AYM'den 'örgüt adına suç işlemek' düzenlemesine ikinci iptal

Artı Gerçek - Anayasa Mahkemesi (AYM), 2023 yılında anayasaya aykırı bularak iptal ettiği, ancak 8. Yargı Paketi’yle 10 ay önce yeniden düzenlemeye gidilen “örgüt adına suç işleme" kuralını da iptal etti. Böylece, "örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemeyi" hükme bağlayan düzenleme ikinci kez iptal edilmiş oldu.

AYM ayrıca, "devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar" başlığı altında 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası öngören benzer düzenlemeyi de anayasaya aykırı buldu. Yüksek Mahkeme, TBMM’yi de Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararındaki tespitleri gözeterek bir düzenleme yapmamakla eleştirdi. Mahkemeler, 6 ay sonra yürürlüğe girecek iptal kararıyla yok hükmünde sayılacak düzenlemeyi uygulayamayacağı için bu suçtan yargılananların durumu yeniden değerlendirilecek.

AYM 2023'TE İPTAL ETMİŞTİ

T24'ten Sibel Yükler'in haberine göre, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 220 maddesinin 6. fıkrasında yer alan "Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca örgüte üye olmak suçundan da cezalandırılır. Örgüte üye olmak suçundan dolayı verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir. Bu fıkra hükmü sadece silahlı örgütler hakkında uygulanır" kuralı, 2023 tarihli AYM kararıyla iptal edilmişti. Kararda, "kişilerin örgüte üye olmak gibi son derece ağır bir suçtan cezalandırılmalarına neden olur" gerekçesine yer verilmişti.

YARGI PAKETİYLE YENİDEN DÜZENLENMİŞTİ

AYM’nin “somut gerekçeler olmalı” dediği ve "örgüt adına" kavramının belirsizliğine işaret ederek iptal ettiği "‘örgüt adına suç işleme" fiili, 8. Yargı Paketi ile yeniden TCK'ye girmişti.

Yeni düzenlemeye göre, "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlediği" iddia edilen kişi, ayrıca 2 yıl 6 aydan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak, suçun niteliğine göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilecekti. Yeni düzenlemeyle, “Örgüte üye olmamakla birlikte örgü adına suç işleyen kişi, ayrıca iki yıl altı aydan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İşlenen suçun niteliğine göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilir. Bu fıkra hükmü sadece silahlı örgütler hakkında uygulanır” kuralı getirilmişti.

TCK'nin "devletin güvenliğine karşı suçlar ile anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar" bakımından "silahlı örgüt" maddesini düzenleyen 314. Madde’ye eklenen fıkrayla da kişi ayrıca 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilecekti.

AYM'DEN BİR İPTAL KARARI DAHA

Ancak Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi, söz konusu yeni düzenlemenin anayasa aykırı olduğu gerekçesiyle iptal davası açtı. Aynı şekilde CHP de düzenlemeyi AYM'ye taşıdı. Başvuruları inceleyen AYM, kuralların Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti. AYM kararında, iptal eden ilk kuralda "örgüt adına" kavramının belirsizliğine vurgu yapıldığı hatırlatıldı. Kararda, daha önce, "örgüte üye olmak gibi son derece ağır bir suçtan cezalandırılmalarına neden olacak şekilde geniş yorumlanmaya müsait olduğu" sonucuna varıldığı anımsatıldı.

AYM değerlendirmesinde, "değişiklikle örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme fiillerinin bağımsız suçlar olarak düzenlendiği ancak suçun unsurlarının içerik ve kapsam bakımından aynı olduğu" belirtildi.

MECLİS'E ELEŞTİRİ

Bu noktada, TBMM’nin, Anayasa Mahkemesi’nin anılan iptal kararındaki tespitler ışığında temel hak ve özgürlüklere ilişkin anayasal güvenceler gözetilerek bir düzenleme yapmadığına dikkat çeken AYM, “Bu nedenle kuralların iptal edilen hükümle aynı sonuçları doğuracağı kuşkusuzdur. Bu kapsamda kurallarda yer alan örgüt adına işlenen suç ibaresinin belirsiz olduğu ve kuralların kanunilik şartı taşımadığı sonucuna ulaşılmıştır” değerlendirmesini yaptı.

Kararda, “Anayasa Mahkemesinin iptal kararındaki tespitler dikkate alınarak yeniden düzenlenme yapılması gerekmektedir” denilerek, TBMM’ye 6 ay süre verildi. İptal kararının bugün Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla birlikte 6 ay içinde yürürlüğe girmesi gerekecek. (Kaynak)

İptal edilen 'örgüt adına suç işleme' maddesi: Dört yılda yaklaşık 300 bin kişi ceza aldıGüncel