Her kentte ortak talep: Kürtçe resmi ve eğitim dili olsun

Milyonlarca öğrenci ve öğretmen için ilk ders zili bugün çaldı. Yeni eğitim-öğretim yılının ilk günü dolayısıyla birçok kentte açıklama yapıldı. Açıklamalarda, Kürtçe anadilinde eğitim talebi öne çıktı.

ŞIRNAK

Şırnak’ın Cizre ilçesinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) İlçe Örgütü binası önünde açıklama yapıldı. HDP Şırnak Milletvekili Hasan Özgüneş ile çok sayıda kişinin katıldığı açıklamada, "Bila zimanê Kurdî bibe zimanê fermi (Kürtçe resmi dil olsun)" pankartı ile "Heqîqet evin e, evin jiyana azad e (Hakikat aşktır, aşk özgür yaşamdır)" ve "Navê min xweza ye (Benim adım doğa)" dövizleri taşındı.

HDP Cizre İlçe Eşbaşkanı Zilan Ecevit, yeni eğitim-öğretim yılında da milyonlarca Kürt çocuğunun anadillerinde eğitim alamadığına dikkati çekti.  Ecevit, "Kürt diline karşı düşmanlık sadece eğitim sisteminde ortaya çıkmıyor. Hayatın her alanında bu düşmanlık kendini gösteriyor. Yok sayma, Kürt dilini ortadan kaldırma yeni yollarla sürdürülüyor. Kürt dilini yasaklama ve engellemeler birçok alanda kendini gösteriyor. Bunun ortadan kaldırılması için Kürdistan ve dünyada kendine insanım diyen herkese sesleniyoruz; Kürt dilinin eğitim dili olması için her alanda seferberlik ilan edilmesi gerekiyor. Bu anlamda mücadelemizi büyütmeliyiz" diye konuştu.

HDP'li Özgüneş ise, "Bugün AKP hükümeti, 12 Eylül zihniyetinin devamıdır. Kenan Evran bir diktatördü. Amerika'nın talebiyle sivil siyasete darbe yaptı. O günden bugüne Türkiye'deki hükümetler Kenan Evren ve Esat Oktay zihniyetiyle yönetiyor. 100 yıldır Kürt dili ve Kürt kimliği yasaklı. Bizlerin buna karşı çıkıp, mücadeleyi büyütmemiz gerekiyor" ifadelerini kullandı.

URFA

HDP Urfa İl Örgütü, "Kürt dili üzerindeki asimilasyonu durdurun" ve "Asimilasyona karşı anadilinde eğitim" talebiyle Haliliye ilçesinde bulunan Ahmet Bahçıvan İş Merkezi önünde açıklama yaptı. HDP Dil, Kültür ve Sanat Komisyonu Eş Sözcüsü Ömer Öcalan ve HDP Milletvekili Ayşe Sürücü’nün yanı sıra çok sayıda sivil toplum örgütü temsilcisi ve yurttaş açıklamaya katıldı. Açıklamada, "Bila zimanê kurdî bibe zimanê perwerdehiyê" pankartı açıldı.

Özgür Kadın Hareketi (TJA) üyesi Garibe Yeşil, dillere dönük yasaklara tepki gösterdi. Yeşil, "Anadilde eğitim hakkın anayasal güvence altına alınmalı. Bütün sınıflarda anadilde eğitim verilmedi. Yasaklamaları kabul etmiyoruz, bu insanlık suçudur. Herkes anadilde eğitim verilene kadar mücadele etmeli. Dilimiz direnişimizdir" dedi.

HDP’li Ömer Öcalan ise, Kürtçeye dönük saldırılara işaret ederek, "Kürtler bütün yasaklara karşı dilini yaşatıyor. Kürtlerin Kürtçe ders görmesini istiyoruz. Kürt kimliğine, diline karşı bir düşmanlık var. Bugün milyonlarca Kürt çocuğu eğitime başladı. Bu kirli siyaseti kabul etmiyoruz. Bütün dilleri ve dinleri savunuyoruz. Asimilasyonu durdurun" ifadelerini kullandı.

ANKARA 

Anka Dil Kültür ve Sanat Derneği (ANKA-DER), dernek binasında basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısına, HDP yöneticileri, Devrimci Alevi Dernekleri (DAD), dernek üyeleri ve çok sayıda yurttaş katıldı.  Toplantıda konuşan ANKA-DER üyesi Nebahat Çalpan, Kürtçenin eğitim dili olması gerektiğini belirterek, bu konuda mücadele edilmesi gerektiğinin altını çizdi. Kürt diline yönelik düşmanlığın sadece eğitim alanında ortaya çıkmadığına değinen Çalpan, "Kürt halkını yok sayma, zulüm ve yok etme girişimleri modernize edilmiş yöntemlerle devam etmektedir" dedi.

 Kürtçenin ana okuldan üniversiteye kadar eğitim dili olmasına dikkat çeken Çalpan, şöyle konuştu: "Türkiye devleti ve diğer devletler, özellikle Kürt dili, Kürt halkının tüm ulusal haklarını temel yasalarda kabul etmeli, resmileştirmeli ve uluslararası anlaşmalara uymalıdır. Bunun gerçekleşmesi için Kürdistan'ın ve dünyanın her yerindeki tüm Kürtleri ve kendine insan diyen tüm insanları Kürtçenin korunması ve geliştirilmesi, Kürtçe eğitim ve Kürtçe eğitimin resmileşmesi için mücadele etmeye çağırıyoruz. Ve her alanda seferberlik ruhunu yükseltmek gerekiyor. Kürt okullarını ve üniversitelerini her yerde, yapalım." 

VAN

Van'da 24 siyasi parti ve sivil toplum örgütü, Sanat Sokağı'nda basın açıklaması gerçekleştirildi. "Ziman kirdeya hest û ramanê ye em perwerdehîya bi Kurdî dixwazin" pankartının açıldığı açıklamaya, HDP Van milletvekili Muazzez Orhan ve çok sayıda kişi katıldı. Açıklama sırasından sık sık, "Bê ziman jiyan nabe" sloganı atıldı. Açıklamayı Kürt Kültür ve Sanat Araştırmaları Derneği (ARSİSA), Kürtçe eğitmeni Seyit Kılıç okudu.

2022-23 yeni eğitim ve öğretim yılının bugün başladığını hatırlatan Kılıç,  99 yılda olduğu gibi yine Kürt çocuklarının dillerinden uzaklaştırıldığını ve asimile edildiğini söyledi. Sadece eğitim kurumlarında değil toplumun tüm alanlarında Kürtçeye yönelik bir saldırı olduğu kaydeden Kılıç, Kürtçenin eğitim ve resmi dil olmasını istedi. Van'ın Saray, Çatak, Erciş ilçelerinden de aynı taleple HDP binalarının önünde açıklama yapıldı.

MUŞ

Muş'ta HDP binası önünde yapılan açıklamaya aralarında HDP Milletvekili Şevin Coşkun'un da olduğu çok sayıda kişi katıldı. Açıklama yapan HDP il yöneticisi Kerem Çitanak, Kürt dili üzerindeki saldırı ve yasakların son bulması gerektiğini kaydetti.

MERSİN

Eğitim Sen Mersin Şubesi, yeni eğitim-öğretim yılına dair kent genelinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerini içeren rapor açıkladı. Şube binasında yapılan açıklamaya HDP Mersin il Eşbaşkanı Bedriye Kuş ve İHD yöneticileri de katıldı. Eğitim Sen Mersin Şube Başkanı Mahmut Sümbül, her 4 öğrenciden birinin okula aç geldiğini belirterek, velilerin okul ihtiyaçlarını gideremediğini söyledi. Sümbül, servis ve kayıt paralarının da yüksek olduğunu ve bu durumun velileri zora soktuğunu kaydetti. 

Eğitime yeteri kadar bütçe ayrılmadığını kaydeden Sümbül, öğretmenlik meslek kanunu işaret ederek, "Öğretmenlerimizi sınavla birbirleriyle yarıştırarak çalışma barışını bozmakta ve zor ekonomik koşullarda bir miktar ücreti sınav karşılığı vermek gibi onur kırıcı bir düzenleme ile karşı karşıyayız" dedi. KHK’lerle görevden uzaklaştırılan öğretmenlerin bir an önce görevlerine iade edilmesi çağrısında bulunan Sümbül, "Eğitim Sen olarak emekçi eğitim bekçilerinin ve eğitimin tüm sorunlarına dair tespitler yapmaya ve bu sorunları gidermek için mücadele etmeye devam edeceğiz" dedi.

HATAY

HDP Dörtyol İlçe Örgütü, "anadilde eğitim" talebiyle parti binasında basın açıklaması yaptı. Açıklamaya HDP Hatay İl Eşbaşkanı Hülya Ateş ile HDP PM üyesi Zeki Koç katıldı. Kürtçe eğitim verilmesini isteyen HDP üyesi Abdülhalim Gümüş, "Zaman anadil eğitimine sahip çıkma zamanıdır" dedi.

İZMİR

Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) İzmir Şubesi, Çiğli’de bulunan dernek binasında basın toplantısı gerçekleştirdi. Toplantıda konuşan DAD İzmir Şube Eşbaşkanı Zeynel Bozkurt, devletin yeni eğitim öğretim yılında da Alevilerin eşit yurttaşlık taleplerinden olan zorunlu din derslerinin kaldırması çağrısını görmezden geldiğini söyledi. Anadilde eğitimin önündeki engellemelerin de devam ettiğini vurgulayan Bozkurt, "Eski akılla ve dikta rejimi benzerleri, yokluğumuz üzerine plan yapmaya devam etmektedir. Alevi halklarımızı oyalayan asimilasyon cenderisinden uzak durarak, demokratik bir gelecek için Yeni Anayasa, Seçimli Kurucu Meclis ve Kurucu Yurttaşlık fikrinde birleşmeye çağırıyoruz. Başka türlü eşit yurttaşlık fikirleri de altı boş yaklaşımlar olacaktır" diye konuştu.

DERSİM

Dersim’de Sanat Sokağı’nda açıklama yapıldı. Açıklamada, "Ma perwerde yê zonê Kırmanckî wazenime (Kürtçe eğitim dili olsun)" pankartı açıldı. HDP Dersim İl Eşbaşkanı Ferhat Yıldız, Kürtçenin Kirmanckî lehçesinde yaptığı açıklamada, öğrencilerin anadillerinde eğitim görmesinden mahrum olduğunu belirtti. Yıldız, "Bu zulüm asırlardır devam ediyor. 2023 yılında 100 yaşına girecek cumhuriyet döneminde bizi katlettiler, bizi sürgün ettiler, anadilde eğitim hakkımızı elimizden aldılar, inancımızı inkar ettiler" dedi.