DEM Parti'den işçi mahpuslar için araştırma önergesi
Artı Gerçek - Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) İstanbul Milletvekili Özgül Saki, işçi mahpusları Meclis gündemine taşıdı. Saki Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunduğu araştırma önergesinde, işçi mahpusların çalışma şartları, ücret ve sosyal haklarına dikkat çekerek "hapishanede çalıştırılan mahpuslara karşı uygulama ve mevzuatın mahpusların insani standartlarda çalışma ve yaşama hakkı bağlamında revize edilmesi" teklif etti.
"2023 yılında işyurtları bünyesinde çalışan mahpusların aldıkları yevmiyeler Temmuz ayında; usta statüsünde çalıştırılan mahpuslar için 110 TL, kalfa statüsünde çalıştırılan mahpuslar için 105 TL, çırak statüsünde çalıştırılan mahpuslar için 100 TL, stajyer mahpuslar için ise 95 TL" olarak belirlendiğinin altını çizen Saki, çalışan mahpusların yanızca, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 5. maddesinde yer alan ‘İş kazası, meslek hastalığı ve analık sigortası’ ile sınırlı tutulduğunun altını çizdi.
Mmahpuslarıncoğunun kölelik sisteminde çalışmaya mecbur bırakıldığını vurgulayan Saki Araştırma önergesinde şu ifadelere yer verdi:
"Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nin(CİSST), 4 Ekim 2023 tarihinde bilgi edinme kapsamında “Türkiye hapishanelerinde çalışan ve sigortası yatan mahpus sayısı kaçtır?” şeklindeki sorusuna, Adalet Bakanlığı’nca; “sigortalı çalışan hükümlü ya da tutuklu sayısına ilişkin herhangi bir istatistik tutulmamaktadır” şeklinde izahı zor bir cevap verilmiştir. Ayrıca işçi mahpuslardan kaçının kadın olduğu ve ağır iş yükleri altında özgün sorunlarının neler olduğu belirsizdir. İşçi mahpusların ucuz, ’uysal’, devamsızlık yapmayan, işten ayrılma şansı olmayan, zam ve izin hakkı olmayan, güvence talebi olmayan bir iş gücü ordusunu oluşturmaları, kayıtlı ve disiplin altında olmaları, iaşe bedellerinin devlet tarafından karşılanması en çok da özel sektör açısından sermaye fırsatına dönüşmüştür. Sadece 2022 yılında Özel Sektör İşbirlikleri 2.248 hükümlü ve tutuklunun çalıştığı toplam 68 farklı sözleşme yapılarak gerçekleştirilmiştir. İhalelerin nasıl yapıldığı, nasıl incelendiği, hangi kriterlerin esas alındığı konusunda ayrıntılı bir bilgi yayınlanmamaktadır. Kapitalist sistem ve ceza infaz sisteminin işbirliği halinde, mahkum emeği ve bedeni üzerinden daha fazla yarar sağlamayı amaçladığı katmanlı bir sömürü düzeni oluşturulmuştur. Yıllar içinde işçi mahpusların sürekli olarak artış gösterdiği dikkate alındığında, keşfedilen bu ucuz mahkum emeğinin daha fazla hapishane açma, hapishaneleri fabrikalaştırma ve suçları azaltmak ve önlemek yerine daha fazla ’mahkum’ sayısı elde etme gibi politikaları güdüldüğü endişesini açığa çıkmaktadır. Öte yandan çalışmayı reddetmek kapalı hapishaneye gönderilmek anlamını taşıdığından, mahpusların çoğu bu kölelik koşullarında çalışmaya mecbur bırakılmışlardır. Söz konusu tüm sebepler dikkate alındığında; çalışma zaruriyetinin ortadan kaldırılması, özellikle açık ceza infaz kurumlarında çalışamayacak durumda olan (sağlık problemi olan engelli veya yaşlı mahpuslar vb.) dikkate alınarak alternatif çözümler üretilmesi, çalışan mahpusların ücretlerinin sendikaların da katılımıyla yeniden belirlenmesi, çalışan mahpusların sigortalarının emekliliği de kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmesi, iş güvenliği ve işçi sağlığı açısından uzman personellerin istihdam edilmesi ve işyurtlarında çalıştırılan tüm mahpuslara emeklerinin karşılığı olan eşit ve adil ücretin verilmesi, insanca yaşama ve çalışma koşullarına erişimlerinin derhal sağlanması için Meclis Araştırmasının açılması elzemdir."
(HABER MERKEZİ)
