Araştırma: Türkiye'de 'korona korkusu'

Üsküdar Üniversitesi Epidemiyolojik Araştırmalar Çalışma Grubu 81 ilde, 6 bin 318 kişinin katılımıyla "Türkiye Koronafobi ve Salgınla İlişkili Duygu Çalışması" başlıklı araştırma gerçekleştirdi. Buna göre, salgından en çok çekinen bölgeler Ege ve Doğu Anadolu oldu. Karadeniz ise 'korona virüsünden korkmadığını' söyleyenlerin en fazla bulunduğu bölge oldu.

Online anketin sonuçları bugün yine online düzenlenen bir basın toplantısında açıklandı. Araştırma, Covid-19 salgınının kişilerde oluşturduğu kaygı, korku, süreç yönetimi ile ilgili algı ve olgunlaşma olmak üzere dört boyutta değerlendirme yapılmasını hedefledi. Araştırmada, katılımcı 897 sağlık çalışanına ilişkin çarpıcı veriler de yer aldı.

Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü ve NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Gökben Hızlı Sayar, 17-25 Nisan 2020 tarihleri arasında internet üzerinden doldurulan formlarla yürütülen araştırmaya Marmara’dan 3 bin 121, Ege’den 567, Akdeniz’den 483, İç Anadolu’dan 892, Karadeniz’den 569, Doğu Anadolu’dan 240, Güneydoğu Anadolu’dan 292 olmak üzere toplam 6 bin 318 kişinin katıldığını söyledi.

Araştırmaya 18-79 yaşları arasında katılan erkeklerin yaş ortalamasının 33.6 olduğunu kaydeden Sayar, 19-97 yaş aralığındaki kadın katılımcıların yaş ortalamasının 34.3 olduğunu ifade etti. Sayar, araştırmaya katılanların 3 bin 728 kişinin büyükşehir (yüzde 59), bin 77 kişinin il merkezi (yüzde 17.1) ve bin 513 kişinin ise ilçe ve altı yerleşim yerinde (yüzde 23.9) yaşadığını kaydetti.

Araştırmaya bin 391 öğrenci (yüzde 22), 897 sağlık çalışanı (yüzde 14.2), 883 akademisyen (yüzde 14), 610 ev kadını (yüzde 9.7), 528 hukuk/kamu çalışanı (yüzde 8.4), 404 işsiz (yüzde 6.4) ve 1605 diğer meslek gruplarından (yüzde 25.3) kişi katıldı. Katılanların çalışma durumuna bakıldığında ise 754 ofis-ev dönüşümlü (yüzde 11.9), bin 327 evde (yüzde 21), 1040 kişi Covid öncesi çalışırken şimdi çalışmıyor (yüzde 16.5). 841 kişi sürekli işyerinde çalışırken (yüzde 13.3), 2 bin 356 kişi Covid öncesi çalışmıyordu, şimdi de çalışmıyor (yüzde 37.3).

Araştırma sonuçlarına göre "korona virüsünden çok korkuyorum" diyenlerin oranı yüzde 50 ile Doğu Anadolu Bölgesi ve yüzde 49 oranı ile Ege Bölgesi oldu. Bu oranı yüzde 47 ile Akdeniz bölgesi izlerken; Marmara, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da bu oran yüzde 43 oldu. Karadeniz bölgesi ise yüzde 41 ile en az korkan bölge oldu.

Koronavirüsünden hiç korkmadığını söyleyenlerin oranı ise Karadeniz'de yüzde 15, Güneydoğu Anadolu bölgesinde yüzde 14, İç Anadolu bölgesinde yüzde 13, Ege ve Doğu Anadolu bölgelerinde yüzde 12, Marmara’da yüzde 11 ve Akdeniz’de yüzde 10 olarak belirlendi.

"Korona virüsüyle ilgili haberleri izlerken gergin ve endişeli oluyorum" diyenlerin oranı yüzde 56 ile Akdeniz bölgesi olurken; Akdeniz bölgesini yüzde 55 ile Doğu Anadolu, yüzde 54 ile Ege bölgesi takip etti. Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde bu oran yüzde 50 olurken; Karadeniz bölgesinde bu oran yüzde 45 ile en düşük oran oldu.

"Koronvirüsü hakkında düşünmek beni çok rahatsız ediyor" diyenlerin oranı da yüzde 51 ile en yüksek Doğu Anadolu bölgesinde oldu. Korona virüsü düşüncesi, yüzde 50 ile Akdeniz, yüzde 49 ile Ege ve Güneydoğu Anadolu, yüzde 47 İç Anadolu bölgesini çok rahatsız ederken; Marmara ve Karadeniz bölgelerinde bu oran yüzde 45 oldu.

"Koronavirüsü nedeniyle hayatımı kaybetmekten çok korkuyorum" diyenlerin oranı Ege bölgesinde yüzde 43 ile en yüksek olurken; Doğu Anadolu’da yüzde 40 oldu. İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bu görüşte olanların oranı yüzde 39 iken; Akdeniz bölgesinde yüzde 38, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde ise yüzde 37 oldu.

"Ne zaman korona virüsü düşünsem ellerim titriyor" diyenlerin oranı yüzde 11 ile en yüksek Güneydoğu Anadolu bölgesinde ölçüldü. Bunu yüzde 9 ile Doğu Anadolu bölgesi izlerken; Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde yüzde 8 oldu. İç Anadolu bölgesi ise yüzde 7 ile geride kaldı.
"Korona virüsü kapmaktan endişeli olduğum için uykum kaçıyor" diyenlerin oranı ise yüzde 15 ile Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri oldu. Akdeniz bölgesinde yüzde 12 olan bu oran Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgelerinde yüzde 11 oldu. Karadeniz’de bu oran yüzde 10 olarak belirlendi.
"Ne zaman korona virüsü kapmakla ilgili düşünsem kalp çarpıntım oluyor" diyenlerin oranı ise yüzde 20 ile en yüksek Güneydoğu Anadolu bölgesinde oldu. Akdeniz’de yüzde 17 olan bu oran, Ege ve Doğu Anadolu’da yüzde 15 olan bu oran, Marmara ve İç Anadolu’da yüzde 14, Karadeniz bölgesinde ise yüzde 13 oldu.

Araştırma, virüsle mücadelede en önde savaşan sağlık çalışanlarının kaygılarına ilişkin verileri de ortaya koydu. Çalışmaya katılan 897 sağlık çalışanı, sağlık çalışanlarına yönelik şiddetle ilgili yüzde 55 oranında kaygı taşıyor. Sürecin belirsizliğini kaygı verici bulan sağlık çalışanlarının oranı yüzde 50, İnfaz düzenlemesi değişikliğini kaygı verici bulan sağlık çalışanlarının oranı yüzde 49 oldu. Sağlık çalışanları yeterli koruyucu ekipmana ulaşamamak konusunda yüzde 44, ölümü halinde aile bireylerinin gelecekleri konusunda yüzde 43 oranında kaygı duyuyor.

Araştırmada katılımcıların süreç yönetimine ilişkin algılarıyla ilgili oranlar da ortaya çıktı. Süreçle ilgili kamu otoritelerinin çalışmalarını yeterli ve tatmin edici buluyorum" diyenlerin oranı yüzde 46 oldu. Katılımcıların yüzde 58’i "Covid-19 ile tıbbi mücadele konusunda dünyadaki gelişmiş ülkelere göre ülkemi daha başarılı görüyorum" değerlendirmesinde bulundu.

"Covid-19 sürecinde sağlık çalışanlarına yönelik düşüncelerim olumlu yönde gelişti" diyenlerin oranı yüzde 82 oldu. Salgın sürecinin olgunlaşmaya etkilerinin de ölçüldüğü araştırmada katılımcıların yüzde 74’ü "Elimdekilerin kıymetini daha iyi anladım", yüzde 59’u "Yaşamda önem verdiğim şeylerin öncelik sırası değişti" dedi. "Zorlukları göğüsleyebileceğimi anladım" ve "Olayları olduğu gibi kabulleniyorum" diyenlerin oranı yüzde 56 olurken; "Manevi konulara ilgim arttı" diyenlerin oranı yüzde 49 oldu. Katılımcıların yüzde 48’i de "İlişkilerime daha çok emek sarf etmeye başladım" dedi.

Salgın sürecinde kadınlar, erkeklere oranla daha fazla oranda psikolojik olgunlaşma bildirdi. Sonuçlara göre kadınlar önceliklerinin değişmesi açısından yüzde 61 oranında etkilenirken erkeklerde bu oran yüzde 50 oldu. Kadınlarda maneviyat yüzde 53 oranında artarken erkeklerde bu oran yüzde 38 oldu. İlişkilere emek kadınlarda yüzde 51, erkeklerde ise yüzde 40 olarak belirlendi.