Dolar, ABD yaptırımlarıyla sınırlı geriledi: Merkez Bankası'nın yarınki açıklamaları bekleniyor

Piyasalarda bir süredir endişeyle beklenen ABD'nin Türkiye'ye yönelik yaptırım kararları açıklandı. CAATSA yasası uyarınca S-400 alımı nedeniyle Türkiye'ye yaptırım uygulayacağını açıklayan ABD, Savunma Sanayii Başkanlığı ve Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir'i hedef aldı.

Dolar/TL, ABD'den uzun süredir beklenen yaptırımların dün açıklanması ardından sınırlı bir düşüş gösterirken piyasalarda yarın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkan Naci Ağbal tarafından açıklanacak Para ve Kur Politikası metni takip edilecek.

Hazine yoğun şubat ve nisan itfa programını bir miktar rahatlatmak adına bugün piyasa yapıcı bankalara yönelik değişim ihaleleri gerçekleştirilecek. İhalelerde Şubat ve Nisan 2021 itfalı tahviller alınacak yerine 2028 ve 2030 vadeli tahvillerle değişim yapılacak. Hazine ayrıca bugün kasım ayına ilişkin bütçe gerçekleşmelerini de açıklayacak. Bankacılar bir diğer önemli gündeminin ise bu hafta gerçekleşecek ABD Merkez Bankası (Fed) toplantısı olacağını belirtti.

ABD, Ankara'nın 2019 yılında satın aldığı Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi nedeniyle Türkiye'nin savunma sanayisini hedef alan ve uzun süredir beklenen yaptırımlarını dün akşam açıkladı. Yaptırımlara göre SSB'nin ABD'li finans kuruluşlarından aldığı krediler sınırlanacak. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB), Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve Başkanlık yetkililerinden Mustafa Alper Deniz, Serhat Gençoğlu ve Faruk Yiğit'in yaptırım listesine eklendiği bilgisi paylaşıldı. Demir ve üç SSB yetkilisine vize sınırlaması getirilecek ve malvarlıkları dondurulacak.

İlk defa bir NATO ülkesine karşı uygulanan ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) yaptırımlarının Avrupa savunma tedarik zincirinde içinde bulunan Türkiye savunma şirketlerine ne etkisi olacağı ise henüz bilinmiyor.

POMPEO: UYARILARIMIZA RAĞMEN TÜRKİYE S-400 SİSTEMLERİNİ SATIN ALDI

ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, yaptırım sonrası açıklamasında, "Türkiye, ABD için değerli bir müttefik ve önemli bir bölgesel güvenlik ortağı. Türkiye'nin S-400 pozisyonunun teşkil ettiği engeli ortadan kaldırarak, on yıllardır süren üretken savunma sanayi iş birliğimizi sürdürmek istiyoruz" ifadelerini kullandı.

Pompeo ayrıca Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Uyarılarımıza rağmen Türkiye, Rusya'dan S-400 sistemlerini satın aldı ve test etti. Bugün Türkiye'nin Savunma Sanayi Başkanlığı'na uygulanan yaptırımlar, ABD'nin CAATSA'yı tamamen uygulayacağını kanıtlıyor. Rus savunma sektörüyle alışverişler tolere edilmeyecek"dedi

Despite our warnings, Turkey moved ahead with its purchase and testing of the S-400 system from Russia. Today’s sanctions on Turkey's SSB demonstrates the U.S. will fully implement #CAATSA. We will not tolerate significant transactions with Russia's defense sector.

— Secretary Pompeo (@SecPompeo) December 14, 2020

YAPTIRIMLARIN TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİSİ SINIRLI OLACAK

German Marshall Fund'ın Ankara Ofisi Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı, "Türkiye savunma sektörü bir süre baskı altında kalacaktır... İkincil yaptırımlar türü bir etki olsa da olmasa da yaptırımların üçüncü ülkelere ilişkileri yavaşlatıcı etkisi olacaktır" dedi. Ancak, Ünlühisarcıklı yaptırımların Türkiye ekonomisi geneline etkisinin sınırlı olacağını, uzun süredir beklenen yaptırımların yarattığı "belirsizliğin ortadan kalkmasının son derece olumlu" olduğunu ifade etti. ABD'nin Türkiye'ye yönelik bir çok yaptırım arasından kuvvetli olanları mı daha zayıf olanları mı seçeceği belirsizdi.

Bu endişe ile dolar/TL geçen hafta 8'in üzerine çıkmıştı. ABD'nin açıkladığı yaptırımların Türkiye'nin makro dengesine belirgin bir etkisinin olmayacağının anlaşılmasıyle dolar/TL dün 7,8275'e kadar geriledi. Dolar/TL bu sabah 7,84-7,85 bandında, euro ise 9,52-9,53 seviyelerinde.

ÖNEMLİ BİR BELİRSİZLİK ORTADAN KALKTI

Bir bankanın Hazine masası işlemcisi, "Yaptırım söylemleri geniş bantta bir dalgalanma getirdi. Dün ABD'nin açıkladığı yaptırımlar kısa vade açısından piyasa açısından olumlu diyebiliriz. Önemli bir belirsizlik ortadan kalktı. ABD'nin 12 seçenek arasından seçtiği yaptırımlar ekonomiyi belirgin etkileyecek önemde değil. Piyasa etkisine baktığımızda olumlu bir fiyatlama var ancak bu da sınırlı düzeyde" dedi ve ekledi: "TL'deki tepkinin sınırlı kalmasındaki ana neden önümüzdeki dönemde İran altın ticareti gibi konularda anlaşmazlıkların sürmesi halinde yeni yaptırımların gündeme gelebileceği endişesi. Benzer şekilde AB'nin de ilk çeyrek sonuna kadar benzer bir süreçte olabileceğini açıklaması da bir başka endişe" dedi.

Avrupa Birliği liderleri, geçen hafta gerçekleştirilen zirvede Türkiye'nin Yunanistan ve Güney Kıbrıs ile enerji arama konusunda yaşadığı anlaşmazlıktan dolayı bazı Türk şahıslara kısıtlı yaptırım getirme konusunda anlaşırken, daha ciddi adımları ise mart ayına kadar erteledi.

Küresel piyasalarda Asya borsaları Coronavirus salgınında ölenlerin sayısındaki artış ve uygulanan yasakların kapsamının genişletilmesinin yarattığı endişelerle gerilerken, gelişmeler aşıların uygulanmaya başlanmasının yarattığı iyimser havayı gölgeledi. Dolar yatırımcının güvenli liman varlıklara iştahının azalmasına paralel olarak başlıca para birimleri karşısında iki buçuk yılın en düşük seviyesinde seyretti. ABD'de koronavirüs yardım paketinde ilerleme kaydedilmesi ve İngiltere ve AB'nin yıl sonundan önce aralarındaki ticaret konusundaki pürüzleri gidereceği beklentisi güvenli liman varlıklara iştahı azalttı.

Öte yandan ekonomi yönetimindeki değişim sonrası yabancıların TL cinsi yatırımlara ilgili lokallerin ise dövize ve altına yönelimi sürüyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın dün verdiği bilgiye göre son dönemde yabancı yatırımcılar 2 milyar doları portföy yatırımı olmak üzere 11 milyar dolar giriş yaptılar.

Aynı dönemde lokallerin altın ve döviz yönelimi ise 7 milyar doların üzerinde. Erdoğan dün lokallere TL'ye dönme çağrısını da yenilerken bir çok sektörde vergi indirimlerinin Haziran'a mevduatta stopaj indiriminin ise ilk çeyrek sonuna kadar uzatıldığını da açıkladı.

TCMB'nin Para ve Kur Politikası metni her yıl aralık ayında yayımlanıyor ve takip eden yıl TCMB'nin izleyeceği politikalara ilişkin bir çok öngörüye de baz oluşturuyor.

Metin yarın açıklanacak ve piyasada yön belirleyici bir gelişme olarak izleniyor. Yeni faiz artışları ve rezerv birikim sürecine ilişkin gelişmeler başta olmak üzere açıklamalar piyasada yakından takip edilecek.