda tüm meselelerin halledilmeyeceğini biliyoruz. Diyaloğun devam etmesi gerekiyor, istişarelerin yoğunlaştırılarak devam etmesinde fayda var. Dörtlü dışişleri bakanları toplantısının gündemi ve ne zaman olacağını da bugün kendi aramızda değerlendirdik. Önümüzdeki süreçte Rusya'dan gelecek haberle sizi bilgilendirmiş olacağız" ifadelerini kullandı.
'ARZUMUZ AZERBAYCAN-ERMENİSTAN ARASINDA KALICI BARIŞ ANLAŞMASININ İMZALANMASI'
Libya konusunu ele aldıklarını ve bu ülkenin bir an önce demokratik şeffaf bir seçime hazırlanması gerektiğine inandıklarını söyleyen Çavuşoğlu "Ülkenin birleştirilmesi için çabalarımızı devam ettireceğiz" dedi. "Arzumuz bir an önce Azerbaycan-Ermenistan arasında kalıcı barış anlaşmasının imzalanması" diyen Çavuşoğlu, Ermenistan ile Türkiye arasındaki normalleşme sürecine de Rusya'nın katkı yaptığını anımsattı.
'AKKUYU'NUN AÇILIŞININ İLK ETABI 27 NİSAN'DA OLACAK'
Görüşmede Kıbrıs ve Afganistan konularında da görüş alışverişinde bulunduklarını belirterek Akkuyu nükleer santrali, enerji ve turizm konularını de ele aldıklarını söyledi Çavuşoğlu. "Ekonomik ve ticari ilişkilerimizin geliştirilmesi konusunda ortak bir irademiz var. Akkuyu Nükleer Enerji Santrali dahil olmak üzere, enerji işbirliği konularını ele aldık. Santralin açılışının ilk etabı 27 Nisan'da olacak" dedi.
LAVROV: SURİYE MESELESİNE CİDDİ ÖNEM AYIRDIK
Lavrov ise konuşmasının başında Çavuşoğlu'na daveti için teşekkür ederek başladı ve sözlerini "Biz bu ziyareti mart ayında Antalya Diplomasi Forumu'nda gerçekleştirecektik aslında fakat Türkiye benzeri olmayan bir depremle karşılaştı. 27 Nisan'da santralin birinci blokuna nükleer enerji sevk etmiş olacağız. Türkiye'de bir doğalgaz merkezi kurulacak biliyorsunuz. Geçen sene iki ülkenin liderleri bir gaz merkezi oluşturulması kararı almıştı. Geçen yılki doğalgaz dağıtım merkezi kararının da ne kadar isabetli olduğunu geçen süreçte çok iyi anladık" diye sürdürdü.
"Görüşmede özellikle Suriye meselesine ciddi önem ayırdık" diyen Lavrov "Türkiye ve Suriye arasındaki ilişkiler Rusya aracılığıyla normalleşiyor. Mart ve nisan ayında istihbarat başkanları toplandılar daha sonra Moskova’dan bakan yardımcıları seviyesinde dörtlü toplantı yapıldı. Ve dünden önceki gün sayın Bakan'ın bahsettiği toplantının önemini ben de vurgulamak istiyorum. Libya meselesini de ele aldık. NATO bu ülkeye saldırdı ve ülke yerle bir oldu. Şimdi bu ülkeyi toparlamaya çalışıyoruz. Fakat ne yazık ki istediğimiz tempoyla bu ilerlemiyor. Orada bir siyasi uzlaşı sağlamak gerektiği konusunda Türkiye ile aynı düşünüyoruz. Filistin meselesini de görüştük. Filistin-İsrail ilişkilerinin onarılmasını görüştük. Bu süreç yaşanan gelişmelerle, alınan tek taraflı tedbirlerle sekteye uğradı. Biz bir kez daha ilgili BMGK kararlarının uygulanması çağrısı yapıyoruz. Filistin-İsrail doğrudan görüşmeler yürütmeli. Kafkasya konusunda ise Ermenistan-Türkiye ilişkilerinin normalleşmesini istiyoruz. Ulaşıma dair her türlü engellerin kaldırılmasını arzu ediyoruz" dedi.
'RUSYA'YI YENDİKTEN SONRA SIRA ÇİN'E GELECEK'
"Ukrayna meselesini de ele aldık" diyen Lavrov "Ukrayna konusunda Washington başta olmak üzere kolektif batının yapıcı olmayan bir gündemi var. Hedeflerini Rusya'yı sahada yenmek olarak açıkladılar. Uluslararası arenada rakip görmek istemiyorlar. Bağımsız, egemen politika yürüten ülkelere karşı faaliyetlerde bulunuyorlar. Rusya'yı yendikten sonra sıra Çin'e gelecek. Kendi ulusal çıkarlarını koruyan her ülkeyi sindirmeye çalışıyorlar. Herkesin ABD çıkarlarına tabii olmalarını istiyorlar. Kiev'den, ABD'den defalarca yapılan açıklamalarda 'savaşı durdurmak yanlış, görüşme masasına oturmak yanlış' dendi. Biz görüşmelere hayır demedik. Biz 'haklı çıkarlarımız ve hassasiyetlerimiz dikkate alındığı zaman bu yürütülebilir' dedik. Bize bunu yerine akıl vermekle yetindiler. ABD herkes üzerinde hegemonya kurmak istiyor. ABD tek taraflı bir dünya düzeni istiyor. Rusya ise diğer ülkelerle birlikte bu düzenin BM Şartı'na bağlı olmasını istiyor" ifadelerini kullandı.
'TAHIL ANLAŞMASININ RUS KISMI UYGULANMIYOR'
Lavrov konuşmasında tahıl anlaşmasına da değindi. "BM Genel Sekreteri Guterres ile tahıl anlaşmasını görüştük. Bu bir paket anlaşmaydı. Anlaşmanın Ukrayna kısmı uygulanıyor. Ama tahıl anlaşmasının Rus kısmı uygulanmıyor. BM sürekli Batı ülkelerine çağrıda bulunuyor fakat nafile, onlar hiçbir karşılık vermiyor. Rus ürünlerinin sigortalanması ve sevkiyatları hakkında engeller hala devam ediyor. Hatta daha sert hale getiriliyor. Türk mevkidaşlarımızla bu durumu görüşmeye devam edeceğiz. Temaslarımız devam edecek. Çavuşoğlu'nu Moskova'ya davet ediyorum. Birçok uluslararası etkinlik olacak ve mutlaka bu etkinliklerin marjında görüşeceğiz" dedi.
ÇAVUŞOĞLU: TAHIL ANLAŞMASI KONUSUNDA SORUNLAR DEVAM EDİYOR
Lavrov ve Çavuşoğlu açıklamaların ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Çavuşoğlu tahıl anlaşmasıyla ilgili soruya "İstanbul tahıl anlaşması geçen sene temmuz ayında imzalanmıştı. Ama Rusya 120 gün değil 60 gün uzatıldığını açıkladı. Şimdiye kadar 866 gemi 27 milyon tondan fazla tahıl ve gıdayı sevk edildi. Dünyada bir gıda fiyat istikrarının getirilmesine katkı sağladı. Ayrıca Cumhurbaşkanımız Erdoğan Sayın Putin ile her görüşmesinde en az gelişmiş ülkelere bu buğdayın gitmesi yönünde düşüncelerini vurguladı. Ayrıca Rus tahılının bir miktarının Türkiye'ye getirilmesi ve burada un haline getirilip en az gelişmiş ülkelere unun ulaştırılması konusunda işbirliği başladı. Katar da buna destek veriyor. Kriz devam ediyor, savaş devam ediyor ama bu tür adımlarla dünya gıda krizinin en az şekilde hissedilmesi için önemli çaba sarf ediyoruz. Rus tahıl, gübre ve amonyağının ihracatının sağlanması için BM ve Rusya arasında anlaşma var. Bunun da aynı şekilde sağlanması önem arz ediyor. ABD ve Birleşik Krallık ödemeler ve sigorta konusunda bazı adımlar attı ama sorun hala devam ediyor. Özellikle bankaların bu ürünler yaptırımlara dahil edilmemesine rağmen ödemeler konusunda adım atmadığını görüyoruz. New York'ta Guterres ile BM ve Türkiye olarak bu konuda ne yapabileceğimizi değerlendirdik" yanıtını verdi.
Dışişleri Bakanı "Burada adil olmak zorundayız. Bunu söylediğimiz zaman bazen bize 'Siz Rusya'yı mı destekliyorsunuz?' diyorlar. Hayır, biz Rusya'yı desteklediğimizden değil, biz zaten Rusya'dan tahıl ve gübre ithal ediyoruz. Önemli olan bu anlaşmanın devamı için Ukrayna'dan tahıl ve gübrenin ihracatının devam edebilmesi için var olan mutabakatların yerine getirilmesi lazım, bizim söylediğimiz bu. Mesela Rusya Federasyonu'nun Ziraat Bankası halen SWIFT sistemine dahil edilmedi. Bu konuda da sorun devam ediyor" ifadelerini kullandı.
LAVROV: TARAFLARIN VİCDANINA SESLENMEKTEN BIKTIĞIMIZ İÇİN ANLAŞMAYI AKSIYA ALDIK
Lavrov ise tahıl koridoruyla ilgili aynı soruya şu yanıtı verdi: "Yaptırım listelerine tahıl veya gübre dahil edilmedi. Bu yaptırım listelerinde ikisi de yok. Örneğin Akdeniz limanlarına giremiyoruz. Yabancı gemiler Rus limanlarına giremiyor. Tahıl ve gübre doğrudan yaptırımlara tabi olmasa da bize resmen "Siz tahıl ve gübreyi depolayın ne de olsa sevk edemeyeceksiniz" diyorlar. Bu sorunu çözmek isteyen kimse görmediğimiz ve tarafların vicdanına seslenmekten bıktığımız için gerginliğin tırmanmasına izin verdik. Anlaşmayı askıya aldık şimdi de 60 günlük bir uzatma söz konusu. Rus tarım ürünlerinin sevkiyatında herhangi bir gelişme olmazsa o zaman bu anlaşmaya ihtiyacımız var mı diye konuyu sorgulayacağız. 'Dayanışma koridorları' diye AB'nin bir girişimi var. Avrupa girişimi şöyle bir şey teklif ediyor: Ukrayna tahıllarını ve ürünlerini Avrupa'ya ihraç etmek, kara yoluyla ihraç etmek istiyorlar. Giriş konuşmasında dediğim gibi bunu imtiyazlı bir şekilde yapacak aslında Avrupalıların kendi üreticileri bununla ilgili protestolar yapıyor. Onların çünkü ucuz Ukrayna tahıllarından dolayı pazar olumsuz yönde etkilendi" yanıtını verdi.
'BATI UKRAYNA'DA NAZİ İDEOLOJİSİNİN SIÇRAMASINA KATKI SUNDU'
Lavrov sözlerini "Sevk edilen tahılların aslan payı Avrupa'ya gidiyor. Onlar Guterres'in tekliflerine dürüstçe yaklaşmıyor. Karadan nakil için lojistiği geliştirdiler. Biz o zaman Katar ve Türkiye ile bu sevkiyatı devam ettiririz ve Putin'de yoksul ülkelere tahıl sevkiyatı devam edecek dedi" diye sürdürdü.
Ukrayna ile barış görüşmeleri konusunda ise Lavrov "Minsk anlaşmalarını Ukrayna'yı silahlandırma molası olarak kullandılar. Batı, Ukrayna'da Nazi ideolojisinin sıçramasına katkı sundu. Batı bunları Rusya'yı zayıflatmak, Ukrayna ve Rusya haklarının refaha ulaşmasını engellemek için yaptı. Görüşmeler yapmaya hazırız ama mevcut realiteleri dikkate almaları lazım. Bu kendine ‘demokratik’ diyen devlet (Ukrayna) bakın hangi yasaları çıkarttı: Rusçayı yasakladı, Rusça kitaplar yasaklanıyor, Rus sanatçılar konser veremiyor. Odessa, İkinci Yekaterina tarafından kurulan bir şehir. Ancak heykeller bile kaldırılıyor" ifadelerini kullandı.
'DÖRTLÜ TOPLANTI İÇİN UYGUN TARİHLERİ BELİRLERİZ'
Suriye-Türkiye-İran-Rusya bakan yardımcıları toplantıları hakkında da konuşan Lavrov "Normalleşme süreci için savunma bakanları, istihbarat başkanları ve bakan yardımcıları seviyesinde toplantıların yapılması başlı başına bir başarı. Uygun olan tarihleri belirleriz" dedi.
'RUSYA KİMSENİN İÇİŞLERİNE KARIŞMAZ'
Bir Rus gazetecinin "Türkiye'de 14 Mayıs'ta yapılacak seçimlerde, Rusya'yı kimin desteklediğine" ilişkin sorusunu yanıtlayan Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, "Beni kimseyle karıştırmadınız değil mi? Sizi Amerika temsilcileriyle basın toplantısına davet ediyorum. Rusya hiçbir zaman kimsenin iç işlerine karışmaz.Türkiye egemen bir ülke ve bu onun bileceği bir iş" ifadelerini kullandı. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ise, yöneltilen soruya ve Lavrov'un yanıtına "Sorunuzu garipsedim ama Lavrov'a bu cevabı için teşekkür ediyorum. Rusya'dan da böyle bir girişim görmedik zaten" yorumunu yaptı. (DIŞ HABERLER)
