İhracata rağmen fakirlik artıyor
İktisatçı Bhagwati'ye göre rakamlar halkın fakirleştiğini gösteriyor.
EKONOMİ - Türkiye'nin önceki gün açıkladığı yüzde 5.1'lik büyüme verisi, dünyaca ünlü iktisatçı Jagdish Bhagwati'nin büyük etki yaratan ‘yoksullaştıran büyüme' teorisini yeniden gündeme getirdi. Bhagwati, Türkiye'de de tartışma konusu olan büyüme verilerinin sağlıklı bir ekonomiyi ne kadar yansıttığı konusunda araştırma yaptı.
Bhagwati, araştırmasını özellikle büyümenin alt kalemleri arasında yer alan ihracat ve ithalat verilerine yoğunlaştırdı. Bhagwati, araştırmalarının sonunda tüm dünyada ses getiren "yoksullaştıran büyüme" teorisini ortaya koydu. Teoriye göre, bir ülke ekonomisi büyürken dış ticaret haddi kötüleşiyorsa, ekonomik büyüme o ülkenin refahını artırmıyor, aksine daha da fakirleşmesine, refah düzeyinin bozulmasına yol açıyor.
4.6 DOLAR BİRDEN DÜŞTÜ
Bhagwati'nin risk olarak dikkat çektiği bu durum Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) son açıkladığı ikinci çeyrek büyüme verisinde ortaya çıktı. TÜİK verilerine göre, Türkiye ekonomisi bu yılın ikinci çeyreğinde, yüzde 5.1 büyürken, ihracattaki büyüme yüzde 10.5'e ulaştı. Hükümet, ihracat destekli büyümeyi ‘sağlıklı büyüme' olarak kamuoyuna açıkladı. Ancak TÜİK'in verilerine göre, aynı dönemde Türkiye'nin dış ticaret hadlerinde olumlu değil, tam aksine olumsuz seyir izlendi. Bhagwati'nin teorisi üzerinden yapılan hesaplamalara göre, Türkiye'nin yüzde 5.1 büyüdüğü bu dönemde dış ticaret haddi 4.6 dolar düşerek 111.7 dolardan 107.1 dolara geriledi. Bu veri, Türkiye'nin ihracatının arttığını, ancak elde ettiği gelirinin düştüğünü, yani artan ihracatın ülke refahını düşürdüğünü gösteriyor.
İMALAT SEKTÖRÜ ALARM VERİYOR
Türkiye, ihracat yapabilmek için yurtdışından büyük ölçüde ara malı ithal etmek zorunda kalıyor. Bu durum, yıllardır sanayileşme yerine inşaat ve ranta ağırlık verilmesinden kaynaklanıyor.
TÜİK verileri, otomotiv ve beyaz eşya başta olmak üzere Türkiye'nin iddialı olduğu söylenen özellikle imalat sanayi ihracatında yoksullaşma etkisinin çok daha fazla olduğunu da ortaya koydu. Verilere göre, bu yılın ikinci çeyreğinde imalat sanayisindeki dış ticaret haddi, sınır olarak kabul edilen 100 rakamının da altına düşerek, 99.2 dolardan 97.4 dolara geriledi. Bu veri, imalat sanayisinin yaptığı ihracatın Türkiye'yi yoksullaştırdığı anlamına geliyor.
