Putin'den 25. yıldönümü yorumu: NATO'nun Yugoslavya bombardımanıyla Avrupa'da savaş başladı
Artı Gerçek - ABD öncülüğünde NATO'nun Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'ne BM kararı olmaksızın bombardıman başlatmasının 25. yıldönümü vesilesiyle Rusya'da yayımlanan belgeselde Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşlerine de yer verildi.
'BÜYÜK BİR TRAJEDİ'
Rus devlet kanalı Rossiya-1'deki 'Belgrad' belgeselinde konuşan Putin, "Büyük bir trajedi. Batı'nın orada yaptığı kabul edilemez. BM Güvenlik Konseyi'nin herhangi bir kararı olmadan Avrupa'nın merkezinde doğrudan askeri eylemlere başladılar" dedi. Rusya lideri "Aslında Avrupa'nın merkezinde bir savaş başlattılar" vurgusunu yaptı.
'BİZ DE AYNISINI KENDİ ÇIKARLARIMIZA UYGUN ŞEKİLDE YAPMALIYIZ'
Batı'nın her şeyi her zaman kendi çıkarları doğrultusunda kullanmasını Rusya'nın dikkate alması gerektiğini söyleyen Putin, "Onların her durumu kendi lehlerine çevirmeye çalışacaklarını unutmamalıyız. Biz de bunu Rusya'nın çıkarlarına uygun bir şekilde yapmalıyız" dedi.
2500 ÖLÜ, 12 BİN 500 YARALI
Avrupa'nın çok etnili sosyalist devletleri olan Sovyetler'in ardından Yugoslavya'nın da dağılması sürecinde, 1999 yılında Kosova Kurtuluş Ordusu'na bağlı Arnavut ayrılıkçılar ile Sırp güvenlik güçleri arasındaki silahlı çatışmalara 24 Mart'ta müdahale eden NATO, Yugoslavya'yı 2 aydan uzun süre bombaladı. NATO'nun Müttefik Kuvvet Operasyonu adını verdiği bombardımanda Sırp yetkililere göre 89'u çocuk yaklaşık 2500 kişi öldürüldü, yaklaşık 12 bin 500 kişi yaralandı, 100 milyar dolarlık zarar oluştu.
SEYRELTİLMİŞ URANYUMUN KANSER MİRASI
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, NATO'nun seyreltilmiş uranyumlu bomba ve füzeler kullanılmasının ülkedeki kanser hastalarının sayısında artışa neden olduğunu söyledi. Bilim insanları da NATO bombardımanının seyreltilmiş uranyumunun kanser vakalarında artışa yol açan etkilerini belgelemişti.
RUSYA'NIN GİDİŞATI AÇISINDAN DÖNÜM NOKTASI
24 Mart 1999'da dönemin Rusya Başbakanı Yevgeny Primakov,5 milyar dolarlık IMF kredisi için pazarlık yapmak üzere ABD'ye uçuyordu. Ancak dönemin ABD Başkan Yardımcısı Al Gore'un NATO'nun Yugoslavya'ya karşı bombardıman harekatı başlattığını bildirmesi üzerine Primakov uçağını geri çevirip Moskova'ya döndü.
RUS ORDUSU NATO'DAN ÖNCE KOSOVA'YA KONUŞLANMAYA KALKIŞINCA
10 Haziran 1999'da dönemin ABD Başkanı Bill Clinton, zafer ilanı konuşmasında Sırp ordusu ve polisinin Kosova'dan çekildiğini duyururken yerine NATO barış gücü hazırlandı. Ama 11 Haziran 1999'da NATO komutanının telefonu çaldı ve "Bosna'daki 186 barış gücü askerinden oluşan bir Rus taburunun harekete geçip NATO barış gücünden evvel Kosova'ya girmeye hazırlandığı" haberi verildi.
PRİŞTİNE'NİN SLATİNA HAVAALANI MACERASI
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı'nın Moskova'ya gidip dönemin Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in Ulusal Güvenlik Danışmanı Vladimir Putin'le görüşmesine rağmen, Rus birliği Sırpların üç parmaklı zafer işaretini yaparak Bosna'dan Sırbistan'a geçip Kosova başkenti Priştine'nin Slatina Havaalanı'nın yolunu tuttu. Diğer yandan Rusya hava indirme birlikleriye dolu olduğunu söylemeden Kosova'ya uçak göndermek için Ukrayna ve Macaristan'dan hava sahasını kullanma izni istedi.
Clinton Yeltsin'i aradı, ama Rus muhatabının ne dediğini anlayamayarak kontrolü kaybettiği sonucuna vardı.
NATO'nun askeri komutanı Amerikalı General Wesley Clark, bir yandan Apache helikopterleriyle Slatina'daki pisti kapatmak için harekete geçerken, NATO'nun isteği dışında hava indirme taburu getirmesi halinde Rus uçaklarının yolunu kesip onları vurmak için yetki istedi.
'SİZİN İÇİN 3. DÜNYA SAVAŞI BAŞLATACAK DEĞİLİM'
Ama Slatina'da Rus kuvvetlerini kuşatmakla yetinilmesi gerektiğini savunan Britanyalı General Michael Jackson, üstü Clark'a itaatsizlik etti. Jackson'ın Clark'a "Efendim, sizin için Üçüncü Dünya Savaşı'nı başlatmıyorum" yanıtı, dünya tarihine geçti.
İLK NATO-RUSYA SAVAŞI ÇIKMADAN ANLAŞMA SAĞLANDI
Ukrayna ve Macaristan'ın oyalaması nedeniyle Ruslar uçuş onayını zamanında alamadı, dolayısıyla Slatina'daki konumunu tahkim edemeyen küçük Rus birliği marjinal duruma düştü. Ve sonunda Rusların daha geniş barışı koruma misyonuna katılımları konusunda bir anlaşmaya varıldı.
PUTİN'DEN 'SLATİNA PLANINI ONAYLADIM' İMASI
Putin devlet başkanı olduktan sonra Slatina havaalanı operasyonundaki rolüne dair sorulara şu yanıtı verdi:
"Dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Anatoly Kvaşnin bana planı anlattığında, ona 'Eğer uygun görüyorsanız yapın' dedim."
2008'de Sırbistan'dan tek taraflı bağımsızlık ilan eden ve ABD ile müttefikleri tarafından tanınan Kosova, NATO müdahalesinden 25 yıl sonra pek çok küresel ihtilaf açısından bir milat oluşturuyor.
Mesela Mart 2014'te Kırım'ın Ukrayna'dan ayrılmasını tanırken Kosova'nın bağımsızlık ilanını gerekçe olarak kullanan Rusya, Şubat 2022'de başlattığı "Ukrayna özel harekatında" aynı şekilde 4 bölgeyi daha topraklarına kattı. (Dış Haberler)
