Celal Şengör, 'En belalı faylar Ege Bölgesi'nde' dedi: İzmir'den hangi faylar geçiyor?
Artı Gerçek - Maraş'ta 6 Şubat'ta meydana gelen depremlerin ardından Türkiye'de uzmanlar çok sayıda araştırmanın sonuçlarına göre uyarılarda bulunurken, MTA da fay hatları haritasını güncelledi. Yerbilimci Prof. Dr. Celal Şengör'ün son olarak Maraş depreminden etkilenen bölgelerde konut inşasına dair uyarısının yanı sıra Ege Bölgesi ile ilgili sözleri, bölgenin en büyük şehri İzmir'e gözleri çevirdi.
Prof. Dr. Celal Şengör, "Türkiye’nin en faal yeri Ege Bölgesi. Burası dünyanın kıtalar üzerindeki en faal deprem hattıdır. Türkiye’deki fayların en belalıları 9’a kadar deprem üretir" dedi.
TÜBİTAK destekli olarak Faça - Karaburun bölgesinde yapılan son sismik araştırma sonrası da Prof. Dr. Derman Dondurur, "Aktif fay miktarı ve yoğunluğu gerçekten çok fazla" demişti.
Peki, İzmir'den hangi faylar geçiyor? Bu açıklamalar üzerine çok sayıda kişi internette, "İzmir ve çevresindeki faylar hangileri?", "İzmir'de deprem riski" başlıklarıyla aramalar yaptı. MTA araştırmaları ve çeşitli uzmanların, İzmir'de deprem riskine ve faylara dair tespitleri şöyle:
İZMİR'İN HANGİ İLÇELERİNDE DEPREM RİSKİ YÜKSEK?
MTA'nın fay hatları haritasına göre, Ege Bölgesi’ndeki Gediz, Bakırçay, Küçük ve Büyük Menderes çöküntü ovaları boyunca uzanan bazı diri fay hatları bulunuyor. Bu fay hatlarına uyum gösteren deprem kuşağı; Dikili, Ayvalık, Aydın, İzmir, Isparta, Denizli ve Akşehir'i içine alıyor. Ayrıca Acıgöl, Burdur havzalarının kenarlarında ve Sultan Dağları’nın kuzey eteklerinde de faylar uzanıyor.
İzmir'in Karşıyaka, Çiğli, Narlıdere, Menemen, Konak, Alsancak ve Altındağ gibi ilçeleri deprem riski yüksek olan yerler arasında gösteriliyor. Kemalpaşa, Seferihisar, Tire ilçelerinde diri fay hattı bulunuyor.
MTA’nın internet sitesinden fay hatlarını görebiliyor. İzmir’in haritasına bakıldığında birçok diri fayın kentin merkezinden, yerleşim yerlerinin altından geçtiği görülüyor.
KONAK
Konak Yeşiltepe’den başlayan (Mustafa Kemal Sahil Bulvarı) tek fay, Yeşildere Caddesi’ne kadar ulaşıyor ve oradan da Kahramanlar, Hilal, Yenişehir’den devam ediyor. İzmir-Manisa yolundan başlayan tek fay ise Evka 3’ün üst kesimlerinden Kemalpaşa’ya ilerliyor. Bayraklı Emek Mahallesi’nden başlayan faylar, Bayraklı tünellerinden devam ediyor ve Bornova’nın Kızılay Mahallesi’nde son buluyor. İzmir-Manisa yolundan başlayan fay Evka 3’ün üst kesimlerinden Kemalpaşa’yı etkiliyor.
SEFERİHİSAR
Seferihisar’da denizde başlayan fay Hıdırlık, Camikebir, Ulamış, Bademler üzerinden Güzelbahçe’ye ilerliyor. Seferihisar merkezde başlayan başka fayların bazıları Orhanlı ve Gümüldür ve Ürkmez’e ilerliyor. Menderes ve Seferihisar’da 13 fay bulunuyor. Denize sıfır konumunda bulunan Urla’da birden fazla fay yer alıyor. Güzelbahçe’de geçen üç fay hattı iç kesimden devam ederek Narlıdere’ye ulaşıyor. 63 bin nüfusu bulunan ilçeden geçen fay, Narlıdere Gaziler Parkı’nı geçerek Çamtepe, İkinci İnönü, Atatürk Mahallesi’nden devam ederek Balçova’ya uzanıyor.
PROF. DR. AHMET ERCAN'A GÖRE İZMİR'DEKİ FAYLAR VE RİSKLER
Prof. Dr. Ahmet Ercan, "İzmir'de deprem yapacak ana kırık nasıl uzanır" sorusuna verdiği yanıtta, İzmir kent ortasında deprem yapacak iki tane ana kırık olduğunu belirtmişti. Ercan'ın açıklamaları şöyle:
"Bunlardan en önemlisi Denizli-Pamukkale'den doğru Gediz Göçüntü güneyinden, Bozdağ kuzey kıyısı boyunca Sarıgöl, Alaşehir, Salihli, Ahmetli, Urganlı, Torbalı, Kemalpaşa, Bornova üzerinden gelen Gediz düşüntülü (normal faulting) Kırığıdır.
Bu kırık, Turgutlu-Urganlı-Derbent'te çatallaşır. Manisa üzerinden giden kuzey koluna Manisa Kırığı, güney koluna Kemalpaşa Kırığı denir. Manisa kırığı, Gediz Göçüntüsünü izleyerek Manisa üzerinden giderken Karadağ(Split) ile Yamanlar Dağının kuzey sınırından Menemen-Foça'ya doğru uzanır.
Çatalın güney kolu olan Kemalpaşa (İzmir) kırığı da Gediz Göçüntüsünün bir parçası olan Kemalpaşa Göçüntü alanının güneyinden Nif Dağının kuzey kıyılarını yalayarak İzmir'e doğru yönelir. Bu kırık da Kavaklıdere-Yeşilçay'a kadar tek kolla gelirken, Bağyurdu'nda Dağkızılca kırığıyla kesişir.
Kemalpaşa Kırığı Yeşilçay-Kavaklıdere’ye kadar tek kolla gelirken, bir kol sağ yanal atımlı saçak yaparak Bornova, Doğançay üzerinden Yamanlar dağının güneyin bağrından Harmandalı’ya doğru yönelir.
Güney kolu ise İzmir Kırığı adıyla Bornova ovasının güneyinden, Manavkuyu, Alsancak-Basmane, Kadifekale kuzeyinden Kemeraltı- Konak, Varyant, Hatay kuzey kıyısından geçerek, Göztepe, Urla üzerinden Alaçatı, Çeşme’ye doğru uzanır. İşte her 200-250 yılda bir büyük deprem yapan kırık budur.
Pamucak körfezinden doğru gelen sağ doğrultu atımlı Tuzla Kırığı da İzmir-Menderes yolu boyunca Gaziemir üzerinden gelerek Kadıfekale batısından, Eşrefpaşa, Varyant üzerinden Konak’ta İzmir kırığıyla kesişir. İşte İzmir içinde olması beklenen depremin olası odağı Kemeraltı-Konak’tır. Varyantın, ayrıca Asansörün yüksekliği bugüne dek İzmir kırığı boyunca İzmir körfezinin depremlerle kaç metre göçtüğünün bir belirtisidir.
Çok aralıklı olan M6,5-M7,0 büyüklüğü arasındaki depremin en çok sarsacağı yerler, Konak, Kemeraltı, Basmane, Alsancak, Bayraklı, Bornova ovası, Alaybey, Karşıyaka, Bostanlı, Mavişehir, Çiğli, Menemen, İnciraltı, Urla dolaylarıdır.
PROF. DR. DERMAN DONDURUR: AKTİF FAY MİKTARI GERÇEKTEN ÇOK FAZLA
Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü'nde görevli akademisyenlerden oluşan 12 kişilik ekip, 'İzmir dış körfezi' olarak tanımlanan Foça-Karaburun bölgesinde TÜBİTAK destekli proje kapsamında sismik araştırma yapmıştı.
DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği Bölümü'nde görevli Prof. Dr. Derman Dondurur, bu araştırmaya dair geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada şu bilgileri verdi:
"Bu çalışmada yaklaşık 1000 kilometre civarında sismik veri topladık. İlksel sonuçlar, gerçekten çok ilgi çekiciydi. 'İzmir dış körfezi'nin sığ yapısını, fay yapılarını biraz biliyoruz ama derin kısımlarla ilgili çok bilgimiz yoktu. Bizi şaşırtan şu oldu; oradaki aktif fay miktarı ve yoğunluğu gerçekten çok fazla. Bu çalışmanın sonuçları, çok sayıda yeni fayın varlığını ortaya çıkardı.
'İZMİR, ÇOK CİDDİ DEPREM RİSKİ ALTINDA'
İzmir, çok ciddi deprem riski altında olan bir bölge. Bunu asla unutmamamız gerekir. Karada olduğu kadar denizlerimizde de aktif faylarımız var. Karadaki fayları birebir analiz etme şansımız var ama denizde bu söz konusu olmuyor.
İzmir'deki fay mekanizması, Kuzey Anadolu fayı ve Doğu Anadolu fayından farklılık gösteriyor. İzmir'de daha çok çöküntü alanlarının oluşturduğu normal faylar var. Bu faylar, biraz daha kısa. Boyları Kuzey Anadolu fayı gibi yüzlerce kilometre uzanmıyor. Dolayısıyla bu fayların oluşturduğu depremler, çok yıkıcı olmuyor.
Genelde İzmir'de tarihsel gözlemlediğiniz depremler, 6-6.5 civarında ancak her zaman risk altındayız."
PROF. DR. NACİ GÖRÜR: BU FAYLAR TETİKLENEBİLİR
Bilim Akademisi Üyesi Yerbilimci Prof. Dr. Naci Görür, ise bu yıl İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ve İzmir Ticaret Borsasının (İTB) ortak meclis toplantılarında konuk olduğu oturumda şu bilgileri vermişti:
"İzmir'den bizim endişemiz var. Canlı faylar var. Yani günün birinde harekete geçebilir, deprem üretebilir. Çevrede olacak depremlerde bu faylar tetiklenebilir. Sisam adasında olan depremde bu fayların önemli bir kısmı tahmin ediyorum ki yüklendi. Kendileri zaten bir stres yüklüyorlar, bir de çevredeki depremlerden stres geldiği zaman o biraz daha yükleniyor. Tavsiyem İzmir'deki belediyeyi, üniversiteleri zorlayın halk olarak. Evlerinizi muayene ettirin." (HABER MERKEZİ)
Komşu Yunanistan'da 5.2 büyüklüğünde deprem: Atina'dan da hissedildi
