Asgari ücrete ve emekliye ne kadar zam yapılacak? Alaattin Aktaş konuşulan oranı yazdı
Artı Gerçek - 2024 yılında sona yaklaşılırken, 2025'te maaş ve ücretlere uygulanacak zam ve ek artışın ne kadar olacağına dair hesaplamalar yapılıyor.
Ekonomi yazarı Alaattin Aktaş, ekonomim.com'da kaleme aldığı 'Asgari ücret artışı karambole mi getirilecek?' başlıklı yazısında bu konuya yer verdi.
Aktaş, en çok tartışmanın asgari ücret konusunda yaşanacağını söyledi. İşte, Aktaş'ın değerlendirmeleri:
Memur ve memur emeklilerine 2025’in ilk yarısı için 2024’ün ikinci yarısındaki zam ve bu dönemdeki enflasyon dikkate alınarak artı yüzde 6 zam verilecek. Yine aynı yöntemle 2025’in ikinci yarısında da yüzde 5 zam uygulanacak.
İşçi emeklileri ise bu yılın ikinci yarısındaki enflasyon kadar fark alarak yollarına devam edecek.
Bu oranlara ek bir artış yapılıp yapılmayacağı tümüyle iktidarın inisiyatifinde. Ancak şu dönemde böyle bir ek verileceğine ilişkin hiçbir emare bulunmuyor, onu da belirtmek gerek. Hiç kimse “Yaşam koşulları çok ağırlaştı, enflasyon da zaten pek gerçek artışı göstermiyor, herhalde bu oranların üstünde bir artış verilir” gibi bir beklenti içinde olmasın.
Eğer böyle bir ek artış verilirse bilinsin ki sandık kurulması yakındır.
Memur ve memur emeklileri ile işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin ne alacağı üç aşağı beş yukarı belli. Yılın ikinci yarısındaki enflasyon tabii ki netleşmemiş olsa da en azından zam yöntemi belli.
Ama ya asgari ücret zammı?
Asgari ücreti görünürde Asgari Ücret Tespit Komisyonu kararlaştıracak ama nihai kararın bu komisyonda alınmadığını herkes biliyor. İktidar ne isterse, neye karar verirse asgari ücret o düzeyde belirlenecek.
Yüzde 17.5’te tutulabilir mi?
Daha önce de hep vurguladığım bir gerçeğin altını bir kez daha çizmek istiyorum. 2025 için sanki yeni bir durummuş gibi tüm ücretlerin öngörülen enflasyona göre artırılacağı dile getiriliyor. Bu doğru değil. Zaten memur ve memur emeklilerine hangi yöntemle zam yapılacağı belli.
Bu yöntemin öngörülen enflasyonla bir ilgisi yok.
İşçi ve Bağ-Kur emeklilerine de geride kalan altı aylık enflasyon farkının ötesinde bir zam zaten yapılmıyor.
Dolayısıyla “öngörülen enflasyona göre zam” ifadesi olsa olsa asgari ücreti kapsayabilir. Buna göre halen 17 bin lira olan asgari ücretin 2025’in resmi enflasyon hedefi olan yüzde 17.5 düzeyinde artırılmasının öngörüldüğü düşünülebilir.
Böyle bir durumda 17 bin lira olan asgari ücret 19 bin 977 liraya, hadi yuvarlayalım 20 bin liraya çıkacak demektir.
Asgari ücret 2025’in enflasyon hedefi kadar artırılırsa burada iki gerçek dikkate alınmamış olur:
■ 2024 yılı boyunca değişmeyen asgari ücretin enflasyondan kaynaklanan erimesi giderilmiyor demektir.
■ İkincisi de 2025 yılı enflasyonunun yüzde 17.5’te kalma olasılığının neredeyse olmadığıdır.
Varsayalım bu yılbaşındaki zam oranı yüzde 17.5 oldu, ne var ki 2025’in enflasyonu yüzde 25’i, 30’u buldu. Peki bu yıl sonunda 2024’ün enflasyon farkının verilmemesi gibi bu kez de 2026’ya girilirken 2025’in enflasyon farkı verilmeyecek demektir ve asgari ücretlinin alım gücü daha da eriyecektir.
Konuşulan yüzde 30
Ankara’da konuşulan oran yüzde 17.5 değil, onu belirtelim. Tabii ki kesin bir bilgi olarak aktarma şansına sahip değilim ama artış oranının yüzde 30 dolayında olabileceği ifade ediliyor.
Bu da 2025 yılında asgari ücretin 22 bin lira dolayında belirleneceği anlamına geliyor.
(Kaynak: ekonomim.com)
