Bingöl’de ittifak yok: HDP, AKP ve MHP yarışıyor

Remzi BUDANCİR

ATRTI GERÇEK-Bingöl, AKP’nin en fazla oy aldığı kentlerden. AKP’nin kuruluşundan bu yana iktidara yüzde 70 oranında destek veren Bingöl, yatırım almayan bir kent. Kuzey ve Doğu Anadolu fay hatlarının geçtiği kentte ciddi deprem riski var. 1971 ve 2003 yılında iki ayrı büyük deprem yaşadı. Kentin alt yap, imar, su ve çevre sorunu var. İktidarın kaleleri arasında sayılan iller arasında olan kentin temel geçim kaynağı hayvancılık. Güvenlikçi politikalar, yayla yasakları ve güvenlik bölge uygulamaları kentte hayvancılığı bitirme noktasına getirdi. İşsizliğin yoğun olduğu kent dışarıya yoğun göç veriyor.

BİNGÖL BELEDİYESİ'ni 1999’DA HADEP KAZANMIŞTI

AKP’nin yüzde 70 oranında oy aldığı Bingöl Belediyesi, 1999 yerel seçimlerinde HADEP kazanmıştı. 2004 yerel seçimlerine ittifak halinde girdiği SHP’nin adayını destekleyen HDP, seçimi kaybetti. Bingöl belediyesini yaklaşık 3 bin oy farkla AKP kazanmıştı. Bu seçimin ardından Bingöl’de pek sonuç değişmedi. Sırasıyla 2009 ve 2014’te yapılan seçimlerde de AKP belediyeyi kazandı. Bingöl belediyesini 3 dönemdir AKP yönetiyor.

HDP İLÇE BELEDİYELERİNİ ALIYOR

AKP’nin güçlü olduğu 7 ilçeli Bingöl’de BDP’de olan belediye yok. En son 24 Haziran 2018 ‘de yapılan seçimlerde AKP’nin içinde bulunduğu Cumhur İttifakı yüzde 61, HDP ise yüzde 26,81 oranında oy aldı. Kent merkezinde AKP oyunu korurken, ilçelerde durumun değiştiği görülüyor. 24 Haziran seçim sonuçlarına göre, Yayladere, Yedisu ve Karlıova ilçe belediyeleri HDP’ye geçiyor. Akrabalık bağlarının güçlü olduğu kentte merkezin durumunu partilerin adayları belirleyecek.

BİNGÖL’DE İTTİFAK YOK, YARIŞ VAR

Bingöl’de 31 Mart’ta yapılacak mahalli idareler seçimi için siyasi partiler adaylarını belirledi. Kentte İttifak adayları yok, tüm partiler kendi adayları ile seçime giriyor. AKP, Bingöl’de Erdal Arıkan’ı daya gösterdi. Diğer kentlerde ittifak ortağı olan MHP’nin adayı Ziya Buyankar, BBP’nin adayı ise Şeref Varolgüneş. Bingöl’de iddialı olan HDP ise Diyarbakır Milletvekili ve Dış İlişkiler Sorumlusu Hişyar Özsoy ile Senem Çakas’ı Eş Başkan adayı gösterdi. CHP Vahdettin Uzunyayla’yı, Saadet Partisi ise Ahmet Kaya’yı aday gösterdi. Aday çıkarmayan İYİ Parti yönetimi seçmeni ise MHP adayına destek veriyor.

Önceki seçimlerde Bingöl’de büyük destek gören AKP’nin bu seçimlerde işi zor görünüyor. İşsizlik, ülkede yaşanan ekonomik kriz halkın tepkisine neden olan konular arasında. Halkın satın alma gücünün olmadığını, esnafın ise bir sonraki ayı getiremeyecek durumda olduğunu belirten seçmen kaygılı. HDP’ye yönelik söylemlerde Bingöl’de tepki gösterilen konular arasında. AKP seçmeni de iktidarın politikalarından rahatsız. Rahatsızlığına rağmen oy vereceğini söyleyenler olduğu kadar, sandık başına gitmeyerek oy kullanmayacağını söyleyen de var.

MHP ADAYI: İTTİFAK YOK

Bingöl’de en sert yarış MHP ile AKP adayı arasında oluyor. MHP adayı Ziya Buyankara yoğun bir çalışma içerisinde. Bingöl’de ziyaret etmediği ev kalmadı. Ancak Buyankara’nın AKP lehine çekileceğine ilişkin iddialarda var. Bu iddiaları yaptığı ev ziyaretinde reddeden Buyankara, 12 binden fazla evi ziyaret ettiğini belirterek, "vazgeçersek eğer kendi şerefimizi nereye koyacağız" diyerek ittifak ve gizli destek iddialarını kesin bir dille reddetti. Buyankara, bu iddiaları sosyal medya hesabından da reddetti.

AKP VE MHP YARIŞI

Buyankara’nın kentte yaptığı çalışma en çok AKP’yi kaygılandırıyor. AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz ile AKP Bingöl Milletvekili Feyzi Berdibek yoğun bir çalışma içinde. Birçok programda karşı karşıya gelebiliyorlar. Bingöl’de her iki parti belirli aileleri ikna etme çalışması yürütüyor. Kentte AKP’ye oranla propaganda üstünlüğü MHP adayında. MHP adayının yarışı sonuna kadar götürüp götürmeyeceğine ilişkin sorularımıza Bingöllüler, "Buyankara kararlı. Öyle bir noktaya geldi ki istese de vazgeçemez artık" cevabını verdi.

HDP ADAYI: TÜRBANLI OLDUĞUM İÇİN MÜLAKATTAN GEÇEMEDİM

HDP ise aday belirleme süreci uzun sürdüğü diğer partilere oranla sahaya geç indi. HDP adaylarından Hişayar Özsoy, daha önce Bingöl’den milletvekili seçilen ve seçmenin yakından tanıdığı bir isim. Diğer Eş Başkan adayı Senem Çakas siyasette yeni olmasına rağmen seçmen ile iyi bir iletişim sağladı. Türbanlı olması Çakas’a kadın seçmenlerle iletişim kurmakta avantaj sağlıyor. Türbanlı olmasından dolayı kendisinin de bir kamu kurumunda işe giremediğini ifade eden Çakas, "Kamu kurumunun sınavına girdim. Yazılı sınavı geçtim ancak mülakatta elendim. Elenmemin nedeni ise tesettürlü oluşumdu. Bunun üzerine devlet kamu kurumunda çalışmayı düşünmedim. Özel sektöre yöneldim" dedi.

"BELEDİYE BİNASI YOK"

Bingöl’de seçim çalışması yapan tek kadın aday olan Çakas, kadınlara yönelik çok sayıda projelerinin olduğunu aktardı. Bu defa Bingöl’e kadın eli değeceğini ifade eden Çakas, şunları söyledi: "İktidar 15 yıldır kenti yönetiyor. Hiç bir zaman kent vizyonu ile Bingöl’e bakmadı. Bu şehre bir köy, kasaba muamelesi yapıldı. Kentleşmeye ilişkin ciddi sınıktılar var. Her yerinde su çıkan Bingöl’de su sıkıntısı var. Şehrin belediye binası dahi yok. İhalesi yapıldı ancak 7 yıldır binası yapılmadı. İnsanlar değişim ve dönüşüme hazır. Bunu rahatlıkla söyleyebilirim. İnsanlar üzerinde çok baskı var. Kendi düşüncesini ifade edemiyor."

SEÇMENİN EĞİLİMİNİ KESTİRMEK GÜÇ

İktidarın 3 dönemdir yönettiği Bingöl’de dengeler her an değişebilir. Geçmiş dönem yapılan seçimlerde çok güçlü olan bir parti ardından yapılan seçimlerde çok az oy alabiliyor. ANAP, DYP, Refah Partisi dönemlerinde bunlar yaşandı. Bingöl’de seçmenin eğilimini ön görmek oldukça güç. Kentte sıklıkla kullanılan ‘Bingöl siyasetine güven olmaz’ söylemi, bu ön görülemez durumu ispatlar nitelikte.

HDP Bingöl Belediye Eş Başkan adayı Hişyar Özsoy, 1 Kasım seçimlerinde Bingöl’den milletvekili seçilmişti. Özsoy, kentin sosyolojisini yakından bilen bir isim. Kentte gitmedikleri ev ve esnafın kalmadığını ifade eden Özsoy, kendileri açısından durumun iyi olduğunu söylese de, sonucun ne olacağına ilişkin soruya temkinli yaklaşıyor. Seçimlerin için son düzlüğe girildiğini ifade eden Özsoy, son haftada çok şeyin değişebileceğine dikkat çekerek, şunları anlattı: "Rivayet odur ki, eskiden ülkücü birisine sormuşlar. MHP’li Bingöllü… ‘ben ülkücüyüm MHP’liyim. Refah Partisine çalışıyorum, oyumu da ANAP’a vereceğim’ demiş. Dolayısıyla çok fazla kestiremiyorsunuz. Bingöl’ün sosyolojik yapısı son derece karmaşık. Aile, aşiret ilişkileri söz konusu. Bir de bölgeselcilik var. Diğer Kürt illerinde olduğu gibi devlette tüm kurumlarıyla sahaya iniyor. Son haftada dünya kadar pazarlıklar dönüyor. Bingöl küçük bir yer. Kimi rant çevrelerini son haftada bazı vaatlerle bağlamaya çalışıyorlar. Son bir hafta bu tür şeyler yoğunlaşıyor. Çok fazla önünüzü göremezsiniz. Bingöl’de sonuçlar çok şaşırtıcı olabiliyor. Biz bu defa bizim lehimize şaşırtıcı olacağını düşünüyoruz. Karmaşık yapısı var Bingöl’ün. Siyasetine güven olmaz diyorlar ama biz Bingöl’e güveniyoruz."

BİNGÖL DEĞİŞİM İSTİYOR

Kentin alt yapı başta olmak üzere birçok sorunu var. Ekonomik kriz diğer illerde olduğu gibi Bingöl’de de etkisini göstermişe benziyor. Bingöl’ün üç dönem iktidar partisine rekor düzeyde destek verdiğini anlatan Özsoy, yaşanan sorunlar ve seçmen eğilimine ilişkin şunları söyledi: "Bingöl’de 15 yılın sonunda belediyecilik açısından inanılmaz bir hayal kırıklığı söz konusu. Bunu her yerde görüyoruz. Sebze haline gitmiştik. Genellikle Zazalar soğanı çok sevmekle bilinirler. Onun için soğana Zaza aspirini derler. İran’dan ve Kırgızistan’dan gelen soğanı Bingöl sebze halinde satılıyor. Bu duruma düşürdüler. Ülke çok ciddi siyasi ve ekonomik krizin içinde. Kırgınlık, bıkkınlık var. Gezdiğimiz esnaf artık değişim vaktinin geldiğini biliyoruz diyor. Bunu söyleyenler normalde bize oy vermeyen kesimler. Bingöl’e AKP’nin kalesi olarak bilinen Bingöl’de HDP kazanırsa bizim açışımızdan bir sürpriz olmaz."

SEÇİMİN SONUCUNU KARARSIZLAR BELİRLEYECEK

Çok partili ve çok adaylı yarışın sürdüğü Bingöl’de seçim genellikle AKP ve HDP arasında geçiyordu. Bu seçimde yarışta MHP’de var. Diğer partilere oranla tabanını koruyan HDP bu aşamada avantajlı durumda. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın HDP’ye yönelik söylemleri, MHP ile kurduğu ittifak HDP seçmenini kemikleştirmiş durumda. Diğer kentlerde olduğu gibi Bingöl’de de HDP seçmeni partisine oy verme konusunda net olduğunu ifade ediyor. Yerel düzeyde yapılan anketlere göre, Bingöl’de yüzde 20’nin üzerinde kararsız olduğunu ifade eden seçmen kitlesi var. Kentte seçim sonuçlarını bu kararsız seçmenin yapacağı tercih belirleyecek.