İsmi olmayan örgüt toplatma kararına gerekçe yapıldı, karar Whatsapp'tan iletildi

Artı Gerçek - Yeni Dönem Yayıncılık'ın "Daima" adlı çizgi romanı hakkında “örgütün cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterdiği" gerekçesiyle toplatma kararı çıkarıldı. Ancak hangi örgüt olduğu belirtilmedi. Savcılığın basın bürosu, bunun üzerine kararı Whatsapp uygulaması üzerinden iletti.

Yeni Dönem Yayıncılık, Dersim Belediyesi ve Dersim Dernekleri Federasyonu'nun (DEDEF) 25 Temmuz'un düzenlediği 22'nci Munzur Kültür ve Doğa Festivali'ne katılarak stant kurdu. Polisler, stantta bulunan yazar-çizer Sena Şat’ın “Daima” adlı çizgi romanına el koymak istedi. Standa bakanlar, kitap hakkında toplatma kararı olmadığına işaret ederek, çizgi romana el konulmasına izin vermedi. Polisler, bunun üzerine kitabın fotoğrafını çekerek Uluslararası Standart Kitap Numarasını (ISBN) aldı.

ÖRGÜT VAR, İSMİ YOK

Tunceli Cumhuriyet Başsavcılığı, polislerin başvurusu üzerine çizgi romanın toplatılması yönünde hakimliğe mütalaa sundu. Savcı, çizgi romanın “3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu”ndan dolayı toplatılmasını talep ederek, kitabın “örgütün cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterdiğini” iddia etti. Ancak hangi örgüt olduğu belirtilmedi.

KARAR WHATSAPP ÜZERİNDEN İLETİLDİ

Tunceli Sulh Ceza Hakimliği, 21 Ağustos’ta savcının gerekçeleri üzerinden kitap hakkında toplatma ve el konulma kararı çıkardı. Karar, 5 Eylül’de savcılığın basın bürosu tarafından telefon üzerinden sözlü bir şekilde Yeni Dönem Yayıncılık'a bildirildi. Kararın yazılı bir şekilde tebliği istendi. Savcılığın basın bürosu, bunun üzerine kararı Whatsapp uygulaması üzerinden iletti.

KARARA İTİRAZ

Yeni Dönem Yayıncılık, karara itiraz etti. İtiraz dilekçesinde, kararın hukuka aykırı olduğu belirtildi. Dilekçede, kararın yayınevine usule uygun bir şekilde bildirilmediğine işaret edilerek, "Kitap, düşünce ve ifade özgürlüğü çerçevesinde yayınlanmıştır” denildi. Dilekçede, kitabın 2019 yılından bu yana satışının yapıldığına vurgu yapıldı.

'NE GEREKÇE VAR NE UYARI!'

Hakimlik kararını değerlendiren çizgi romanın yazarı Sena Şat, olay günü yaşananlara işaret ederek, "Polis, ‘Bu kitabın toplatma kararı var’ diyerek, arkadaşlarımızla kavga ediyor. Arkadaşlarımız da böylesi bir kararın olmadığını söylüyor. Sonra çekilen fotoğraflar emniyete bildiriliyor ve olay yerinden ayrılıyorlar” dedi.

Olay günü sonrası yaşananlara değinen Şat, toplatma ve el koyma kararının iletilmesinde dahi prosedüre uyulmadığını söyledi. Şat, "Böyle bir prosedür yasal değil, o yüzden henüz yayınevine de iletilmiş bir karar yok aslında. Sadece böyle bir durumun olduğunu biliyoruz" diye kaydetti.

Avukatların duruma itiraz ettiklerine dikkati çeken Şat, "Kararda ne gerekçe var, ne de içeriğe dair herhangi bir uyarı ya da bilgi var. Ayrıca bu sadece bir çizgi roman, yani resimli bir roman. Dünyanın hiçbir yerinde uygulanmayan bu durum çizgi romanıma uygulandı. Daha öncesinden de yine benzer şekilde tebliğ olmayan bir kararla benim ilk çizgi romanım ‘Ayaklanmanın Gezi Hali’ne de aynı uygulamayı yaptılar. Basılan bir sanat merkezinde bulunduğu için çizgi romanıma 'delil' denildi ve toplatma kararı verildi. Onun toplatma kararı ise yayınevine hiç bildirilmedi" diye belirtti.

KİTABIN KONUSU

Şat, kitabın 19 Aralık 2000 tarihinde gerçekleştirilen ve “Hayata Dönüş Operasyonu" olarak bilinen cezaevindeki katliamı konu edindiğini aktardı. Şat, cezaevinde yaşanan katliamı 2 kadın devrimci tutuklu üzerinden anlatmaya çalıştığına işaret etti. Şat, tutukluların birbirine gönderdikleri ve dışardan aldıkları mektupların derlemesinden oluşan ve adı da kendi yazdığı kitabın adı olan “Daima” isimli bir kitaptan esinlenerek yazdığını aktardı.

19 Aralık sürecini "Türkiye’nin karanlık bir tarihi" olarak nitelendiren Şat, devlet yetkililerinin o dönem yaşananları “zafer” olarak anlattığını kaydetti. Şat, "O dönem F Tipi hapishaneler için mücadele edildi ve bugün sorunların olduğu bir konu bu. Çünkü insanlar sadece tutsak edilmiyorlar, hayattan soyutlanıyorlar. Tutsaklar hapishanelerde tam bir tecrit altında. Tutsakların iradeleri gasp edilmeye çalışılıyor. Ama tutsaklar hiçbir zaman ne kendilerinden ne de düşündüklerinden vazgeçiyor. O yüzden asıl 'zafer' kimin, bunu sorgulamak gerekir. Hapishanelerle ilgili olan her şey iktidarın markajında ve tehdit olarak görülüyor. Onun için bu bir baskı aracı ve onu baskı aracından çıkaran her şeye düşmanca yaklaşıyorlar. O yüzden hapishanelerle ilgili olduğu için bu karar verilmiş olabilir” diye konuştu.

DUYARLILIK ÇAĞRISI

Sanatçıların sansür ve baskıya alışkın olduğunu söyleyen Şat, "Dünyada ilk defa 2 çizgi romanı yasaklanan ve toplatma kararı alınan başka bir çizer daha yoktur. O yüzden garip bir duygu içindeyim açıkçası. Çünkü çizgi roman bir yöntem olarak daha esnek bir biçim olarak kullanılmıştır. Bunun çok keyfi bir şekilde, hiçbir neden ve içerik göstermeden yapılması gerçekten akıl alır gibi değildir. Umarım sesimi duyan sanatçılar da buna karşı bir ses verirler. En azından bu tür baskıların aşılmasının başka yollarını da tartışabiliriz diye düşünüyorum" dedi. (MA)

Utku Çakırözer, haziran ayı Basın Özgürlüğü Raporu'nu açıkladı