Peru'nun eski diktatörü Alberto Fujimori 16 yıl sonra cezaevinden çıktı

Artı Gerçek - Güney Amerika ülkesi Peru'da solculara karşı ölüm mangaları kurmak, yolsuzluk ve oy çalma suçlarından dolayı 2007'den beri cezaevinde bulunan eski Devlet Başkanı Alberto Fujimori, hakkındaki tartışmalı af kararının Anayasa Mahkemesi'nde onaylanmasının ardından dün gece tahliye edildi. 85 yaşındaki eski diktatör cezaevinden oksijen maskesi ile çıkarken, insan hakları savunucuları tepkili.

Fujimori, Maocu ‘Aydınlık Yol’ ve Marksist-Leninist Tupac Amaru Devrimci Hareketi’ne karşı operasyonları, sol ve demokratik muhalefet üzerindeki baskıyı artırıp şiddete dökmesi, iktidarda kalabilmek için de 1992'de 'terörle mücadele’yi gerekçe göstererek ve ordunun desteğini alarak yaptığı ‘başkanlık darbesi’ (Fuji-darbe) ile "tarihe geçmiş" bir isim.

AF KARARI SİYASİ PAZARLIK SONUCU ÇIKTI

Hakkındaki af kararı ise dönemin merkez sağcı devlet başkanı Pedro Pablo Kuczynski tarafından kendi siyasi geleceğini garanti altına alan bir anlaşma sonucunda, 2017'de çıkmıştı. O dönem yolsuzlukla suçlanan ve azil süreciyle karşı karşıya kalan Kuczynski, Fujimori'nin Kongre üyesi olan oğlu Kenji'nin sayesinde azil oylamasından kurtuldu. Karşılığında da cezaevinde bulunan Alberto Fujimori'ye af çıkardı.

Fujimori bu tarihte dokuz aylığına serbest kalsa da, insan hakları ihlallerinin mağdurları ve ailelerinin temyiz yoluna gitmesi sonrası af kararı askıya alındı; eski diktatör de yeniden cezaevine girdi. Af kararının iptali sonrasında, Amerikalılararası İnsan Hakları Mahkemesi'nin (IACHR) de dahil olduğu karşılıklı ve uzun bir temyiz süreci yaşandı. Peru Anayasa Mahkemesi ise son olarak, IACHR'nin talebine karşı çıkarak, doktorlarına göre ağır sağlık sorunları yaşayan Fujimori'nin "insani gerekçeler nedeniyle aynı gün içinde serbest bırakılmasına" hükmetti.

16 yıl sonra cezaevinden çıkan eski diktatörü çocukları ve bir grup destekçisi karşıladı. Fujimori'nin Peru siyasetindeki halefi sayılan kızı Keiko, "Bugün babamız nihayet evine döndü" dedi. Alberto Fujimori'nin, kızı Keiko'nun evinde yaşaması bekleniyor.

FUJİMORİ KİMDİR?

Fujimori, destekçilerine göre Peru’yu terör ve ekonomik çöküşten kurtarmış bir politikacı olsa da, muhaliflerinin gözünde iktidardaki gücünü sağlamlaştırmak için demokratik kurumların denetimini ortadan kaldıran, IMF politikalarıyla gelir eşitsizliğinin derinleşmesine yol açan otoriter bir tek adamdı.

Ziraat mühendisi olan Fujimori, 1990 seçimlerinde ünlü yazar Mario Vargas Llosa’ya rakip olarak girdiği devlet başkanlığı seçimlerini sürpriz biçimde kazandı. Radikal bir serbest piyasa ‘açılımı’ yaptı; devlet şirketleri özelleştirildi. Bu şok terapisi zengin ve yoksul kesim arasındaki gelir uçurumunu artırdı ancak 1990’ların ikinci yarısında rakamlara ekonomik büyüme olarak yansıdı.

Fujimori, bir yandan da Maocu ‘Aydınlık Yol’ ve Marksist-Leninist Tupac Amaru Devrimci Hareketi’ne karşı operasyonlarla destek oranını artırmaya çalışıyordu. Ancak ‘terörle mücadele’ adı altında sadece terör örgütleri değil, sol ve demokratik muhalefet üzerindeki baskıyı da giderek sıkılaştırması tepki çekiyordu.

1992’ye gelindiğinde tarihe ‘Fuji-darbe’ adıyla da geçecek hamlesini yaptı: ‘Terörle mücadele’yi gerekçe gösterip ordunun da desteğini alarak bir ‘başkanlık darbesi’ yaptı; Kongre’yi feshedip yargıyı tasfiye etti.

Kongre’nin yeniden tesis edildiği 1995’teki seçimleri de ezici çoğunlukla kazandı. 2000’e gelindiğiyse, yolsuzluk iddiaları ayyuka çıkmış, ülkede özgür basın neredeyse sıfırlanmıştı. İstihbarat servislerini muhalifleri izlemek için kullanmakla suçlanıyordu. Bu yıl düzenlenen seçimleri protesto gösterilerinin ve oy sayımında hile yapıldığı iddialarının gölgesinde, kılpayı kazandı.

İlerleyen süreçte rüşvet görüntüleri ortaya çıkarken, Fujimori ailesinin memleketi Japonya’ya kaçmak zorunda kaldı. Faks yoluyla gönderdiği istifa mektubu Kongre tarafından kabul edilmedi; yolsuzluk ve insan hakları suçlamasıyla hakkında azil süreci başlatıldı.

Fujimori 2005’te Şili’de yakalandı; 2007’de iade edildiği Peru’da yargı önüne çıkarıldı. İktidarı suistimal etmekten altı yıl, insan hakları ihlallerinden 25 yıl hapis cezası aldı. (DIŞ HABERLER)