Ukrayna'nın nadir minerallerinin ABD'ye devri: Zelenskiy karşılığında güvenlik garantisi istedi

Artı Gerçek - ABD Başkanı Donald Trump Washington'ın 350 milyar dolarlık yardımına karşılık Kiev'den nadir toprak elementlerini devralmayla ilgili anlaşma talep ederken, şimdilik böyle bir anlaşmayı reddetmiş görünen Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, "Biz herhangi bir kıta için ham madde merkezi olmak istemiyoruz" dedi.

TRUMP YÖNETİMİNDEN SÖMÜRGE MUAMELESİ

The Economist, Zelenskiy'in Ukrayna'nın nadir mineral kaynaklarını ABD'ye devredecek anlaşmayı değerlendirmesi için bir saatlik mühletle karşılaştığını yazdı. Habere göre Ukrayna lideri, geçen hafta Kiev'i ziyaret eden ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'le mali destek hakkında görüşmeyi umuyordu, ancak bunun yerine beklemediği şekilde ültimatom aldı. Bessent, Zelenskiy'in önüne bir mali anlaşma koyup teklifi değerlendirmesi için bir saat süre verdi. Habere göre anlaşmayı reddeden Zelenskiy, Münih Güvenlik Koferansı'nda görüştüğü ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in ABD'ye Ukrayna'nın mineral kaynaklarına erişim izni verilmesi talebini de reddetti.

ZELENSKİY BAŞTA YEŞİL IŞIK YAKMIŞTI

3 Şubat'ta Trump, ABD'nin mali ve askeri yardım karşılığı Ukrayna'dan nadir toprak elementleri tedarikiyle ilgili garanti beklediğini belirtmişti. Ertesi gün Financial Times, Zelenskiy'in ABD'ye bu kaynaklara erişim izni vermeyi düşündüğünü, yanısıra ABD'nin Ukrayna'nın maden kaynaklarına yatırım yapmasına izin vermeye hazır olduğunu yazmıştı.

'MADENLER SÖZKONUSU OLDUĞUNDA, PARTNER OLMAK BİR ETKEN DEĞİL'

Dün Riyad'da ABD ile Rusya arasında görüşmeler yapılırken Ankara'yı ziyaret eden Ukrayna lideri, Kiev'e dönmeden önce Esenboğa Havalimanı'nda gazetecilerin sorularını yanıtlarken, yine Trump yönetimine eleştiriler yöneltti. Zelenskiy, Ukrayna'nın işgal altındaki bölgelerinin kurtarılması ve doğal kaynak yataklarının korunması durumunda yatırımlara açık olacaklarını söyleyerek şöyle devam etti:

"Biz herhangi bir kıta için hammadde merkezi olmak istemiyoruz. Burada dost, partner olmak bir etken olmayacak. Bizim anayasamızda yazıyor. Ben devlet başkanı olarak anayasayı ihlal etmek istemiyorum. Ben topraklarımı, çıkarlarımızı koruyacağım."

'BİR ŞEY VERECEKSEK, KARŞILIĞINDA BİR ŞEY ALMALIYIZ'

Ukrayna lideri, ABD'nin nadir toprak elementleri talebine ilişkin anlaşma taslağı hakkında şöyle konuştu:

"O taslakta güvenlik garantileri yoktu. Güvenlik garantileri olmadan adil olmaz. Ben dedim ki, 'Bu belge hazır değil, biz bunu imzalamayız. Siz bu belgenin üzerinde çalışmaya devam edin, ben açığım. Ülkemize yatırım yapmanıza, doğal kaynaklarımıza yatırım yapmanıza her zaman açığım. Eminim ki bizim toplumumuz da bunu destekliyor, meclisimiz de bunu destekliyor.' Ancak biz bir şeyi vereceksek bunun karşılığında bir şey almalıyız. Bence adalet dediğin budur. Eğer biz bunu koruyamazsak o zaman neyden bahsedeceğiz? Tam da bu aslında."

'TRUMP, PUTİN'İ SİYASİ TECRİTTEN ÇIKARDI'

Riyad'daki ABD-Rusya görüşmelerine "Bizi çağırmadılar" diye sitem eden Ukrayna lideri, ABD'nin Rusya'yla ilişki kurmasının Trump yönetiminin kendi kararı olduğunu belirterek, "Onların (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin'i siyasi tecritten çıkardıklarını gözlemliyoruz, ama bu onların kararı, görüşüyorlar" dedi.

'BİZ MÜZAKERE MASASININ NERESİNDEYİZ?'

Zelenskiy, Ukrayna'nın savaşın bitmesi için yapılan müzakerelerde yer almamasını eleştirerek şöyle konuştu: "Savaşın bitmesine ilişkin planlarımız bunlar dendiğinde, bizde sorular yaratıyor. Biz neredeyiz? Bu müzakere masasının neresindeyiz? Bu savaş Ukrayna'nın içinde gerçekleşiyor. Putin, ABD'lileri değil, Avrupalıları da değil, Ukraynalıları öldürüyor."

'BİZ OLMAKSIZIN BİZİM HAKKIMIZDA GÖRÜŞÜRSENİZ, KABUL ETMEYİZ'

Ukrayna olmadan müzakere yapılamayacağının altını çizen Zelenskiy, "Bizsiz müzakere edilemez. Siz istediğinizi görüşebilirsiniz, ancak biz olmaksızın bizim hakkımızda görüşürseniz bunu kabul etmeyeceğiz diye net şekilde ifade ediyoruz... Haberimiz olmayan görüşmeleri dikkate almıyoruz" vurgusunu yaptı.

'MASADA HEM UKRAYNA HEM AVRUPA OLMALI'

Ukrayna lideri, savaşı sona erdirmek için yapılacak müzakerelerde hem Ukrayna hem de Rusya'nın masada olması gerektiğini, masada sadece Avrupa Birliği (AB) değil, Avrupa kıtasının da temsil edilmesi gerektiğini, bu konuyu Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la görüştüğünü, Macron'un da önceki gün Avrupa liderleriyle bu konuda toplantı düzenlediğini sıraladı.

'TRUMP'IN DAHA ÇOK YANIMIZDA OLMASINI İSTERİM'

Washington'ın Kiev'in yanında olduğunu düşündüğünü dile getiren Ukrayna lideri, "Trump'ın da daha çok yanımızda olmasını isterim. ABD'de hem Cumhuriyetçiler hem Demokratların birçoğu iki partili sistemde bizi destekliyorlar. Elbette bu desteği kaybetmek istemiyorum" dedi.

Olası barış anlaşması kapsamında, Ukrayna'ya güvenlik garantileri verilmesi talebini tekrarlayan Zelenskiy, "En önemli şeylerden biri, bize gerçekten de güvenlik garantileri verebilecek insanlarla ilerlememiz, ülkelerle ilerlememiz" çağrısını yaptı.

'UKRAYNA'NIN NATO ÜYELİĞİNİ ABD ENGELLİYOR'

Savaşın yeniden başlamaması için Ukrayna'nın NATO üyeliği talebini yineleyen Zelenskiy, şunları söyledi:

"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bunu biliyor ve kendisi de Ukrayna'nın gelecekteki NATO üyeliğini desteklediğini ifade etti. O, bunun önemini anlıyor ve Avrupa'daki birçok kişi de bunu anlıyor. Avrupa liderlerinin yüzde 99'u bizim NATO üyeliğimizi destekliyor. Slovakya, Macaristan, Almanya ve ABD henüz desteklemiyor. Ancak herkesin fikrini etkileyen ABD etkeni var, bunu biliyoruz."

'NATO OLMAYACAKSA HANGİ GARANTİLERDEN SÖZ EDECEĞİZ?'

"Eğer NATO olmayacaksa hangi garantilerden söz edeceğiz" diye çıkışan Zelenskiy, Ukrayna silahlı kuvvetlerinin desteklenmesi için sürekli silah ve paraya ihtiyaç olduğunu, yanısıra ekonomik güvenlik garantilerine de ihtiyaç duyduklarını anlatarak "Bunun için AB gibi büyük bir pazara katılmalıyız" dedi.

'UKRAYNA'YA ASKER KONUŞLANDIRMAKTAN NEDEN ÇEKİNİYORSUNUZ?'

Olası barış anlaşması kapsamında, NATO üyesi ülkelerin Ukrayna'ya asker konuşlandırması talebinde ısrar eden Zelenskiy, "Eğer herkes Putin'in bir daha savaşa dönmeyeceğinden eminse, o zaman neden Ukrayna'ya kuvvetlerin yerleştirilmesinden çekiniyoruz? Sonuç olarak biz bunun tekrarlanmaması senaryosundan yola çıkıyoruz. Güvenlik garantilerinin bu boyutunu da Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüştük."

'AVRUPA BİRLEŞİK KUVVETLERİ İÇİN GÜZEL BİR BAŞLANGIÇ OLUR'

Zeelnskiy, en azından Ukrayna için ABD'den bağımsız bir Avrupa ordusu kurulması çağrısını yineledi:

"Ukrayna'da savaş bittiği zaman, birleşik bir kuvvet ihtiyacımız var. Ukrayna'da birbiriyle iletişimde olacak ve birbirini savunacak ülkelerin birleşmesi çok mantıklı olur. İnanıyorum ki Avrupa Birleşik Kuvvetleri için Ukrayna güzel bir başlangıç olur. Avrupa kıtası güçlü orduyla savunulmalıdır. Sadece birkaç ordu da değil, oraya herkes girmeli ancak girerken de güçlenmeli."

TÜRKİYE'YLE SAVUNMA SANAYİ İŞBİRLİĞİ VURGUSU

Ukrayna lideri, Türkiye'yle savunma sanayi işbirliğine değinirken şunları söyledi:

"Baykar'la ve Bayraktar'la görüştük. Ukrayna'da ofisleri açıldı ve karşılıklı satın almalar dışında da görüşüyoruz. Uzak menzilli sihalar üreten çok fazla şirketimiz var ve inanıyorum ki, bu noktada Türkiye ile işbirliğimiz sürecek. Bunun dışında Türkiye, Ukrayna Deniz Kuvvetleri için iki korvet inşa etti. Birinin inşası tamamlandı, diğeri 2026'da olacak. Bütün bunları somutlaştırmak, sürdürmek isteriz." (AA, Dış Haberler)