Kriz kurbanlık satışını da vurdu: Alan da satan da zorda

Remzi BUDANCİR

ARTI GERÇEK - Döviz kurundaki hareketlilik canlı hayvan pazarını da vurdu. TL’nin dolar karşısında değer kaybetmesi ile baş gösteren ekonomik kriz, kurbanlık hayvan satışlarını da etkiledi. Her yıl Kurban Bayramı öncesi oldukça hareketli olan Diyarbakır Canlı Hayvan Borsası'nda işler bu yıl durgun.

Hayvan besicileri sabah saat 04.00’da Canlı Hayvan Borsası'na geliyor, saat 10.00’a kadar hayvanlarını satmaya çalışıyor. Canlı Hayvan Borsası 6 saat boyunca oldukça hareketli. Kurbanlık almak isteyenler sabahın erken saatlerinde pazara akın ediyor. Sabah saatlerinde Canlı Hayvan Borsası hareketli görünse de işler pek iyi değil. Halkın alım gücü düşük olduğu için kurbanlıkları alamıyor. Hem üreticiler hem de kurbanlık almak isteyenler genellikle alandan elleri boş dönüyor.

"BİZDEN ALIP BATIDA FİRESİZ SATIYORLAR"

Canlı Hayvan Borsası'na büyükbaş hayvanlarını getiren Ali Kurt, hayvanları zararına sattıklarını söyledi. Sorunun temel kaynağının doğu ve batı illeri arasındaki fiyat farkı olduğunu anlatan Kurt, "Bizim burada canlı hayvanın kilosu 18 buçuk, 19 lira. Aracılar buradan aldıklarını İstanbul ve İzmir’de 25 liraya satıyorlar. Burada yüzde 8 fire kesiyorlar bizden. Orada ise firesiz satıyorlar. Burada 18’e aldıkları hayvanı orada 25-28 TL’ye kadar satıyorlar. Kar hep aracılara gidiyor" dedi.

"20 HAYVANDAN 2 BİN LİRA KAR ETTİM"

Hayvan üreticilerinin yaşadığı sorun sadece batı ve doğu arasındaki fiyat farkı değil. Yayla yasakları, meraların kullanılamaması da sorun oluşturuyor. Yayla yasakları nedeni ile meraları kullanamayan çiftçiler, hayvanları beslemek için yem ve saman almak zorunda kalıyor. Yem fiyatlarındaki artışın zararlarını ikiye katladığını belirten Kurt, "Bir çuval yem 70 lira olmuş. Arpanın kilosu bir buçuk lira olmuş. Olan fakir fukaraya oldu. Ben 20 hayvan besleyip gönderdim zarar ettim. 20 hayvandan 2 bin lira kar etmişim. Buna çocuğumun masrafı çıkmıyor" diye dert yandı.

"MİLLET KURBANLIK ALMIYOR, PARASINI DOLAR VE ALTINA YATIRIYOR"

Hayvan üreticisi Metin Yalçın da satışların durgun olmasından şikayetçi. Yem, saman ve arpa fiyatındaki artış nedeni ile üretim yapamaz hale geldiklerini anlatan Yalçın, "Dolar yükseliyor, dolara bağlı olan tüm ürünlerin fiyatları yükseliyor. Üretim durma noktasında geldi. ABD doları olmuş 7 bin. Millet para harcamak yerine dolara ve altına yatırıyor. Kimse hayvan almıyor. Biz geçen seneye oranla zarara satıyoruz. 3 yıl önceki fiyatla satış yapıyoruz. Üreticiler burada kar edemiyor. Sadece eli boş dönmek istemiyor. Yemin torbası 75 lira. Samanın kilosu 50 kuruş olmuş. Millet artık hayvan besleyemiyor. Çiftçi köyünde rahat bir şekilde üretim yapamıyor. Kırsaldaki çiftçi üretim yapamaz hale gelince, Pazar sıkıntı yaşıyor. Sonuçta bu pazarların tümü köylünün üretimine bağlıdır" dedi.

"YEM FİYATI DÜŞMEDEN ET FİYATI DÜŞMEZ"

Bu şekilde devam etmesi durumunda hayvan üretimini bırakacaklarını söyleyen Şükrü Kılıç’ta diğer üreticiler gibi yem ve saman fiyatlarındaki artışa tepki gösterdi. 10 yıldır hayvan üretimi yaptığını anlatan Hüseyin Yıldırım, "Evet vatandaş hayvan fiyatlarının yüksek olduğunu söylüyor. Ama biz üreticiler de şikayetçiyiz. Yem fiyatları aldı başını gidiyor. Yem fiyatları düşerse hayvan fiyatları düşer. Yem fiyatları düşmeden hayvan fiyatlarının düşmesi mümkün değil" dedi.

"ALLAH SONUMUZU HAYIR ETSİN"

Sadece hayvan üreticileri değil, kurbanlık almak isteyenler fiyatlardan şikayetçi.

Fiyatlardaki yükseklik nedeni ile kurbanlık alamadığını anlatan Naif Akyüz şunları söyledi: "Dolar bizi mahvetti. Allah sonumuzu hayretsin. Ben kurbanlık almak için geldim ama durum pek iyi değil. Satıcıya verdiği hayvan ucuz, alıcıya ise aldığı hayvan pahalı geliyor.

Kimsede alım gücü yok. Ben kurban almak için geldim. Bir tanesinin fiyatını sordum 12 bin dedi alamadım. Fiyatları 4 bin civarında olan büyükbaş hayvanlar ise çok zayıf. Büyük baş hayvan alamayacağım bu gidişle. Herhalde en son küçükbaş hayvan alırım."