Büyükşehirlerde baro enflasyonu

Derya OKATAN

ARTI GERÇEK- AKP milletvekilleri baroların yapısında değişiklik öngören kanun teklifini TBMM Başkanlığı’na sundu. 

27 maddelik Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 5 binden fazla avukat bulunan illerde çoklu baronun önünü açıyor. 

Mevcut düzenleye göre, bölgesi içinde en az otuz avukat bulunan her il merkezinde bir baro kurulabiliyor. Avukat sayısı otuzun altına düşen barolar ise en yakın baroya bağlanıyor ya da birleştiriliyor. 

Kanun teklifinde 30 avukat şartı yine geçerli. Teklife göre 5 binden fazla avukat bulunan illerde ise asgari 2 bin avukatla bir baro kurulabilecek. 2 bin avukatın imzası ve bu avukatların belirlediği dört kişilik kurucular kurulunun isimlerinin yer aldığı dilekçe Türkiye Barolar Birliği'ne verilecek. Birlik, kuruluş işlemlerini yerine getirmek üzere kurucular kurulunu görevlendirecek. Kurucular kurulu en geç altı ay içinde yeni baronun kuruluşunu tamamlayarak TBB'ye bildirecek. Avukat sayısının 2 binin altına düşmesi halinde ise 6 ay süre tanınacak. Bu sürede eksiklik giderilemezse baro kapatılacak. Kapatılan baroya kayıtlı avukatlar ve stajyerler diğer barolara kaydolacak. Kapatılan baronun kalan malvarlığı Birlik'e geçecek.

Aynı ildeki barolar, kuruluş tarihine göre o ilin adıyla numaralandırılarak. Çoklu baro sistemi doğrultusunda Avukatlık Kanunu’nun bazı maddelerinde değişiklik yapılıyor. Bunlardan birisi levhaya yazılma yükümlülüğü maddesine "Bir ilde birden fazla baronun bulunması halinde avukat bunlardan birinin levhasına yazılır" ibaresinin eklenmesi oldu.

İSTANBUL’DA 23 BARO KURULABİLECEK

AKP Grup Başkanvekili Cahit Özkan, kanun teklifini sunmadan önce düzenlediği basın toplantısında, çoklu baro sistemine gerekçe olarak artan avukat sayısını gösterdi. 

Ancak teklif bu haliyle yasalaşırsa, büyükşehirlerde baro enflasyonu oluşacak. 

Türkiye Barolar Birliği’nin 2019 verilerine göre, İstanbul'da 46 bin 52 avukat bulunuyor. Teklife göre, İstanbul’da 25'den fazla baro kurulabilecek. 9 bin 612 avukat bulunan İzmir’de ise yaklaşık 5 baro kurulabilecek. 

Ankara’da bugünkü avukat sayısı ise 18 bin 552. Bu durumda Ankara’da 9'dan fazla baro kurulabilecek. 

Artı Gerçek’e açıklama yapan Ankara Barosu Başkan Yardımcısı Aşkın Demir, bu tablonun yaratacağı kargaşaya dikkat çekiyor: "Mesela bir baronun hazırladığı insan hakları ihlali raporu değer baro tarafından reddedilecek, ‘hayır böyle bir ihlal yok’ diyebilir. Hangi baroya itibar edilecek? Amaç da bu zaten, kargaşa yaratmak." 

Çoklu baro sisteminin amacını "cumhuriyet ile hesaplaşmanın son adımı" olarak değerlendiren Demir, tüm avukatlar ve vatandaşların bu kanun teklifine engel olması gerektiğini dile getirdi. 

‘TEMSİLDE ADALET BÖYLE OLMAZ’

Kanun teklifi ile Türkiye Barolar Birliği Genel Kurulu delege sistemi de değiştiriliyor. Her baro, Türkiye Barolar Birliği'nde 3 delege ve 1 başkan ile temsil edilecek. Ayrıca her 5 bin üye için birer delege daha seçilecek. Mevcut düzenlemede avukat sayısı yüzden fazla olan barolar yüzden sonraki her 300 üye için ayrıca birer delege seçiyordu.

Av. Aşkın Demir, "Temsilde adalet böyle olmaz" diyor: "Kırşehir Barosu’nda 100 meslektaş var, 4 kişi ile temsil edilecek. Ankara Barosu 150 katı daha büyük olmasına rağmen 7 veya 8 delege ile temsil edilecek. Özellikle Ankara, İzmir ve İstanbul barolarının gücünü ortadan kaldırmak için getirilmiş bir düzenleme. Üye sayısı az olan özellikle siyasi iktidara yakın olan baroların Barolar Birliği yönetiminde etkin olması hedefleniyor. İç Anadolu ve Karadeniz bölgesindeki 20 baro bir araya gelerek yönetim oluşturabilecek." 

OLAĞANÜSTÜ GENEL KURULA DAVET: 10 BARO 25 BAROYA ÇIKARILDI

Muhalif baroların etkisini azaltmak için getirilen bir diğer değişiklik Türkiye Barolar Birliği’ni olağanüstü genel kurula çağıran madde oldu. Mevcut düzenlemeye göre 10 baronun yönetim kurulunun yazılı istemiyle Genel Kurul olağanüstü toplantıya çağırabiliyordu. Kanun teklifinde bu en az 25 baroya çıkarıldı ve "olağanüstü toplantıda seçim yapılamayacağı" ibaresi eklendi.

BAROLAR EKİM AYINDA GENEL KURULA GİDECEK

Kanun teklifine eklenen geçici maddeye göre, baroların görev süresinin dolup dolmadığına bakmaksızın baro başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri ile Türkiye Barolar Birliği delege seçimleri için 2020 yılı Ekim ayının ilk haftasında seçim yapılacak. Birlik Başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri seçimleri ise 2020 yılı Aralık ayı içinde yapılacak.