Asgari ücrette taraflar ellerini belli etmeye başladı

Artı Gerçek - Avrupa Birliği (AB) ve G7 ülkelerinin Rusya'ya dönük petrol yaptırımlarının başlamasıyla birlikte İstanbul ve Çanakkale Boğazı’nda Rusya’dan gelen petrol tankerleri birikmeye başladı. Türkiye 1 Aralık’tan bu yana Rusya’dan petrol taşıyan gemilerin sigorta şirketlerinden sigortanın geçerli olduğuna dönük teyit belgesi istiyor. Türkiye’nin bu talebinin arkasında, yaptırımlar nedeniyle hangi geminin sigortasının sürüp sürmediğinin bilinmemesi yatıyor. Türkiye ile ABD, AB arasında konuya dönük görüşmeler sürüyor olsa da henüz soruna bir çözüm bulunamadığı, gün geçtikçe bekleme sırasında sayısı artan tankerlerden belli oluyor.

ÇİP SAVAŞINDAN HOLLANDA CEPHESİ AÇILDI

Batı'nın Çin'le bir süredir sürdürdüğü çip savaşına Hollanda da katıldı. ABD'deki 40 milyar dolarlık tesise ilişkin haber akışının ardından bu kez de Hollanda'nın çip üretiminde kullanılan girdilerde Çin'e kısıtlama getirmeyi düşündüğü belirtildi. Hollanda ve Japonya, gelişmiş yarı iletkenler üretmek için gerekli makine ve bilgi birikiminin ABD’den sonra dünyanın en büyük tedarikçileri olarak görülüyor. Hollanda, Çin’e çip yapımında kullanılan bazı ürünlerin ihracatına yönelik yeni sınırlamalar getirmeyi planlıyor. Hollanda bu potansiyel adımla Çin’e bazı teknoloji ürünlerinin satışı üzerindeki gayri resmî yasağını kanunlaştırmış ve genişletmiş olacak.

ÇİN’DE ÜRETİCİ FİYATLARI DÜŞTÜ TÜKETİCİ FİYATLARI ARTTI

Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi Çin’in kasım ayı enflasyon verileri Çin Ulusal İstatistik Enstitüsü tarafından duyuruldu. Bun göre üretici fiyat endeksi (ÜFE) bir yıl öncesine göre yüzde 1,3 düştü. Çin'in ana enflasyon göstergesi olan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kasım ayında yıllık yüzde 1,6 arttı. Düşüşte etkili olan en önemli etken gıda fiyatlarının seyriydi. Gıda fiyatları geçen ay yüzde 0,1 düzeyinde artarken, kasımda aylık bazda yüzde 0,8 düzeyinde düştü. Bu gelişme, aylık enflasyonda 0,14 puanlık bir gerilemeye neden oldu. Çin Merkez Bankası’na göre tüketici enflasyonunun gelecek yıl ılımlı kalacak.

MOODY'S: TÜRKİYE'DE BANKALARDA RİSK ÇOK YÜKSEK

Moody's Investors Service, Türkiye'deki bankaların 'sermaye akışlarındaki sınırlamalardan, zayıf uluslararası rezervlerden ve yüksek seviyedeki döviz borçlarından kaynaklı çok yüksek bir riskle karşı karşıya oldukları' değerlendirmesinde bulundu. Raporda, Ukrayna ve Türkiye gibi ülkelerde bankaların sermaye akışlarındaki sınırlamalardan, zayıf uluslararası rezervlerden ve yüksek seviyedeki döviz borçlarından kaynaklı 'çok yüksek bir risk' ile karşı karşıya oldukları değerlendirmesi de yapıldı. Moody's Başkan Yardımcısı Eugene Tarzimanov, rapora ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: "Yüksek dolarizasyon, yerel para birimi keskin şekilde değer kaybettiğinde çoklu problemlere neden oluyor. Bankalar hedge edilmemiş borçlulara verilen döviz cinsinden kredilerde temerrütlerde artışa karşı kırılgan hale geliyorlar, bu kârlılıklara zarar veriyor ve bankaların likiditeleriyle sermayelernini de baskı altına sokabiliyor."

IMF VE DÜNYA BANKASI: KÜRESEL EKONOMİ İÇİ ALARM

IMF, Dünya Bankası, OECD ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) başkanlarıdan küresel ekonomide 'alarm zilleri' çalıyor uyarısı geldi. Küresel ekonominin seyri konusunda iyimser olmayan IMF Başkanı Kristalina Georgieva, ekonomik göstergelerin küresel büyümenin daha da zayıflayacağına işaret ettiğini söyledi. Dünya Bankası Başkanı David Malpass da küresel görünüme ilişkin karamsar görüşte. Malpass dünya ekonomisinin durgunluğa gireceği konusunda 'derin endişeleri' olduğunu ve stagflasyondan kaçınmak için daha fazla çaba gerektiğini ifade etti. IMF'ye göre, küresel büyüme bu yıl yüzde 3,2, gelecek sene yüzde 2,7 olacak. Tıpkı IMF ve Dünya Bankası gibi, OECD ve DTÖ de küresel ekonomideki yavaşlama için dikkat uyarısı yapıyor.

GOLDMAN SACHS: ENFLASYON HENÜZ ZİRVEYİ GÖRMEDİ

Küresel enflasyonun seyrine dönük uzmanlar arasındaki görüş ayrılıkları sürüyor. İyimser tahminler konusunda temkinlilik çağrısı yapan bazı ekonomistler henüz zirveye erişilmediğinin altını çiziyor. Bu uzmanlardan biri de Goldman Sachs’ın Küresel Hisse Stratejisti Peter Oppenheimer. Oppenheimer, katılıdığı Bloomberg Tv yayınında, “Enflasyonun zirve yaptığı ve gelecek yıl faiz indirilebileceği iyimserliği için erken olduğunu düşünüyoruz” yorumunda bulundu.

ENFLASYON BAZ ETKİSİYLE HIZ KESTİ, HAYAT PAHALILIĞI SÜRÜYOR

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kasım ayı enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre, enflasyonda bir önceki aya göre yüzde 2,88, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 62,35, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 84,39 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 70,36 artış gerçekleşti. Böylelikle enflasyon 47 aydır kesintisiz artmaya devam etmiş oldu. Enflasyonda baz etkisinin devre girmesiyle yıllık temelde düşüş gözlense de aylık bazda enflasyon artışı sürüyor, yani hayat daha da pahalı hale geliyor.

ASGARİ ÜCRET GÖRÜŞMELERİ BAŞLADI

Milyonlarca işçinin merakla beklediği 2023 yılı asgari ücret görüşmeleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda başladı. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan 15 kişilik Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçi kesimini temsilen Türk-İş, işvereni temsilen TİSK ve hükümetten 5'er temsilci yer alıyor. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay’ın geçen hafta görüşme için alt sınırımız 7 bin 785 lira sözlerine tepki bu hafta da sürdü. Türk-İş bu rakamın kasım ayı açlık sınırı olduğunu ve buradan müzakerelerin başlaması gerektiğini söylemeyi sürdürdü. Öte yandan DİSK asgari ücretin 13 bin 200, İYİ Parti 9 bin 600, CHP 10 bin 128 lira olması gerektiğini söylüyor. Çalışma Bakanlığı yaptığı anketlere dayanarak, kamuoyunda asgari ücret beklentisinin ortalama 7 bin 845 lira olduğunu duyurdu. Taraflar arasında müzakereler sürüyor.

MEMUR VE EMEKLİLERİN 5 AYLIK ENFLASYON FARKI BELLİ OLDU

Milyonlarca memur ve memur emeklisini etkileyecek olan 5 aylık enflasyon farkı belli oldu. Memurlar, SSK ve Bağ-Kur emeklileri için enflasyon farkı, zam oranında kritik önem taşıyor. Memurlar ve memur emeklileri bu rakama göre enflasyon farkı almaya hak kazanıyor. SSK ve Bağ-Kur emeklileri ise 6 aylık enflasyon oranı kadar yeni yılda zam alıyor. Kasım ayıyla birlikte enflasyon farkı yüzde 14,04. Toplu sözleşme gereği memurlar ocakta yüzde 8 zam alacak. Buna yüzde 7,04'lük enflasyon farkı eklendiğinde bu rakam yüzde 15,04'e ulaştı. Maaş zamları 3 Ocak 2023’te kesinlik kazanacak.

HÜKÜMETTE EYT ŞARTLARI KONUSUNDA NETLİK YOK

Muhalefet ve iktidar arasında sık sık söz düellosuna neden olan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) konusunda henüz bir netlik sağlanamadı. Aralık 2022’de kesin olarak duyurulacak denilen düzenlemeye dönük hükümet kanadından soru işaretlerini giderecek bir yanıt henüz gelmedi. Kulislerde yeni bir yaş kriterinin konuşulması uzun süredir düzenleme bekleyenlerde tepkiye neden oluyor.

OECD’DE PAHALI GIDA TÜRKİYE’DE

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), ekim ayı enflasyon verilerini açıkladı. Rapora göre, OECD ülkeleri arasında ortalama gıda enflasyonu eylülde yüzde 15,3 iken, ekimde yüzde 16,1'e yükseldi. Böylelikle OECD’nin gıda enflasyonu Mayıs 1974’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaşmış oldu. Türkiye ise OECD ülkeleri arasında yüzde 99 gıda enflasyonuyla açık ara ilk sırada yer aldı. Gıda enflasyonunda Türkiye'yi yüzde 42,9'la Macaristan ve yüzde 33,7'yle Litvanya izledi.
HAZIRLAYAN: MÜHDAN SAĞLAM