İlahiyatçı İhsan Eliaçık: Pilotun namaz yerine yolcu güvenliğini düşünmesi daha büyük ibadet

Esra ÇİFTÇİ

Artı Gerçek - Türk Hava Yolları (THY) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Bolat, kokpit ve kabin görevlilerinin uçakta namaz kılabilmeleri için düzenleme yapmayı planladıklarını söyledi. Bolat'ın, sosyal medyada “baş örtüsü ve sakal özgürlüğü” isteyen bir kişiye verdiği yanıtta "önce kokpitte ve kabinde namaz görevini ifa etmek isteyenlerle ilgili kural" geleceğini söylemesi tartışma yarattı.

Pilotların ve kabin görevlilerinin uçak yolculuğu sırasında namaz kılmasının güvenlik açısından ve dinen ne anlama geldiğini, AirTürk Haber Yayın Yönetmeni Ahmet Tunagür ve ilahiyatçı İhsan Eliaçık'a sorduk.

'MUHTEMELEN GÜVENLİK ÖN PLANA ÇIKACAKTIR'

AirTürk Haber Yayın Yönetmeni Ahmet Tunagür, konuya ilişkin henüz sonuçlanmış bir durum olmadığını, THY’nin bu konuyu kendi içlerinde görüşüp, bir karar alıp öyle usule bağlayacağını belirtiyor. Muhtemelen güvenliğin ön plana çıkacağını söyleyen Tunagür, kendisinin de konuya ilişkin nasıl bir karar alınacağını merak ettiğini ifade ediyor:

"Fakat benim öngörüm şu: İki tip uçak var. Bir tanesi tek koridorlu uçaklar, diğeri ise çift koridorlu uçaklar. Tek koridorlu uçaklar daha çok kısa mesafelerde kullanılan uçaklardır. Çift koridorlu uçaklar ise Atlantik ötesi 12-13 saat uçuş yapan uçaklardır. Çift koridorlu uçakların üst tarafında kabin görevlilerinin ve kokpit görevlilerinin dinlenmeleri için özel bir alan vardır. Orası geniş, yatak ve koltukların olduğu bir bölümdür. Görevlilerin dinlenmeleri için yapılmıştır, isterlerse orada ibadetlerini de yapabilirler. Gayet konforlu bir alan. Yolcular bu alanı hiçbir şekilde görmez. Tek koridorlu uçaklarla ise kabin görevlilerinin namaz kılabileceği bir yer yok. Yalnız 'galley' dediğimiz, ön tarafta servis hizmetinin hazırlandığı alan var. İlle de namaz kılmaz isteniyorsa, kişi o alanda kılmaya zorlayabilir kendisini ama burnunun dibinde hem önde hem arkada tuvalet var, bu da ibadet için sorun olur."

'İKİ PİLOTUN AYNI ANDA NAMAZ KILMASI SÖZ KONUSU OLAMAZ'

Tek koridorlu uçakların çift koridorlu uçaklara göre çok daha küçük olduğunu söyleyen Tunagür, burada da namaz kılınabileceğini ama son derece zor olacağını belirtiyor:

“Çünkü küçük bir alan, fakat oturarak da namaz kılanabiliniyor. Bir pilot illa da 'namaz kılacağım' diyorsa namaz kılarken, diğer pilot uçağın kontrol ve güvenlik kısmıyla ilgilenebilir. Herhangi bir sıkıntı olmaz ama iki pilotun aynı anda namaz kılması söz konusu dahi olamaz. Dediğim gibi çift koridorlu uçaklarda özel bir bölüm olduğu için sorun olmaz ama tek koridorlu uçaklarda fiziki anlamda pek mümkün gözükmüyor. THY yönetimi bu konuda nasıl bir karar alacak bilmiyorum, bekleyip göreceğiz."

'PİLOTUN, YOLCULARIN GÜVENLİĞİNİ DÜŞÜNMESİ ÇOK DAHA BÜYÜK BİR İBADETTİR'

İlahiyatçı İhsan Eliaçık, seferi halindeyken namazın nasıl kılınmasına ilişkin çokça tartışmalar olduğunu söylüyor. Seferi olan bir insanın namaz kılmayabileceğini, bunun herhangi bir cezasının olmadığının altını çiziyor:

“Bir pilotun uçağı kullanırken, namazı düşünmek yerine uçaktaki yolcuların güvenliğini düşünmesi çok daha büyük bir ibadettir. Onun görevi kendisine emanet edilen yolcuların canını sağ salim yerine ulaştırmaktır. Allah’ın ondan istediği, beklediği budur. Herkes işini layıkıyla yapmalı. Namazını sonra da kılabilir ya da kılmayabilir. Aslında herhangi bir sefer sırasında kılınmayan namazın kaza namazının kılınması diye bir şey de yok. Bazı insanlar “Ben kaza borcumu kılmazsam borcumu yerine getirmemiş gibi hissediyorum. Kendimi psikolojik olarak rahat hissetmiyorum” diyebilir. Onlar için de çeşitli formüller vardır. Namazı seferi olanlar kısaltarak kılabilirler. Bir devenin üzerinde yolculuk yapıyorlarmış gibi gözleriyle de namaz kılabilirler. Bununla da ilgili görüşler var. Pilotun uçak kullanırken, kullanmayı bırakıp namaz kılmaya kalkmasına gerek yok. Bunun için herhangi bir dini hüküm de yok."

'KIBLE HER YERDEDİR'

Uçakta veya hareket halinde namaz kılanların kıblenin yönü konusunda emin olmamalarına ilişkin de konuşan Eliaçık, şu ifadeleri kullanıyor: “Biraz önce verdiğim örnekte de nasıl ki devenin üzerinde namaz kılarken ve hareket halindeyken kıblenin neresi olduğu bilinmiyorsa, uçak da her yöne gidebilir. Her yerde Allah var, Kıble de Allah oturuyor değil, sembolik evidir. Hareket halinde namaz kılanlar ellerinde pusula falan varsa hafiften o tarafa doğru yönelebilir ama kıblenin hangi yönde olduğunu bilmiyorsa oturduğu yerden kıblesini belirler, dediğim gibi Allah her yerde."

THY’den pilotlar için ‘kokpitte namaz’ düzenlemesi