Diyarbakır, Van, Mardin; Kayyım yönetimindeki 2 buçuk yılda ne olmuştu?
Remzi BUDANCİR
ARTI GERÇEK - 31 Mart yerel seçimlerin üzerinden 4 ayı aşkın bir süre geçmesinin ardından HDP'nin kazandığı Diyarbakır, Mardin ve Van Büyükşehir Belediyelerine yeniden kayyım atandı. İçişleri Bakanlığı, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Selçuk Mızraklı, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk ve Van Büyükşehir Belediye Başkanı Bedia Özgökçe Ertan’ın görevden uzaklaştırıldığını duyurdu. Bakanlık görevden uzaklaştırma gerekçesini eş başkanlar hakkında devam eden davalara dayandırdı.
DİYARBAKIR VALİSİ BELEDİYEDE: DAİRE BAŞKANLARINI TOPLANTIYA ÇAĞIRDI
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'ne Diyarbakır Valisi Hasan Basri Güzeloğlu, Van Büyükşehir Belediyesi'ne Van Valisi Mehmet Emin Bilmez, Mardin Büyükşehir Belediyesi'ne Mardin Valisi Mustafa Yaman başkan vekili olarak atandı. Atanma kararının ardından Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'ne giden Valisi Hasan Basri Güzeloğlu, İçişleri Bakanlığının yaptığı açıklamayı personele okudu. Ardından Daire Başkanlarını toplantıya çağırdı.
SAYIŞTAY RAPORLARINDA USULSÜZLÜK
Belediyelerin kayyımla tanışması ilk değil. DBP'de bulunan 105 belediyeden 95'ine 11 Eylül 2016 tarihinde kayyım atandı. Belediye başkanlarının yerine vali, vali yardımcısı ya da kaymakamlar kayyım olarak görevlendirildi. Kayyımların yönettiği belediyelerin adı hep yolsuzlukla gündeme geldi. Diyarbakır, Van, Mardin, Ağrı, Siirt, Dersim, Şırnak ve Hakkâri Belediyelerinin 2017 mali tablolarını inceleyen Sayıştay denetçileri, belediyelerin yaptıkları harcamaları bilançoya yansıtmadıklarını tespit etti. Sayıştay denetçilerinin hazırladığı raporda birçok usulsüzlüğe yer verildi.
HDP 65 BELEDİYEYİ GERİ ALDI
31 Mart'ta yapılan seçimlerde HDP üç büyükşehir, beş il, 45 ilçe ve 12 belde belediyesi olmak üzere 65 belediyeyi kayyımlardan geri aldı. KHK ile ihraç edildikleri gerekçesiyle 5 beş ilçe ve bir belde belediyesinde başkanlara mazbataları verilmeyince HDP'nin belediye sayısı 59'da kaldı. HDP'li Belediye Başkanları, kayyımlardan geri aldıkları belediyelerin borç batağında olduklarını tespit etti. Belediyeler, kayyımların icraatlarını, yaptıkları tahribatı detayları ile açıkladı. Kayyım tahribatı oldukça büyüktü.
DİYARBAKIR'DA KAYYIM İCRAATLARI: LÜKS MAKAM ODASI, BANYOLAR VE LÜKS…
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş başkanı Adnan Selçuk Mızraklı, kayyımın belediye içinde inşa ettiği lüks makam odasını tespit ederek, lüks makam odası için 2 milyon 127 bin 725 TL harcandığını açıkladı. Kayyımın yaptığı harcamaları basınla paylaşan Mızraklı, kayyımın lüks makam odası ve banyosunun ardından DİSKİ Genel Müdürü’nün odasının görüntülerini de paylaşarak, "Gönül belediyeciliği değil, banyo belediyeciliği yapmışlar" dedi.
1 TON 600 KİLOGRAMLIK KADAYIF
Kayyımın harcaması bununla sınırlı değildi. Özel davetler için de oldukça yüksek miktarda ödeme yapıldığı ortaya çıkarıldı. Belediye Eş Başkanı Selçuk Mızraklı, şatafatlı makam odasının yanı sıra yapılan 1 ton 600 kilogramlık kadayıf, 92 bin TL'lik fincan takımı ve 112 bin TL'lik masa alımı harcamaları da kamuoyuyla paylaştı.
KAYYIMIN EŞİ DE BORÇ BIRAKMIŞ
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'ne atanan kayyım Cumali Atilla, kar etmesi gereken belediye şirketini 8 milyon 766 bin TL borçlandırdı. Kayyım ve eşi Lütfiye Atilla'nın belediyeye bıraktığı yemek borcu ise sadece yılın ilk 3 ayında yaklaşık 300 bin lirayı buluyor. Lütfiye Atilla'nın, 7 Nisan 2018'de düzenlediği Eyvan Gecesi'nde bin 788 liralık yemek bedeli Özel Kalem bütçesinden karşılanmış. Atilla için 2019 yılının ilk üç ayında, Özel Kalem bütçesinden karşılanan bin 616 porsiyon yemeğin bedeli ise 41 bin 905 lira.
KAYYIM 3 AYDA 255 BİN LİRALIK YEMEK YEMİŞ!
Belediyenin açıkladığı bilgilere göre, kayyımın 2019 yılının ilk 3 ayında Özel Kalem bütçesinden yaptığı yemek harcamaları da dikkat çekiyor. Kayyım, Ocak ayınca 59 bin, Şubat ayında 80 bin 427, seçim çalışmalarının başladığı Mart ayında 105 bin liralık yemek bedeli Özel Kalem bütçesinden karşıladı. Kayyım, 8 Ocak'ta AKP'nin belediye başkan adaylarına 7 bin 500 liralık yemek ile 22 Şubat'ta AKP'nin seçim bürosuna 300 kişilik 4 bin 500 liralık yemek bedelinin karşılanması yapılmış.
VAN: MİLYONLARCA LİRA BORÇ KALDI
Van Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Bedia Özgökçe Ertan, belediyenin mevcut borcunun 1 buçuk milyar TL'nin üzerinde olduğunu açıkladı.
Borçlara ilişkin açıklama yapan Van Büyükşehir Belediyesi kayyımı Vali Murat Zorluoğlu, borcu kabul etmedi. Belediyeyi 1 milyar 121 milyon 417 bin 382 TL borç ile devralındığını iddia etti. Bu borçların kayyım faaliyet dönemi içerisindeki hizmetler ile ilgisi olmadığını söyledi.
MARDİN: BELEDİYENİN EN DEĞERLİ ARSALARI SATILDI
Mardin Büyükşehir Belediyesinde kayyım döneminde belediyenin en değerli arsaları satıldı. Arsasının satış işlemin seçimlerden hemen önce gerçekleştirdi.
Kayyımdan belediyeyi geri alan Belediye Eş Başkanı Ahmet Türk, kendi döneminde 63 milyon TL borçla devrettikleri belediyenin kayyım dönemindeki borcu açıkladı. Ahmet Türk, kayyımın 6 milyon geliri olan MARSU'yu 620 milyon borca soktuğunu açıkladı.
BELEDİYE UĞRAMAYANLAR MAAŞA BAĞLANMIŞTI
Mardin Büyükşehir Belediye Eş Başkanı Ahmet Türk, belediyeye uğramayan birçok kişiye maaş bağlandığına işaret eden Türk, tüm bunlara ilişkin Sayıştay'dan müfettiş talep edeceklerini söyledi.
- AKP'li bakanların yiyecek ve çerezleri için 1 milyon 588 bin TL harcandı
- İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun kente geldiği 19 Ocak tarihinde de, 'hizmet alımı' adı altında belediye bütçesinden 247 bin TL harcama yapıldı. Yine, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Haluk Dursun’un kente geldiği 19 Şubat'ta 121 bin 270 TL, AKP'li Kars Milletvekili Ahmet Arslan'ın kente geldiği 18 Şubat tarihinde belediye bütçesinden 'hizmet alımı' adı altında 107 bin 900 TL harcama yapıldı.
MUHTARLARIN MALİYETİ DE BELEDİYEYE
Kayyım Yaman'ın kentteki muhtarlar ile bir araya geldiği toplantı için ise belediye bütçesinden 150 bin 800 TL'lik yemek faturası ödendi. 'Sivil Toplum Günleri' kapsamında yapılan harcamaların toplam miktarı ise 307 bin 540 TL.
AĞIRLAMA BEDELİ: 8 MİLYON 159 BİN TL
İncelemelere göre, 2017, 2018 ile 2019 yılının ilk 3 ayı içerisinde 'doğrudan temin yolu' ile gerçekleştirilen harcamalar genel olarak, 'yemek, araç kiralama, hizmet alımı, ağırlama ve telkâri' adı altında faturalandırıldı. Kayyım tarafından 2017 yılında 2 milyon 840 bin 94 TL, 2018 yılında 3 milyon 730 bin 854 TL ve 2019 yılının ilk 3 ayında 1 milyon 588 bin TL olmak üzere toplamda 8 milyon 159 bin TL özel kalem harcaması yapıldı. Söz konusu harcamalardan 305 bin 206 TL'si Artukbey Kuruyemişçilik'e çerez parası olarak, 437 bin 532 TL'nin ise Fırat Silver isimli kuyumcuya telkari karşılığında ödendi.
ARAÇ KİRALAMA: 1 MİLYON 510 BİN TL
Kayyım döneminde yapılan harcamaların en önemli kalemlerinden bir diğeri de, 'araç kiralama faaliyetleri'. Söz konusu faaliyetler kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, eski Başbakan Ahmet Davutoğlu, AKP Maraş Milletvekili ve Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal'ın da aralarında bulunduğu birçok bakan ve bakan yardımcısının kente gelişi sırasında kiralanan araçların bedelleri belediye bütçesinden karşılandı.
Elde edinilen kayıtlara göre, kayyum döneminde araç kiralamalar için toplam 1 milyon 510 bin 390 TL ödeme yapıldı. Ödemelerin 1 milyon 252 bin 790 TL'si Turkuaz Turizm'e, 257 bin 600 TL’si Merdin Oto Kiralama isimli bir firmaya yapıldı.
31 Mart öncesi Mardin Büyükşehir Belediyesi kayyımı olan Mardin Valiliği'nden, belediyenin harcama ve borçlarına dair açıklama geldi. Valilik açıklamasında, Mardin Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Ahmet Türk’ün "kamuoyunu yanılttığı" iddiasına yer verirken, borçların yeni olmadığını ileri sürdü.
Halkların Demokratik Partisi (HDP), 31 Mart seçimlerinden önce hazırladığı kayyım raporunda, kayyım yönetimindeki belediyelerde yaşananları kamuoyuna açıklamıştı.
