Ekonomistler: Futbolun uyutucu etkisinden faydalanacaklar
Uzun süredir finansal darboğazda olan ve mali açıdan yolun sonuna gelen spor kulüplerine beklenen yardım Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ve Türkiye Bankalar Birliği'nden (TBB) geldi.
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanı Yıldırım Demirören ile Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın'ın pazartesi günü tüm kulüplerin borçlarının Ziraat Bankası tarafından ödenerek yapılandırılacağını açıklaması bekleniyor. Kulüpler 31 Ocak tarihine kadar borçlarını bankaya bildirecek ve ardından bu borçlar Ziraat Bankası tarafından ödenecek.
Ziraat Bankası ve birkaç bankanın daha kulüp borçlarına uzun vadeli bir yapılandırma yapacağı ve kulüplere nakit akışlarında rahatlama sağlanacağı belirtildi.
SOSYAL MEDYADA TEPKİLER ÇIĞ GİBİ BÜYÜDÜ
Bu gelişmenin medyaya yansımasının ardından ekonomistler, vergi uzmanları ve yurttaşlardan sert tepkiler geldi.
Ekonomist Uğur Gürses, Twitter mesajında, "Kötü yönetilen, yerel popülizmin borç batağındaki kalelerini vergi ödeyenler kurtaracakmış...(evet aftan ve affın affını beklemeyen enayi gibi vergi ödeyenler) Ahlaki çöküntünün arşa merdiveni kuruluyor..." diye tepkisini belirtti.
Kötü yönetilen, yerel popülizmin borç batağındaki kalelerini vergi ödeyenler kurtaracakmış...(evet aftan ve affın affını beklemeyen enayi gibi vergi ödeyenler)
— uğur gürses (@ugurses) January 5, 2019
Ahlaki çöküntünün arşa merdiveni kuruluyor... https://t.co/7xESN9JcFV
Vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, "Futbolcusu vergi ödemez, kulübü vergi ödemez ama vergi ödeyenlerin oluşturduğu kamu kaynağına göz dikerler. Yeter artık yettiniz! Çekin elinizi milletin cebinden" diye tepki gösterdi.
Futbolcusu vergi ödemez, kulübü vergi ödemez ama vergi ödeyenlerin oluşturduğu kamu kaynağına göz dikerler.
— Ozan Bingöl (@ozanbingoll) January 5, 2019
Yeter artık yettiniz!
Çekin elinizi milletin cebinden! https://t.co/2yfBEi9Sph
İktisatçı Hakan Özyıldız da "Futbol klüplerini kamu bankaları kurtaracakmış. Kamu bankaları kredi verirken; klüplerin önceden aldıkları borçları nasıl kullandıklarını, hangi yanlışları yaptıklarını, bir yanlış varsa kimlerin sorumlu olduğunu araştırıp kamuoyuna açıklamayacak mı" diye sordu.
Futbol klüplerini kamu bankaları kurtaracakmış.
— Hakan Özyıldız (@HAKANOZYILDIZ) January 6, 2019
Kamu bankaları kredi verirken; klüplerin önceden aldıkları borçları nasıl kullandıklarını, hangi yanlışları yaptıklarını, bir yanlış varsa kimlerin sorumlu olduğunu araştırıp kamuoyuna açıklamayacak mı?
Başka bir iktisatçı Ümit Akçay ise, "Daha ziyade bankaları kurtarma planı" diyerek, "Daha geçen hafta BDDK "stres testi" ile batık kredi oranının iki katına çıkacağını açıklamıştı. Bunlar da dahil miydi? Bu kadar ciddiyetsiz iş az görülmüştür" ifadesine yer verdi.
Daha ziyade bankaları kurtarma planı. https://t.co/TfjlW6PzhR
— Umit Akcay (@umitak) January 5, 2019
Daha geçen hafta BDDK "stres testi" ile batık kredi oranının iki katına çıkacağını açıklamıştı. Bunlar da dahil miydi? Bu kadar ciddiyetsiz iş az görülmüştür.
— Umit Akcay (@umitak) January 5, 2019
GLADYATÖR DÖVÜŞLERİ GİBİ FUTBOLUN UYUTUCU ETKİSİNDEN FAYDALANILACAK
Finans uzmanı Murat Kubilay ise birkaç tweetle özetlediği açıklamasında şu değerlendirmeleri yaptı:
1- Eğer aşağıdaki haber doğruysa milyarlarca dolarlık borç Ziraat Bankası üzerinden devlete yani vatandaşların sırtına yüklenmiş olacak. Bugüne kadar ödeyememiş kulüplerin ekonomi bozuldukça ödemelerini beklemek vatandaşı aptal yerine koymak demek. https://t.co/oZ4ys1ugng
— M. Murat Kubilay (@mmkubilay) January 5, 2019
2- Birçoğu iş insanı olan ve kendi şirketlerinde küçük zararlara yol açanları dahi kovmaktan çekinmeyen kulüp yöneticileri; yıllarca başarısız ve kifayetsiz yönetimlerine rağmen kulüplerin başında kalıp işleri iyice batırdıkları gibi tek kuruş ödemeden işin içinden sıyrılacaklar.
— M. Murat Kubilay (@mmkubilay) January 5, 2019
3- Üstelik büyük kulüplerin bile birçoğunun komisyonlarla yönetici-menejer iş birliğinde içlerinin boşaltıldığını ve milyonlar kazanan futbolcuların cüzi vergi ödediğini biliyoruz. Uzun süredir sponsorluktan dahi özel sektör kaçıyor, bu yük bile kamuya kalıyordu.
— M. Murat Kubilay (@mmkubilay) January 5, 2019
4- Kulüplerin birçok geliri TL, gideriyse döviz cinsi. Banka faizi yükleri de fazla. Böyle bir durumda kulüplerin gelirlerinin giderlerini aşıp borçlarını ödemeleri mümkün değil. Ayrıca eski art niyetli ve kifayetsiz yöneticiler de göreve devam edecek, hiçbir şey değişmeyecek.
— M. Murat Kubilay (@mmkubilay) January 5, 2019
5- Tüm bu düzenek Türk sporuna destek gibi bir bahaneyle, şahısların futbol ve takım hassasiyetleri kullanılarak bir hizmetmiş gibi gösterilecek. Esasında bu borçları şu anda ellerinde tutan özel bankalar kurtarılmış olacak. Milyar dolarlık borçlar sırtımıza yüklenmiş olacak.
— M. Murat Kubilay (@mmkubilay) January 5, 2019
6- Futbolun Roma İmparatorluğu'ndaki gladyatör dövüşleri gibi uyutucu/ dikkat dağıtıcı etkisinden faydalanılmaya devam edilecek. Başarısız yöneticiler aklanacak, menejerlerin aldıkları yanına kalacak, krize rağmen futbolcular yüksek ücret kazanmaya devam edecekler.
— M. Murat Kubilay (@mmkubilay) January 5, 2019
7- Haber henüz doğrulanmış değil. Durumu değiştirebilmek için hala küçük de olsa bir şans var. Sosyal medyada yeterli tepki konursa bir ihtimal bu anlaşma durdurulabilir, hiç olmadı kapsamı daraltılabilir. Lütfen taraftar değil vergi mükellefi vatandaş gözüyle bu olayı okuyalım.
— M. Murat Kubilay (@mmkubilay) January 5, 2019
CHP Tekirdağ Milletvekili ve Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak da, "Futbol kulüplerini ve bu kulüplerin borçlandığı bankaları kurtarmak, Türk tarımı ve çiftçisi kaderine terk edilmesin diye kurulmuş Ziraat Bankasının görevi değildir. Yeter artık! Millet kan ağlarken yapılan ayıptır, yazıktır, günahtır! Bedeli de ağırdır!" şeklinde tepkisini dile getirdi.
Futbol kulüplerini ve bu kulüplerin borçlandığı bankaları kurtarmak, Türk tarımı ve çiftçisi kaderine terk edilmesin diye kurulmuş Ziraat Bankasının görevi değildir.
— Faik Öztrak (@faikoztrak) January 5, 2019
Yeter artık! Millet kan ağlarken yapılan ayıptır, yazıktır, günahtır! Bedeli de ağırdır!https://t.co/xIc1NjQCmB
BORCUN YÜZDE 60'I BANKALARA ÖDENECEK
Süper Lig'deki 18 kulübün yaklaşık 10-11 milyar TL civarında borcu olduğu, bunun yaklaşık yüzde 60'nın bankalara, kalanının ise futbol ailesine olan borcu olduğu biliniyor. Bloomberg HT'nin edindiği bilgiye göre, söz konusu yapılandırmayla kulüplerin banka ve finansal kuruluşlara olan borçları kapayacağı ifade ediliyor.
TFF tarafında söz konusu çalışmanın başında bulunan TFF Mali İşler, Hukuk ve Lisanslamadan Sorumlu Başkanvekili Hüsnü Güreli konuyla ilgili açıklama yaptı. Yaklaşık 1-1,5 ay önce proje üzerine çalışmaya başladıklarını kaydeden Güreli, bu süreçte Ziraat Bankası yetkilileriyle toplantılar yaptıklarını, Süper Lig'deki 18 kulüpten mali tablolarını talep ettiklerini ve bu tabloları Ziraat Bankası yetkililerine sunduklarını söyledi.
YAPILANDIRMADA BAŞKA BANKALAR DA OLACAK
Güreli, yapılandırmada sadece Ziraat Bankası'nın olmayacağını, başka bankaların da yer alacağını söyledi.
Çalışmanın detaylarına ilişkin bilgi veren Güreli, kulüplere taze para verilmeyeceğini altını çizerek, "Kulüplerin yaklaşık 10-11 milyar TL borcu var. Borçların yaklaşık 10 yıl gibi bir vadeye yayılması planlanıyor. Tabii bu kulüpten kulübe ve nakit akışına göre değişebilir. Kesinlikle taze para şeklinde olmayacak. Kulüplerin mevcut borçları bankalar tarafından devralınacak. Vadeleri gelince bankalar borçları ödeyecek, kulüplerin geliri üzerindeki ipotekler de bu bankalara geçecek. Türk futbolunun mali açıdan kurtuluş reçetesi böyle bir plandı. Bu konuyu 2-3 yıl önce gündeme getirmiştik ama şu an oldu" diye konuştu.
SİSTEMİN SİGORTASI LİSANS TALİMATI OLACAK
Futbolda yeni dönemin en önemli bacağının lisans talimatında yapılacak değişiklik olacağını söyleyen Güreli, "İşin para ve yapılandırma tarafı bir yana, çalışmanın başarısı için asıl yapılacak olan şey lisans talimatlarındaki değişiklik. Burada belli şartları getireceğiz, önümüzdeki günlerde bunun detayı belli olacak. Kulüplere örneğin 'gelirlerinin yüzde 60'dan fazlasını harcayamazsın' diyeceğiz. Eğer buna uymazsa, futbolcu lisansı iptalinden puan silmeye kadar çeşitli yaptırımlar uygulanacak. Bu da yeni dönemde sistemin sigortası olacak. Yani UEFA'nın Fair Play uygulamasını biz UEFA'ya gitmeden kendi ülkemizde halledeceğiz. Türkiye futbolunun aksi takdirde kurtuluşu yoktur" ifadelerini kullandı.
Öte yandan kulüplerin 31 Ocak tarihine kadar borçlarını bankaya bildirmesi gerektiği ifade ediliyor. Söz konusu sistemin alt lig kulüpleri içinde geçerli olacağı belirtiliyor. (EKONOMİ SERVİSİ)
