Kızılay AVM esnafı: Metrekare başına 40-50 dolar kira istiyorlar

Oğulcan ÖZGENÇ

ANKARA - Ankara’nın göbeğinde yer alan Kızılay AVM’nin Yap-İşlet-Devret modeliyle 25 yıllığına işletmesini alan Karsaklar Gayrimenkul, ekonomik sıkıntılar nedeniyle iflas etti. AVM’nin işletmecisi olan şirket, 2018’den sonra mülk sahibi Türk Kızılayı Derneği’ne kira ödemesi yapmadı. 2009’da yapılan ihale sözleşmesine göre; Karsaklar Gayrimenkul’un Kızılay’a ödediği kira bedeli 5 milyon 250 bin dolardı.
Mahkeme ilk olarak AVM’yi işleten Karsaklar Gayrimenkul’un iflas etmediği gerekçesiyle mülk sahibi Kızılay Derneği’nin alacaklarını şirketten tahsil etmesine hükmetti. Ancak Karsaklar Gayrimenkul’un 3 Ağustos’ta iflasını bildirmesi üzerine yönetimi devralan Türk Kızılay’ı AVM’deki 120 dükkândan 40’ının tahliye edilmesini isteyerek yüksek kira artışı talebinde bulundu.

Artı Gerçek'e konuşan AVM esnafı mevcut durumda ciddi bir belirsizlik olduğunu belirterek mülk sahibi Kızılay Derneği’nin metrekare başına 40-50 dolar arasında kira istediğini ifade etti.

‘ŞİRKETİN İKİ SENEDİR SALLANTIDA OLDUĞU BİLİNİYOR’

İlk olarak giyim mağazası işleten bir esnafla konuştuk. Esnaf, kamuoyundaki “Kızılay AVM iflas etti” ifadesinin doğru olmadığını belirterek, iflas edenin AVM’yi işleten Karsaklar Gayrimenkul olduğunu vurguladı.

AKP’ye yakınlığı ile bilinene Karsaklar Gayrimenkul’un 2009’da yaklaşık 115 milyon dolarlık ihale sonucunda tarihi Kızılay binasının işletmesini aldığı biliniyor.

Konuştuğumuz esnaf, Türk Kızılayı’nın esas kiracısının Karsaklar Gayrimenkul olduğunu belirterek, “Biz Karsaklar Gayrimenkul’un kiracılarıydık. Karsaklar Gayrimenkul’un iki senedir ekonomik sıkıntılar nedeniyle sallantıda olduğu biliniyordu. Hatta iki kez konkordato ilan etti. Ancak mahkeme, bu süreçte iflas kararı vermedi” dedi.

KIZILAY DOLAR CİNSİNDEN KİRA İSTİYOR

Ankara 1’inci Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 13 Haziran 2023 tarihli kararı ile şirkete konkordato sonucu tanınan geçici mühlet kararının kaldırılmasına, yeni konkordato isteminin reddine ve davanın sonucunda şirketin iflasına karar verdi.

Konuştuğumuz esnaf, şirketin 3 Ağustos’ta iflas kararını bildirmesi üzerine Türk Kızılay’ının yönetimi devraldığını belirtiyor.

Esnaf, Kızılay’ın fahiş kira artışı iddiasını yalanlayan açıklamasına ve Türkiye’de yerleşik olarak bulunan gerçek ve tüzel kişilerin döviz kuruyla kira sözleşmesi yapmasını yasaklayan 2018 tarihli düzenlemeye rağmen Kızılay’ın dolar cinsinden kira talep ettiğini şöyle anlatıyor:

“Ardından esnafa ihtarname çektiler. Bu ihtarnamede mülk sahibinin Kızılay olduğu, burada işletmeci olarak bulunanların da işgalci olduğu yazıyordu. Bizlerden ya çıkmamızı istediler ya da fahiş kira artışı talebinde bulundular. Metrekare başına 40-50 dolar arasında kira ve artı KDV istiyorlar.”

‘BU DURUM YÜZÜNDEN PERSONELİMDEN BİRİSİNİ ÇIKARDIM’

Bulunduğumuz yerden ayrılıp AVM içinde mütevazi bir bijuteri dükkânına giriyoruz. “Kızılay AVM değil, Karsaklar Gayrimenkul iflas etti” diyen esnaf, birkaç gündür müşteri sayısında ciddi bir azalma olduğunu ve insanların Kızılay AVM’nin kapatıldığını düşündüğünü söylüyor.

Kendisi dahil, şu an AVM’de işletmecilik yapan herkesin bir belirsizlik içinde olduğunu belirten esnaf, “Bana da ‘çıkın’ yazısı geldi. Şu an kira için fiyat belirleme aşamasındalarmış. Konuşulanlara göre metrekare başına 40-50 dolar istiyorlarmış. Ben burayı açalı üç-dört ay oldu. Bir sürü masraf yaptım. Şimdi her gün gelirken acaba beni içeriye alacaklar mı diye düşünüyorum. Yakın zamanda bu durum yüzünden personelimden birisini de işten çıkardım. Çünkü yarın öbür gün gelip bana şu kadar kira istiyoruz derlerse ödeyebilir miyim bilmiyorum. Şimdiden masraflarımı azaltmaya başladım” diyor.

Kefalet kredisi çektiğini belirten ve kurduğu işe güvenerek konut kredisi borcu altında da olduğunu ifade eden esnaf, “AVM iflas etti diyorlar da asıl esnaf iflas etti. Şu an burada bir dükkânın ortalama kirası 40 bin TL. Ayrıca kullanılan elektrik, su, doğalgaz… Benim dükkanım 60 metrekare. Metrekare başına 40-50 dolar arasında kira istiyorlarsa bu en az 65 bin TL kira yapıyor. Ödediğimiz vergiler var. Aidatlar var" diye anlatıyor.

KURUMSAL MAĞAZALARDAN ‘GAZETECİLERE KONUŞMAYIN’ UYARISI

AVM içindeki kurumsal bir markanın mağazasının işletmeciliğini yapan esnaf da Kızılay’ın ihtarname çektiği bilgisini doğrulamasına rağmen konuşmak istemediğini şöyle ifade ediyor:

“Kurumsal bir mağaza olduğumuz için bu süreçle mağazanın merkezi ilgilenecek. Bizlere de geçtiğimiz günlerde gazetecilerle konuşmamamız için mail attılar. Ancak şu kadarını söyleyebilirim, AVM’nin yemek katındakiler ve kendi mağazalarını işletenler belirsizlik yüzünden mağdur durumda.”

Bu ifadelerin üzerine yemek katına yöneliyoruz. Esnafın önemli bir kısmı konuya ilişkin fazla detay vermek istemediğini belirterek, yemek katındaki esnafların tamamına ‘çıkın’ yazısı geldiğini söylüyor:
“Yemek katındaki esnafın tamamını çıkaracaklarını söylüyorlar. Konuşulduğunda ise tadilat yapacağız bahanesini sunuyorlar. Zor durumdayız ve belirsizlik içindeyiz. Kimileri AVM kapatıldı sanıyor. Müşteri sayısı azaldı.”

‘NE KADAR KİRA VERECEĞİMİ SÖYLEYEMEM’

AVM’den çıkarken konuştuğumuz bir terzi, “Ben çıkmayacağım. Gittim konuştum. Ne kadar kira vereceğimi söyleyemem” ifadeleri, kamuoyuna yansıyan haberlerin ardından Kızılay’ın yaptığı şu açıklamayı hatırlatıyor: “Kızılay Gayrimenkul yönetimi, günümüz koşullarında yeni bir norm oluşturmak için AVM’de faaliyet gösteren tüm alt kiracılarla görüşmeler yürütmüş ve alt kiracıların büyük bir bölümü ile ekonomik hayatın sürmesini de sağlayacak şekilde yasal düzenlemeler doğrultusunda yeni sözleşmeler akdedilmiştir.”

Esnafın “Gidip mağdur olanlarla konuşun” ifadeleri, tüm mağduriyetlere rağmen esnaf arasında bir dayanışmanın kurulamadığını gösteriyor.