Halk ekmek araştırması: Tüketim yüzde 92 arttı, kuyrukta bekleme süresi en az 35 dakika
Mersin’de halk ekmek için yapılan araştırmaya göre, asgari ücret ve altında geliri olanların yüzde 92’si son yıllarda ekmek tüketimlerinin arttığını belirtti. Tüketiciler en az yarım kilometre yürüyor, en az 35 dakika kuyrukta bekliyor.
Abidin YAĞMUR
MERSİN - Mersin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Erkan Aktaş, Prof. Dr. İhsan Kamalak ve Doç. Dr. İlkay Yılmaz, belediyenin ürettiği halk ekmek tüketicileri arasında yaptıkları araştırmanın sonuçlarını "Ekonomik Kriz ve Halk Ekmek Kuyrukları: Mersin Örneği" başlıklı makalede değerlendirdi.
Halk ekmek satış noktalarında ortaya çıkan kuyrukların, 2020’lerin başlarında Türkiye’de yaşanan ekonomik krizin bir yansıması olup olmadığı sorusuna yanıt arayan araştırmacılar, Mersin Büyükşehir Belediyesi halk ekmek büfelerinden ekmek alanlarla anket yaptı. Çalışma kapsamında Yenişehir’de 149, Mezitli’de 84, Akdeniz’de 129, Toroslar’da 80 kişi olmak üzere, 188’i kadın, 254’ü erkek 442 hane halkı üyesiyle görüşüldü.
HALK EKMEK TÜKETİCİLERİNİN YAŞ ORTALAMASI 50
Ankete katılanların ortalama yaş ortalaması 50.7 olarak tespit edildi. Katılımcıların yüzde 43.2'sinin emekli, yüzde 18.3'ünün özel sektör çalışanı, yüzde 13.6'sının serbest meslek, yüzde 11.5'inin memur, yüzde 4.3'ünün öğrenci, yüzde 2.7'sinin işsiz olduğu belirtildi.
ANKETE KATILANLARIN YÜZDE 85'İNİN GELİRİ AZALDI
Çalışmaya katılanların yüzde 20.4’ü asgari ücretli olduğunu, yüzde 56.1’i asgari ücret altında gelire sahip olduğunu, yüzde 23.5’i asgari ücret üzerinde geliri olduğunu söyledi.Halk ekmek kuyruğunda bekleyenlerin yüzde 45.5’i son yıllarda satın alma gücünün çok azaldığını, yüzde 39,6’sı azaldığını söyledi. Satın alma gücünün azaldığını söyleyenlerin toplam oranı yüzde 85’i buldu.
EKMEK TÜKETİMİ ARTTI
Asgari ücret düzeyinde geliri olanlar, "Son yıllarda ekmek tüketiminiz arttı mı?” diye sorulduğunda 45.6’sı arttı, yüzde 46.7’si çok arttı yanıtını verdi. Asgari ücretin altında geliri olanlardan yüzde 42,7’si ekmek tüketiminin arttığını, yüzde 49,2’si çok arttığını söyledi. Gelirinin asgari ücretin üzerinde olduğunu söyleyenlerden son zamanlarda ekmek tüketiminin arttığını söyleyenlerin oranı 42.3 olurken, çok arttığını söyleyenlerin oranı 37.5 oldu.
ANKETE KATILANLARIN YÜZDE 62'Sİ UCUZ OLDUĞU İÇİN TERCİH EDİYOR
Yüzde 62.2’lik bir oranla ankete katılanların büyük bir çoğunluğu halk ekmeği ucuz olduğu için tercih ettiğini dile getirirken, halk ekmeği beğendiği için tercih ettiğini söyleyenlerin oranı yüzde 14.3’te kaldı. Hem fiyatı ucuz olduğu hem de halk ekmeği beğendiği için tercih ettiğini ifade edenlerin oranı ise yüzde 9.3 oldu.
EN AZ 500 METRE YÜRÜYORLAR
Araştırmaya katılanları ev ile satış noktası arası uzaklık ortalaması 652 metre olarak hesaplandı. Kuyrukta bekleyenlerin yüzde 54.5’inin halk ekmek satış noktasına gelmek için en az yarım kilometre yürüdüğü, yaklaşık dörtte birinin ise en az bir kilometre yürüdüğü tespit edildi.
ORTALAMA 35 DAKİKA KUYRUKTA BEKLİYORLAR
Halk ekmek satış noktası önündeki kuyrukta bir kişinin ortalama bekleme süresi yaklaşık olarak 35 dakika olarak hesaplandı. Kuyrukta çeyrek saatten daha fazla bekleyenlerin oranı üçte ikiye yaklaşırken, bir saatten fazla bekleyenlerin oranı da yüzde 10’u aştı.
YÜZDE 42 KUYRUKTA BEKLEMEKTEN RAHATSIZ
Halk ekmek satış noktalarında her zaman istedikleri miktarda ekmek bulabilenlerin oranı yüzde 47 iken, istedikleri miktarda ekmek bulamayanların oranı yüzde 29 oldu. Ankete katılanların yüzde 23.1'i ise istedikleri miktardaki ekmeği bazen bulabildiklerini, bazen bulamadıklarını dile getirdi. Halk ekmek kuyruğunda bekleyenlerin dörtte birinden fazlası kuyrukta beklerken her zaman çevreden rahatsız olduğunu söyledi. Bazen rahatsız olanlar da eklendiğinde kuyrukta beklerken rahatsız olanların oranı yüzde 42.3’e ulaştı.
ANKETE KATILANLARIN DÖRTTE ÜÇÜ AÇLIK SINIRINDA
Araştırmacılar Prof. Dr. Erkan Aktaş, Prof. Dr. İhsan Kamalak ve Doç. Dr. İlkay Yılmaz, makalelerinde, anketlerin yapıldığı 2022 yılı ağustos ayındaki yoksulluk ve açlık sınırı rakamlarına göre, ankete katılanların dörtte üçünün açlık sınırında olduğuna dikkat çekti.
GELİR DÜŞTÜKÇE HALK EKMEK TÜKETİMİ ARTIYOR
Araştırmacılar, satın alma gücünün azalmasıyla ekmek tüketimin artmasını makalede şöyle yorumladı:
"Son yıllarda ekmek tüketimlerinin arttığını ya da çok arttığını ifade edenlerin oranı asgari ücret düzende ve bu düzeyin altında gelire sahip olanlarda yüzde 92 civarında iken, asgari ücret düzeyinin üzerinde gelire sahip olanlarda bu oran yaklaşık yüzde 80’dir. Halk ekmek kuyruklarında bekleyenlerin hemen hemen tamamının çok düşük gelirli oldukları dikkate alındığında, bu toplum kesiminde halk ekmek tüketimi ile gelir düzeyi arasında pozitif bir ilişkinin bulunması şaşırtıcı değildir."
'HALK EKMEK KUYRUKLARI EKONOMİNİN KÖTÜLEŞTİĞİNİ GÖSTERİYOR'
Araştırmada, katılımcılara ne zamandır halk ekmek tükettikleri de soruldu. Katılımcıların yüzde 60’ı bu soruya, "Bir yıl ve bir yıldan daha az süre" yanıtını verdi. Araştırmacılar bu sonucu, "Katılımcıların yaklaşık yüzde 60’ının bir yıl ya da bir yıldan daha az bir süre önce halk ekmek kuyruklarında ekmek beklemeye başladıkları gerçeği, ekonomik koşulların özellikle son yıllarda kötüleştiği ve toplumda önemli bir yoksullaşma yaşandığı gözlemleriyle paralellik göstermektedir" diye yorumladı.
Asgari ücrette ilk maaş cebe 60 dolar eksik girdi, 475 ekmek eksildi
Zam talepleri reddedilen fırıncılardan protesto: Ekmek dağıtımını durdurdular
