Asgari ücretli alım gücünü en çok soğanda kaybetti

ARTI GERÇEK - Birleşik Metal İşçileri Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi'nin (BİSAM), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı verileri üzerinden yaptığı hesaplama, bu dönemde yıllık yüzde 20.35’i bulan enflasyonun, asgari ücretin alım gücünü bazı temel harcama kalemleri için yarı yarıya azaldığını ortaya koydu.

BİSAM hesaplamalarına göre, asgari ücretlinin en çok alım gücü kaybı yaşadığı ürünlerin başında soğan geliyor. Ocak 2019'da asgari ücretli geliri ile Ocak 2018'deki gelirinin ancak yüzde 38'i kadar soğan alabiliyor; bir başka deyişle asgari ücretlinin alım gücü soğan karşısında yüzde 62 değer kaybetti.

BİSAM: AÇLIK SINIRI 2 BİN LİRA SEVİYESİNDE

BİSAM'dan yapılan açıklamada, "Asgari ücretlinin zamlı ücreti gıda ürünlerindeki kaybı karşılayamadı. Bir önceki yılın aynı ayına göre asgari ücretin alım gücü gıdada yüzde 4.5 daha az. Asgari ücretin Ocak 2018’deki alım gücünü, soğan karşısında kazanması için en az 5 bin 305 TL, sivri biber karşısında kazanması için en az 4 bin 47 TL, patates karşısında kazanması için en az 3 bin 382 TL olması gerekiyor" denildi.

BİSAM'dan yapılan açıklamada şu değerlendirmelere yer verildi:

"Asgari ücretlinin alım gücü kaybı kimi temel harcama kalemlerinde ciddi boyutta. Asgari ücretlinin alım gücü kaybı yaşadığı ürünlerin başında soğan geliyor. Ocak 2019’da asgari ücretli geliri ile Ocak 2018’deki gelirinin ancak üçte biri oranında (yüzde 38’si kadar) soğan alabiliyor. Yani asgari ücretli alım gücünü soğan karşısında yüzde 62’i kaybetti. Söz konusu dönem için sivri biberde alım gücü kaybı yüzde 50, ıspanaktaki alım gücü kaybı yüzde 45, patlıcandaki alım gücü kaybı yüzde 43, patatesteki alım gücü kaybı yüzde 40’dır. Asgari ücretlinin Ocak 2018’e göre domatesteki alım gücü kaybı yüzde 26, sarımsaktaki alım gücü kaybı yüzde 12, tavuk etindeki alım gücü kaybı yüzde 3.9, yumurtadaki alım gücü kaybı yüzde 1.7’dir.

HÜKÜMETTEN GIDA AKSİYONU: BELEDİYELER SATACAK

Asgari ücret gıda ürünleri haricinde de kimi ürünler de ciddi kayıplar yaşadı. Asgari ücretlinin yüksek düzeyde alım gücü kaybı yaşadığı ürünlerin bazıları için kayıp oranları teflon mutfak eşyaları yüzde 38, kalemde yüzde 11.25, kömürde yüzde 9.7, buzdolabında yüzde 18.5, bilgisayarda yüzde 17,5, okul defterinde yüzde 12’dir. Asgari ücretlinin alım gücünü artırdığı ilk üç ürün ise yüzde 246 ile şans oyunları, yüzde 117 ile kablo özel yayın hizmetleri ve yüzde78 ile sağlık sigortasıdır.

OCAK 2018'DEKİ ALIM GÜCÜNE ULAŞMASI İÇİN ASGARİ ÜCRET NE OLMALI?

Asgari ücretteki alım gücü kaybının ne düzeyde olduğunu anlamak açısından, seçilmiş ürünler için asgari ücretlinin 2018 yılı (ocak ayı) ile aynı miktarda ürünü, 2019 yılının ocak ayında alabilmesi için, asgari ücretin ne olması gerektiği sorusuna cevap üretmek anlamlı olacaktır.

Bu hesaplamada 2018 yılı ocak ayı için asgari ücretin alım gücü çeşitli ürünler bazında hesaplanmış, aynı miktar ürünü 2019 yılı ocak ayında alabilmek için asgari ücretin ne olması gerektiği tespit edilmiştir.

Buna göre asgari ücretlinin geliri ile 2018 yılı ocak ayında alabildiği kadar soğan alabilmesi için asgari ücretin (Ocak 2019’da) 5305 TL, aynı miktar sivri biber alabilmesi için asgari ücretin 3710 TL, aynı miktar ıspanak alabilmesi için asgari ücretin 3710 TL, aynı miktar patlıcan alabilmesi için asgari ücretin 3590 TL, aynı miktar patates alabilmek için 3382 TL, aynı miktar havuç alabilmesi için asgari ücretin 2971 TL, aynı miktar domates alabilmesi için asgari ücretin 2735 TL olması gerekmektedir.

Alım gücü kaybı için verilere baktığımızda Asgari ücretlinin maaşı 2018’in ocak ayında 935 kg patatese denk gelirken, Ocak 2019’da 558 kg patatese denk geliyor. Asgari ücretli maaşı ile 2018’in ocak ayında 644 kg ıspanak alabilirken, Ocak 2019’da 351 kg ıspanak alabiliyor."