Uzmanlar eylül ayını işaret etti: Kiralar yüzde 20 artacak
Müzeyyen YÜCE
İSTANBUL – Türkiye’de son iki yıldır kira sözleşmesi yenileme dönemlerinde uygulanan yüzde 25 zam sınırı 1 Temmuz itibariyle sona erdi. Uygulamanın sona ermesiyle birlikte, konutlar için zam oranının belirlenmesinde de eski usule dönüldü.
TÜFE'nin 12 aylık ortalaması esas alınarak hesaplanan temmuz ayı zam oranı yüzde 65 civarında belirlenirken, bu durum eski-yeni kiracılar arasındaki kira farkını açtı, konut kiralarında azımsanamayacak artışlara yol açtı.
Uzmanlara göre özellikle İstanbul’da bir süredir enflasyonun altında seyreden kira artışları, enflasyonun üzerinde artış gösterecek, eylül-ekim aylarında ise kira fiyatlarında yüzde 20 oranında artış yaşanacak.
‘KİRALIK KONUT PİYASASI EYLÜLDE HAREKETLENECEK’
Fahiş kira fiyatlarına önlem iddiasıyla 2022 yılında uygulamaya konulan ve 2023 yılının temmuz ayında bir yıl daha uzatılan kira artışlarında yüzde 25 zam sınırı, 1 Temmuz itibariyle sona erdi. Ev sahipleri bu sınıra pek uymasa da zam sınırının kalkması, özellikle büyük kentlerdeki kiracılar ve ev sahiplerini doğrudan etkiledi.
16 milyon nüfusuyla Türkiye’nin en büyük kenti olan İstanbul’daki gayrimenkul piyasasında şu an için sınırlı sayıda kiralık daire olduğuna dikkat çeken Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, sektörün eylül ayı itibariyle hareketlenmesinin beklendiğini söyledi. Özellikle üniversite öğrencilerinin açıklanan sınav sonuçları sonrasında gayrimenkul arayışlarına başlayacak olmalarına ve yapılan memur atamalarına vurgu yapan Özelmacıklı, “İstanbul’da bir süredir enflasyonun altında seyreden kira artışlarının daha yüksek seviyelere çıkacağını öngörüyoruz” dedi.
'İSTANBUL'DA ORTALAMA KİRA 23 BİN LİRA'
Özelmacılıklı, kira artışları için eylül -ekim aylarını işaret etti. Önümüzdeki aydan itibaren kira fiyatlarında yüzde 20 oranında bir yaşanmasının beklendiğini kaydeden Özelmacıklı, şu değerlendirmede bulundu:
"İstanbul’da şu anda kira fiyatları ortalama 23 bin TL bandında. Metrekare fiyatı olarak baktığımızda ise 230 TL seviyesinde diyebiliriz. Ancak yeni yerleşimlerde bu rakam 28 bin ila 30 bin TL aralığına kadar da yükseliyor. Kiralık konut piyasasındaki mevsimsel etkileri ekim ayı ve nisan ayı arasında daha çok görürüz. Bu aylarda nispeten kiralık konut arzı azalır. Ancak nisan ayından sonra yer değiştirmelerinin artmasıyla kiralık piyasası hareketlenir. Nitekim, kiralama son aylarda özellikle yeni evlenmeler nedeniyle hareketli bir döneme şahit oldu. İstanbul için asıl hareketlenme eylül ayı itibariyle başlayacak.”
‘BARINMA KRİZİ EN ÖNEMLİ PROBLEMİ HALİNE GELECEK’
Türkiye kentleri başta olmak üzere özellikle İstanbul’da konut üretiminde yaşanan sıkıntıya ve konut satışlarında krediye erişimin sınırlandırılmasına dikkat çeken Özelmacıklı’ya göre bu durum talebin, kiralık daire tarafında yoğunlaşmasına neden oluyor.
Bu noktada da kiralık konut yetersizliğinin ortaya çıktığını belirten Özelmacıklı, barınma krizinin son çeyrekte İstanbul’un en önemli problemlerinden biri haline geleceğini vurguladı.
‘EV SAHİBİ İLK 5 YIL TÜFE ORTALAMASI KADAR ARTIŞ YAPABİLİR’
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz ise 2 Temmuz 2024 itibariyle konut kira artışlarına ilişkin düzenlemede eski düzene dönüldüğüne dikkat çekti. Bu kapsamda ev sahiplerinin en fazla TÜFE'nin 12 aylık ortalaması kadar kira artışı yapabileceğinin altını çizen Kiraz, şu bilgileri verdi:
"Örneğin bu oran bu yıl yüzde 65 civarında. Bu oranın üstünde zam yapılamaz. Ancak beşinci yıldan sonra yapılacak artışlarda mal sahibinin belirlenen rakam haricinde kiracısından yüksek bedel talep etme hakkı vardır. Bu talebin kiracı tarafından karşılanmaması durumunda mal sahibi kira tespit davası açıp kiranın yeniden belirlenmesini talep edebilir. Yani bu süre içerisinde kiracı, kira tespit davasına maruz kalmadan yasal artışı uygulayarak 5 yıl boyunca konutta oturabilir.”
TAHLİYE TAAHHÜDÜ İMZALARKEN DİKKAT
Ev sahiplerinin, kiracıyı istedikleri zaman çıkarabilmek için boş veya tarihli tahliye taahhüdü imzalatmak istediğine de vurgu yapan Kiraz, şu uyarıda bulundu:
“Öncelikle kiracı mutlaka kira sözleşmesi yapmalı ve asla boş tahliye taahhüdü imzalamamalı. Eğer imzalayacaksa bile tahliye tarihi net olmalıdır. Kira sözleşmesi düzenleme tarihinden bir süre sonra düzenlenen tahliye taahhüdü geçerlidir. Bu kapsamda taahhütte belirtilen tarihte kiracı tahliye edilebilir.”
İstanbul'dan göç hızlandı: Gerekçe daha iyi konut ve yaşam koşulları
