Barış Büyüksu'nun ölümünde yeni gelişme

Artı Gerçek - Türkiyeli göçmen Barış Büyüksu’nun Yunanistan'da gördüğü işkence sonrası Kos Adası’ndan 14 mülteci ile bota bindirildiği ve yolda öldürüldüğüne dair soruşturmada yeni bir gelişme yaşandı. Büyüksu'nun ailesi ve avukatları, iki yıl süren arayışlarının ardından, Büyüksu'nun ölümüyle ilgili Yunanistan’da gerçekleşen soruşturmaya ilişkin dava dosyalarını Yunanistan makamlarından teslim aldı.

Dosyada Büyüksu'nun 21-22 Ekim 2022 tarihlerinde Yunanistan'da olduğuna dair hiçbir kanıt bulunmadığı öne sürüldü.

Çağdaş Hukukçular Derneği ve Legal Centre Lesvos tarafından yapılan açıklamada "Soruşturma, Büyüksu'nun gayri resmi ve yasadışı bir şekilde yakalanıp yakalanmadığı, işkence görüp görmediği, geri itilip itilmediği ve nihayetinde öldürülüp öldürülmediğine değil, sadece Büyüksu'nun adada resmi olarak bulunup bulunmadığına odaklanmıştır" denildi.

Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Bu yanıt, hem Yunanistan Devleti’nin geri göndermelerin gerçekleştiğini kesin bir dille inkâr etmesi hem de bu hukuksuz sınır dışı işlemlerinin gizli ve örtülü bir şekilde gerçekleştirilmesi göz önünde bulundurulduğunda öngörülebilir bir yanıt. Yine de bu yetersiz yanıt, Büyüksu'nun ailesi ve göçmenlere yönelik sistematik sınır şiddeti ve saldırıları konusunda adalet arayan herkes için inanılmaz bir hayal kırıklığıdır.

Dava dosyalarına göre, Bodrum Cumhuriyet Başsavcılığı 1 Kasım 2022 tarihinde uluslararası işbirliği talebiyle Yunanistan makamlarından Büyüksu'nun ölümünün soruşturulmasını resmen talep etmiş, ancak bu talep 7 Şubat 2023 tarihine kadar Yunanistan makamlarına resmen ulaşmamıştır. Bundan dokuz ay sonra, 1 Kasım 2023 tarihinde, Yunanistan Adalet Bakanlığı Oniki Adalar Savcılığı'na (Yunanca ismiyle Kos, Türkçe ismiyle İstanköy Adası'ndan sorumlu bölge savcılığı) olayı soruşturma talimatı vermiştir. Daha sonra savcılık, soruşturmayı denetlemek üzere İstanköy Adası'nda bir soruşturma hakimi görevlendirmiş ve soruşturma 21 Ağustos 2024 tarihinde tamamlanarak Türkiye makamlarına geri gönderilmiştir. Kısacası, Büyüksu'nun ölümüne ilişkin soruşturmada uluslararası işbirliği talebinin tamamlanması neredeyse iki yıl sürmüştür.

Ayrıca, soruşturmada Büyüksu'nun ne Kos adasında ne de Kos açıklarında denizde bulunduğuna dair herhangi bir kanıt bulunamamıştır. Soruşturma sırasında sadece Yunanistanlı yetkililer sorgulanmıştır. 21-22 Ekim 2022 tarihleri arasında görevde olan iki sahil güvenlik görevlisi, Büyüksu'yu taşıyan can salının tarine uyan bir deniz aracını bulamadıklarını ifade etmişlerdir. Aynı zamanda, Kos’taki Kapalı Kontrollü Erişim Merkezi (CCAC) yönetimi, tesislerinde Barış Büyüksu adında kayıtlı herhangi bir kişinin bulunmadığını belirtmiştir. Benzer ifadeler polis karakolundan ve Kos cezaevinden de alınmıştır.

Bu davada sorgulanan kişi ve makamların aynı zamanda Büyüksu'nun işkence görmesinin ve öldürülmesinin failleri olduğundan şüphelenildiği gözetilince, soruşturmanın hakikati veya adaleti elde etmek adına bir irade gösterilmeden yürütüldüğü açıktır. Dahası, Yunanistan makamları tarafından soruşturulan dönem, Büyüksu'nun Kos adasında kaldığı gerçek süreyi içermemektedir; ailesi, Barış'ın kendilerine 28.09.2022 tarihinde Kos'ta olduğunu bildirdiğini ifade etmiştir ki bu da ölümünden en az 23 gün öncesine denk gelmektedir. Bunun yerine soruşturma sadece iki güne - 21-22 Ekim günlerine - yani yakalandığı ve öldüğü güne odaklanmıştır.

Büyüksu'nun aile üyeleri ve arkadaşları tarafından verilen ifadeler, Kos adasına varışının ardından Büyüksu'nun sığınma başvurusunda bulunmak istemediğini, bunun yerine başka bir yerde sığınma başvurusu yapmak için yolculuğuna devam etmek istediğini ve bu nedenle kendisini Yunanistan makamlarına kaydettirmediğini göstermektedir. Büyüksu, 21 Ekim'de Atina'ya giden bir gemiye binmeye çalışırken sivil üniformalı kişiler tarafından yakalanmıştır. Sorgulanan sahil güvenlik görevlileri de muğlak ve çelişkili ifadeler vermişlerdir: bir sahil güvenlik görevlisi “her gün 3-5 tekne kurtardıkları için böyle bir can salı hatırlamadığını” ifade etmiş, ancak bu cümlenin ardından 22 Ekim'de kurtardıkları bir tekneyi etraıca tarieyebilmiştir. Her şeyden önce, Bodrum Savcılığının talebinde özellikle “araştırılması gereken bir yasadışı geri itme şüphesi” belirtilmesine ve Büyüksu yakalandığında onunla aynı binada tutulan ve Türkiye'ye geri itildiklerinde onunla aynı cankurtaran botuna zorla bindirilen göçmenlerin ifadelerine yer verilmesine rağmen, Yunanistan'daki soruşturma sırasında yakalama, işkence ve geri itmelerle ilgili hiçbir açıklama veya sorgulama yapılmamıştır.

Kısacası soruşturma, Büyüksu'nun gayri resmi ve yasadışı bir şekilde yakalanıp yakalanmadığı, işkence görüp görmediği, geri itilip itilmediği ve nihayetinde öldürülüp öldürülmediğine değil, sadece Büyüksu'nun adada resmi olarak bulunup bulunmadığına odaklanmıştır.

Aileyi temsil eden Çağdaş Hukukçular Derneği ve Legal Centre Lesvos avukatları olarak kanaatimiz:

- Yetkililerin Türkiye ve Yunanistan arasındaki uluslararası işbirliği talebinin işleme konulması
konusunda, söz konusu ceza davasının aciliyetine ve ciddiyetine rağmen son derece yavaş
davrandığı,

- Aynı yetkililerin şeaf bir prosedür yürütmediği ve mağdurun ailesine ve avukatlarına dava
dosyasına gerekli erişimi sağlama konusunda isteksizlik gösterdiği,

- Soruşturmadan sorumlu makamların bu davada ve genel olarak Yunanistan'dan geri itmeler ve
sınır şiddeti bağlamında mevcut olan kapsamlı ve önemli kanıtları göz ardı ettiği ve soruşturma
sonuçlarını için tamamen Yunanistan’daki yetkililerin belirsiz ve çelişkili ifadelerine dayanan
etkisiz ve yetersiz bir soruşturma yürüttüğü yönündedir.

Kos Savcılığı tarafından etkili bir soruşturma yürütülmemesi nedeniyle Legal Centre Lesvos avukatları
Yunanistan'da suç duyurusunda bulunarak Barış'ın ölümünden sorumlu olanların hesap vermesi için
kapsamlı bir soruşturma yapılması çağçağrısında bulunmuştur. Büyüksu'ya yapılan işkence ve cinayet için adalet mücadelemizi sürdüreceğiz. (HABER MERKEZİ)

Mülteci botunda ölen 'umut': Barış Büyüksu dosyası nerede?Güncel