Meksika'nın ilk kadın devlet başkanı: Seçimi solcu iktidarın adayı Sheinbaum kazandı
Artı Gerçek - ABD'nin güney komşusu olarak Washington'da belirlenen politikaların çoğuna maruz kalan Meksika'da, solcu Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador (AMLO) ile partisi Morena'nın sosyal devlet-sosyal refah politikaları sandıkta ödüllendirildi. 6 yıllık görev süresi dolan AMLO'nun halefi olarak gösterdiği Claudia Sheinbaum, selefinin yoksullar arasındaki popülaritesi sayesinde dünkü seçimlerden ezici zaferle çıktı. İklimbilimcisi ve başkent Meksika Şehri'nin eski belediye başkanı Sheinbaum, 'amigoların' ilk kadın devlet başkanı oldu.
RAKİBİNİ İKİYE KATLADI
Meksika Seçim Kurulu'nun hızlı örnek sayımına göre Sheinbaum, yüzde 58.3-60.7 bandında oy aldı. Bu, Meksika'nın demokratik tarihindeki en yüksek oy yüzdesi.
Buna göre Morena liderliğindeki iktidar koalisyonu Juntos Hacemos Historia (Birlikte Tarih Yazıyoruz), Kongre'nin her iki kanadında üçte ikilik süper çoğunluk elde etme yolunda. Yani seçmen, solcu koalisyona muhalefet desteği aramaya gerek olmadan anayasa reformları geçirmesi için yetki verdi.
Ulusal Eylem Partisi-Kurumsal Devrimci Parti-Demokratik Devrim Partisi'nin (PAN-PRI-PRD) oluşturduğu Va por Mexico (Meksika İçin) koalisyonunun adayı Xochitl Galvez, kısmi sonuçlara göre yüzde 26.6-28.6 bandında oy alarak yenilgiyi kabul etti. Galvez de kadın olduğundan, Meksikalılar iki kadın aday arasında solcu olanı tercih etti.
KUZEY AMERİKA'DAKİ İLK KADIN BAŞKAN
Sol iktidar destekçilerinin "başkan, başkan" diye tezahüratları arasında zafer konuşması yapan Sheinbaum, "Cumhuriyetin 200 yılında ilk kez olmak üzere Meksika'nın ilk kadın başkanı olacağım" dedi. AMLO'ya "ülkemizi daha iyiye dönüştüren eşsiz bir kişi" diyerek teşekkür etti.
Aynı zamanda Yahudi kökenli olan Sheinbaum, maço kültürüyle tanınan, dünyanın en büyük ikinci Katolik nüfusuna sahip, ama son yıllarda kadın hakları hareketinin güçlenmesine sahne olan Meksika'nın yanısıra ABD ve Kanada dahil Kuzey Amerika'da genel seçimleri kazanan ilk kadın oldu.
'KADIN BAŞKAN GÖRMEYE ÖMRÜMÜN YETECEĞİNİ SANMIYORDUM'
Reuters, Meksikalı seçmenlerin nabzını yokladı. En küçük eyalet Tlaxcala'dan 87 yaşındaki Edelmira Montiel, "Bir gün bir kadına oy vereceğimi hiç düşünmemiştim" diyerek ekledi: "Önce oy bile veremiyordun, verebildiğin zaman kocanın sana oy vermeni söylediği kişiye oy veriyordun. Tanrıya şükür bu değişti ve ben de bunu yaşayabiliyorum."
KRİTİK ÖNEMDEKİ BELEDİYE BAŞKANLIĞINI DA KAYBETMEDİLER
Meksika, 31 eyalet ve özerkliğe sahip başkent Meksika Şehri'nden (federal bölge) oluşuyor. Kısmi sonuçlara göre iktidardaki Morena partisi, Meksika'nın en önemli makamlarından biri olan Meksika Şehri belediye başkanlığı yarışını da kazandı.
YENİ BAŞKANI ÖNEMLİ SORUNLAR BEKLİYOR
İçeride bütçe açığını kapatmakla sosyal devlet politikalarının devamını dengelemek, yüksek suç oranlarını dizginlemek, elektrik-su gibi temel hizmetlerdeki aksaklıkları gidermek gibi zorluklarla boğuşacak Sheinbaum, ABD'yle de cebelleşecek.
YA TRUMP SEÇİLİRSE?
Washington'la Meksika üzerinden ABD'ye giden büyük göçmen akışı konusunda müzakereler yürütmek, ABD'deki şiddetli fentanil salgını yüzünden Washington'la uyuşturucu kaçakçılığı konusunda güvenlik işbirliği yapmak zorunda kalacak yeni başkan, kasımdaki ABD başkanlık seçimini göçme düşmanlığını Meksika düşmanlığına vardıran Donald Trump'ın kazanması halinde daha da zorlanacak. Trump, Meksika'da üretilen Çin arabalarına yüzde 100 vergi uygulamayı, Meksikalı uyuşturucu kartelleriyle savaşmak için özel kuvvetleri harekete geçirmeyi vaat etti.
EKMEK GÜVENLİĞE AĞIR BASTI
Kampanya sırasında 38 adayın öldürüldüğü seçim, Meksika'nın modern tarihindeki en şiddetli seçim olarak kayıtlara geçti. Ancak Galvez’in güvenliğe odaklanmasının tersine AMLO'nun sosyal yardımları rekor düzeye ulaştırması, öğrenci bursları, evrensel emekli aylığı, asgari ve reel ücretleri katlayarak artırmasını devam ettirme, sosyal refah projelerini daha da genişletme sözü veren Sheinbaum'un Meksika'nın bu yıl büyük bütçe açığı vermesi ve 2025'te sadece yüzde 1.5'lik GSYİH büyümesi beklentisi nedeniyle vaatlerini ne dereceye kadar yerine getirebileceği soru işareti. (Reuters, Dış Haberler)
