AYM cezaevinde kitap yasağını 'ihlal' saydı

GÜNCEL - Ankara Sincan Cezaevi'nde bulunduğu sırada kimi kitapların kendisine verilmemesi üzerine Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvuruda bulunan Zeki Bayhan isimli tutuklunun başvurusu karara bağlandı. AYM, 'İfade özgürlüğü ihlali' gerekçesiyle yapılan başvuruyu 'kabul edilebilir' buldu.

AYM kararında kitapların verilmemesine dair Cezaevi Eğitim Kurulu'nun vermiş olduğu karara karşı başvurucu Bayhan'ın Ankara Batı İnfaz Hakimliğine şikayette bulunduğu ve İnfaz Hakimliği'nin de başvuruyu 24 Haziran 2015 tarihinde reddettiği hatırlatıldı. İnfaz Hakimliği ret gerekçesi olarak 'yasaklı' yayınlardan alıntılar bulunan kitapların başvurucuya verilmemesinin, cezanın infazı ile ulaşılmak istenen amaca uygun olduğunu kararı da AYM'nin ihlal kararında yer aldı.

'İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE MÜDAHALE'

Esas yönünden kararını açıklayan AYM, "Hükümlü olan başvuruculara gönderilen yazılı bir dokümanın onlara verilmemesinin, haber veya fikir alma özgürlüğü ve dolayısıyla ifade özgürlüğüne yönelik bir müdahale oluşturduğu kabul edilmiştir" denildi.

Kararda, "Sakıncalı kısımların yayından ayrılmasının mümkün olmadığı veya bu kısımlar çıkartıldığında geri kalan bölümün bir öneminin kalmadığı hallerde yayının tümünün mahpusa verilmemesi yoluna gidilebilirse de bu özel durumun da ilgili kararda gerekçelendirilmesi gerekir" denildi. Başvuru konusu olan engellemede ise Eğitim Kurulu’nca belirtilen sayfaların çıkarılarak söz konusu kitapların kalanının başvurucuya verilmesinin mümkün olup olmadığının da tartışılmadığı kaydedildi. Bu nedenle Eğitim Kurulu tarafından anılan 7 kitabın tamamının başvurucuya verilmemesine ilişkin de "Güdülen kamu yaran amacını gerçekleştirmek için ifade özgürlüğüne en az müdahale eden ölçülü bir sınırlama niteliğinde olduğunun ikna edici biçimde ortaya konulamadığı" sonucuna varıldı.

AYM, bu gerekçelerle Anayasa'nın 26'ncı maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar verdi.

GEREKÇE: ÖCALAN'DAN ALINTI

Hükümlülere verilmeyen kitaplar şöyle: 'Demokratik Özerklik ve Demokratik Birey', 'Hakikat Savaşçılığı', 'Demokratik Özerklik', 'Özgür Eş Yaşam', 'Tarihsel Toplum', 'Akademileşme', 'Komünal Ekonomi', 'Kültür ve Uygarlık' ile 'Soykırıma Karşı Kültürel Direniş.'

Cezaevi Eğitim Kurulu bu kitapların tutukluya verilmemesine neden olarak kitapların kaynakça bölümünde yararlanılan kitaplar arasında PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın yazdığı 'Özgürlük Sosyolojisi' ile 'Ortadoğu'da Uygarlık Krizi ve Demokratik Uygarlık Çözümü' kitaplarının bulunmasını gösterdi. (Mezopotamya Ajansı)