Türkiye 'modern kölelik' raporunda beşinci sırada yer aldı

Artı Gerçek - Avustralya merkezli uluslararası insan hakları kuruluşu Özgür Yürü Vakfı'nın (Walk Free) 2023 Küresel Kölelik Endeksi'nde Türkiye 5'inci sırada yer aldı. Kuruluşun 2018’de hazırladığı son raporda Türkiye 48'inci sırada yer alıyordu. Bu, aradan geçen beş yılda büyük bir gerilemeye işaret ediyor.

Çarşamba günü yayımlanan endekste, 2021'de yaklaşık 50 milyon kişinin “modern köle” olarak yaşadığına, bunun içinde 28 milyon zorla çalıştırılan kişinin, 22 milyon zorla evlendirilen kişinin ve 12 milyon çocuğun olduğu açıklandı. Raporda ayrıca “modern köle” olarak yaşayan kişilerin sayısının 2016'dan bu yana 10 milyon kişi arttığına dikkat çekildi.

Endekse göre Küresel çapta modern köle kategorisinde değerlendirilen her 4 kişiden 1'i çocuk. Ayrıca modern kölelerin yaklaşık yüzde 54'ü kadınlardan ve kız çocuklarından oluşuyor. 49,6 milyon kişiden 22 milyonu zorla evlendirilirken, 27,6 milyonuysa zorla çalıştırılıyor.

TÜRKİYE'DE 1,3 MİLYON KİŞİ MODERN KÖLELİK KOŞULLARINDA YAŞIYOR

Endekste modern köleliğin en sık görüldüğü ülkenin Kuzey Kore olduğu belirlendi. Kuzey Kore'yi Doğu Afrika'daki Eritre ve Afrika'nın kuzeybatısında yer alan Moritanya takip etti. Suudi Arabistan 4'üncü, Türkiye ise 5'inci sırada yer alıyor. Türkiye'nin ardından Tacikistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Rusya, Afganistan ve Kuveyt geliyor. Endekse göre modern köleliğin en az olduğu ülkeyse İsviçre. İsviçre'yi Norveç, Almanya ve Hollanda takip ediyor.

Rapora göre Türkiye'de 1,3 milyon modern köle var. Kişi başına düşen modern köle açısından dünyada beşinci sırada yer alan Türkiye, toplam modern köle sayısında da ilk 10’da yer alıyor. Türkiye aynı zamanda Avrupa ve Orta Asya bölgesinde modern köleliğin en sık görüldüğü ülke oldu

• Siyasi kutuplaşmayla birlikte kadın haklarında ve kadınların korunmasında yaşanan gerileme,
• İnsan hakları savunucuları ve muhalifler üzerindeki baskılar,
• Azınlıklara yönelik ayrımcılık,
• Çatışmaların, özellikle de Suriye’deki savaşın etkisi,
• Sığınmacılar ve LGBTİ+ topluluğunda mağdur olan kişileri tespit etmek için yeterli araçların geliştirilmemesi.

'SÖMÜRÜYE KARŞI SAVUNMASIZ ÇOK SAYIDA MÜLTECİ VEYA GÖÇMEN İŞÇİ BULUNUYOR'

Raporda Türkiye'nin arasında olduğu modern köleliğin en yaygın görüldüğü ülkeler hakkında şu ifadelere yer verildi: "Bu ülkeler, sivil özgürlükler ve insan hakları için sınırlı korumalar dahil olmak üzere bazı siyasi, sosyal ve ekonomik özellikleri paylaşır. Çoğu, siyasi istikrarsızlık, çatışma ve/veya otoriterlik yaşamış değişken bölgelerde bulunuyor. Bu ülkelerden birçoğu, vatandaşlarını farklı sektörlerde, özel cezaevlerinde veya zorunlu askerlik yoluyla çalışmaya zorlayan hükümetlere sahiptir. Diğerleri, genellikle vatandaşlarla aynı yasal korumalara sahip olmayan ve sömürüye karşı oldukça savunmasız olan çok sayıda mülteci veya göçmen işçiye ev sahipliği yapıyor. Moritanya gibi bazıları, uygulanmaya devam eden kalıtsal kölelik yoluyla tarihsel sömürünün mirasıyla yaşıyor; ve dünya çapında, miras kalan eşitsizlik sistemleri, topluluklar içindeki en marjinal gruplar için modern kölelik riskini yerleştirmeye devam ediyor."

Modern köleliğe maruz kalan en fazla insan nüfusunun Hindistan, Çin, Kuzey Kore, Pakistan, Rusya, Endonezya, Nijerya, Türkiye, Bangladeş ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşadığı belirtilen raporda "Toplu olarak, bu ülkeler modern kölelikte yaşayan her üç kişiden yaklaşık ikisini ve dünya nüfusunun yarısından fazlasını oluşturuyor" dendi.

MODERN KÖLELİK EN FALZA ELEKTRONİK SEKTÖRÜNDE YAYGIN

Araştırmada G20 ülkelerinin, üretiminde modern kölelik uygulamalarının kullanıldığı 468 milyar dolar değerinde ürün ithal ettiği belirtildi. Bu ürünlerin 5,3 milyar dolarlık bölümünün de Türkiye'den ithal edildiği açıklandı. Türkiye'nin içinde bulunduğu G20, dünyanın en büyük ekonomileri arasındaki 19 ülkeden ve Avrupa Birliği Komisyonu'ndan oluşuyor. Söz konusu ürünlerin başındaysa elektronik cihazlar geliyor; bunu sırasıyla kıyafet, palm yağı, güneş paneli ve tekstil sektörü izliyor.

Örgüt tavsiyeler kısmında ise Türkiye’ye şu önerilerde bulunuldu:

• Modern kölelik mağdurlarını tespit etme yöntemlerini geliştirme,
• Modern köleliği uluslararası standartlara uygun bir seviyede suç olarak tanımlama,
• 18 yaş altı evliliğe onay verilmesini sağlayan tüm yasal açıkları kapama,
• Zorla evlendirmeyi uluslararası standartlara uygun bir şekilde suç haline getirme,
• 2009’da hazırlanan insan ticaretiyle mücadele ulusal eylem planını güncelleme,
• Sığınmacıları yasa dışı çalışmaya iten, çalışmayı zorlaştırıcı yasal engelleri kaldırma,
• Göçmenler, sığınmacılar, kadınlar, kızlar ve LGBTİ+ topluluğuna yönelik ayrımcılıkla mücadele etme.

MODERN KÖLELİK NEDİR?

Günümüzde neredeyse her ülkede kölelik yasaklanmış olsa da "modern kölelik" hukuki bir terim olarak ülkelerin mevzuatına henüz girmiş değil. Bu nedenle yeni formlarıyla kölelik, insanlığın en önemli sorunlarından biri olmaya devam ediyor. Zorla çalıştırılma, zorla evlendirilme, çocuk işçiliği, borç esareti, insan kaçakçılığı, çocukların satılması ya da suistimal edilmesi ve kölelik benzeri diğer uygulamalar bu tanımın içinde yer alıyor.

Modern kölelik genellikle düşük gelirli ve çatışmaların yoğun olduğu bölgelerde yoğun olarak görülse de ekonomik açıdan gelişmiş ülkelerdeki modern köle sayıları da endişe veriyor. Günümüzde konfeksiyon, madencilik, tarım ve balıkçılık gibi sektörler başta olmak üzere modern kölelik birçok alanda oldukça yaygın. (DIŞ HABERLER)

İngiltere'de organ kaçakçılığını 'köleleştirme' sayan ilk ceza