Ekonomistler Artı Gerçek'e değerlendirdi: Bütçe hedefleri gerçekçi değil
Burcu TURAN
Artı Gerçek - Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2024 Bütçe Kanun Teklifi, Meclis Başkanlığı’na sunulmadan önce bütçe büyüklükleri hakkında bilgi verdi. 2024 Bütçesi’nde en büyük gelirin KDV’den elde edilmesi, en büyük harcamanın ise cari transferlere yapılması öngörüldü. Buna göre 2024 bütçesinde 8 trilyon 437 milyar TL gelir, 11 trilyon 89 milyar TL gider bekleniyor. Bütçe açığı ise 2 trilyon 652 milyar TL olarak hesaplandı.
Peki 2024 yılı bütçe hedeflerine ulaşılabilir mi?
İktisatçı Musa Ceylan ve Ekonomist Aziz Konukman 2024 bütçesini Artı Gerçek’e değerlendirdi.
Ceylan, bütçe değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı:
“2024 yılı bütçesine baktığımızda 1 yıl öncekine göre bütçe kalemlerinde yaklaşık 2,5-3 kata yakın bir artış görüyoruz” dedi. Musa Ceylan, bütçenin bir tahmin olduğunu vurgulayarak, “Gelirler tahmin edilerek ona göre bir harcama planı yapılır. Ekonomi daralırsa devletin vergi hasılatı azalır ekonomi genişlerse daha çok harcama olur kurumlar daha çok kar eder. Kişiler daha çok gelir elde ederse vergi artar. Bütçe açığının ne kadar olacağına ekonomik faaliyet düzeyine bağlıdır.”
'İŞİNİ KAYBEDEN İNSANLARDAN VERGİ ELDE EDEMEZSİNİZ'
Bütçe kanun teklifine göre, önümüzdeki yıl 9,2 trilyon lira vergi toplanması hedefleniyor.
İşsizliğin ise yükselmesi bekleniyor.
İktisatçı Ceylan, “Ekonomik faaliyet daralmasında kamudaki bu öngörülen gelirlerin azalacağı bellidir” ifadesini kullanarak şöyle devam etti:
“KDV geliri azalır ÖTV geliri azalır kurumlar vergisi kişisel gelir vergileri örneğin işsizlikte artış öngörülüyor. İşini kaybeden insanlardan vergi elde edemezsiniz. Bu şekilde öngörülen bütçe hedeflerinin tutacağından ben kuşkuluyum önceki yıllarda da oldu. Öngörülen bütçe açığı ilk 6 ayda gerçekleştirildi. Niye öngörüldüğü kadar vergi geliri elde edilemedi, ek vergilere gidilmek zorunda kalındı. kamu harcamalarında kısıntı yapmak zorunda kalıyor bazı kamu yatırımları ertelenebiliyor.
Ben bu bütçe hedeflerinin gerçekleştirilebileceği konusunda kuşkuluyum çok gerçekçi bir bütçe değil.”
'EN BÜYÜK PAYIN EĞİTİME VERİLECEĞİ BİR ALDATMACA'
Ceylan, en büyük payın eğitime verileceğinin ise bir aldatmaca olduğunu belirterek, şunları ekledi:
“En büyük cari transferlerdir. Cari açık da şu, Devlet herhangi bir hizmet mal almadan ödediği para demektir. Cari transfer tam 4 trilyon; Bütçenin 3’te 1’i cari transfere gidiyor. Eğitim payı 1.6 Bunun 3 katı cari transfer dediğimiz. Dolaysıyla gerçekçi olmak gerekirse bu bütçenin ben gerçekleştirilebileceğine inanmıyorum.”
'BÜTÇEDE EMEKÇİLERE ÇOK FAZLA BİR ŞEY YOK'
Ekonomist Aziz Konukman da, bütçede emekçilere çok fazla bir şey olmadığına dikkat çekerek şunları söyledi:
“Burada sermaye özellikle cari transferler açısından çok ciddi kaynak transferleri yapılmakta.
burada çok ciddi seçim müjdelerinin ilan edileceğini ayrıntıyı gördüğümüzde göreceğiz. Neyi kast ediyorum? Önümüzdeki dönem seçime dönük bir bütçe olacağı için ilk 2,5 ayda çok ciddi seçim harcamaları yapılacaktır.”
'BÜTÜN AMAÇ SEÇİMİ ALMAYA YÖNELİK'
Bütün amacın seçimi almaya yönelik olduğunu ileri süren Konukman şöyle devam etti:
“2024’ün özellikle cari transferler ödeneğinin önemli bir kısmı ilk 2,5 aya taşınacak. Buradan sermaye kesimi başta olmak üzere, bazı çiftçiler de olabilir, bazı halk kesimlerine ucuz popülizm örneği gösterilerek bir kaynak transferleri yapılması söz konusu.
Bütün amaç seçimi almaya dönük ama Sayın Yılmaz’ın açıklamasından da anlaşılıyor ki; 2024 yılında büyüme oranı yüzde 4 öngörülmüş ve sanki yapılan açıklamalardan bir ek bütçe de aynı 2022-23 yıllarında olduğu gibi gündeme gelebilecek.”
Konukman, AKP’nin seçimi kazandığı takdirde, IMF’li veya IMF’siz çok ciddi bir kemer sıkma politikalarının da gündeme gelebileceğini ifade etti. seçim sonuçlarına bağlı olarak ekonominin büyüme oranının yüzde 4 aşağı çekilebileceğini söyledi. (EKONOMİ SERVİSİ)
