'Mahkemeler askerin savunmasını esas alıyor, yargılamalar cezasızlıkla sonuçlanıyor'

Remzi BUDANCİR

ARTI GERÇEK- Hakkâri’nin Derecik ilçesine bağlı Derindere (Çemêkurk) köyünde, bir grup arkadaşıyla birlikte piknik yapan Reşit Ekinci adlı genç askerler tarafından açılan ateş sonucu yaralandı. Bölgede daha önce de aynı aileden bir genç, yine askerlerin açtığı ateş sonucu yaşamını yitirmişti. Ekinci ailesi, askerlerin keyfi davrandığını belirtirken, Hakkâri Baro Başkanı Ergün Canan cezasızlık politikasına dikkat çekiyor.

Reşit Ekinci, 30 Aralık 2020 tarihinde saat 13.00 sıralarında piknik yaparken askerlerin açtığı ateş sonucu ensesinden yaralandı. Ekinci’nin vurulduğu an, yakınları tarafından cep telefonu ile kayıt altına alındı.

GÖRÜNTÜLERİ SAİT DEDE PAYLAŞTI

Ekinci’nin vurulduğu ana ilişkin görüntüleri HDP Hakkâri Milletvekili Sait Dede, Twitter hesabından yayınladı. Görüntülerde Reşat Ekinci’nin ensesinin kanlar içinde olduğu görülüyor. Ekinci kafasından yaralandığını belirtmesine rağmen rütbeli bir asker tarafından hakarete maruz kalıyor.

VALİLİK: ARBEDE YAŞANDI

HDP Milletvekili Sait Dede’nin paylaşımının ardından yazılı açıklama yapan Hakkâri Valiliği, olayın Askeri Yasak Bölge sınırları içerisinde yaşandığını belirtti. 30 Aralık'ta 6 şahsın Askeri Yasak Bölge sınırları içinde olduğunun görüldüğünü belirten Valilik, "askerlerin üs bölgesine yakın şahısları bölgeden uzaklaştırmak için ikazda bulunduğunu, şahısların ikazlara mukavemet etmesi sonucu arbede yaşandığını ve Reşit Ekinci’nin hafif yaralandığını" ileri sürdü.

EKİNCİ: ORASI KÖYÜN PİKNİK ALANI, ASKERİ BÖLGE DEĞİL

Ağustos 2019’da kardeşi Vedat Ekinci’yi sınırda asker kurşunu ile kaybeden Hacı Ekinci, piknik yapan gruptaydı. Artı Gerçek’e konuşan Hacı Ekinci, askerlerin müdahalesi sırasında kendisinin de orada olduğunu aktardı. Ekinci, valiliğin açıklamasının aksine, bölgenin askeri yasak bölge olmadığını, sürekli piknik yaptıkları alan olduğunu söyledi.

‘ASKERLER UZUN SÜREDİR BUNU YAPIYOR’

Piknik yapmaya gittiklerinde köylerinin arkasında bulunan karakolda görevli askerlerin müdahalesi ile karşılaştıklarını anlatan Ekinci, şunları söyledi: "Orası her zaman piknik yaptığımız yer. Bunu o karakolda görevli olan askerler çok iyi biliyor. Bize ‘Burada piknik yapamazsınız’ gibi laflar ettiler. Biz de karşı çıkarak ‘Burası askeri alan değil her zaman köy halkının pikniğe geldiği yer’ dedik. Daha sonra silah sıkmaya başladılar. Bu sırada kuzenim yaralandı. Karakol askerleri bilmelerine rağmen uzun süredir bize sıkıntı yaşatıyorlar. Hayvanlarımıza ateş açıyorlar. Asker tamamen keyfi davranıyor. O gün Allah korusun az kalsın kuzenim ölüyordu."

EKİNCİ AİLESİ SUÇ DUYURUSUNDA BULUNDU

Başından yaralanan Reşit Ekinci tedavisinin ardından taburcu olurken, telefonuna el konuldu. Ekinci ailesi ise olay sırasında bölgede olan 7 asker hakkında suç duyurusunda bulundu.

CANAN: REŞİT EKİNCİ’NİN KAFASINA İSABET EDEN CİSİM ÇIKARTILAMADI

Artı Gerçek’e konuşan Hakkâri Baro Başkanı Ergün Canan, ailenin aktardığına göre olayın köyün yan tarafında, köylülerin sürekli piknik alanı olarak kullandığı bölgede yaşandığını söyledi. Askerin müdahalesinin ardından Reşit Ekinci’nin kafasına bir cismin isabet ettiğini belirten Canan, "O cisim hâlâ çıkarılamadı. Şu an için hayati tehlikesi olmadığı aktarıldı. Şemdinli'de hastane yetersizliği nedeniyle büyük ihtimalle Van’da bir ameliyat gerçekleştirilecek" dedi.

‘CEZASIZLIK POLİTİKASI UYGULANIYOR, FAİLLERE CEZA VERİLMİYOR’

Kamu görevlilerinin yargılamalarında genellikle cezasızlık politikası uygulandığını ifade eden Canan, ‘havaya ateş açtı’, ‘istemeden oldu’ gibi gerekçelerle soruşturmaların takipsizlikle sonuçlandığını ya da ‘taksirle adam yaralama’ gibi kararlarla verilen basit cezaların ertelendiğini vurguladı. Canan, "Maalesef etkili soruşturma ve yargılama yapılmaması cesaret veriyor insanlara. ‘Ben bunları vursam, yaralasam bir şey çıkmıyor, ufak bir soruşturma geçirip herhangi bir sonuç alınmadan kurtulurum’ düşüncesindeler" dedi.

‘KAÇAKÇIYDILAR, YASAK BÖLGEDEYDİLER GİBİ GEREKÇELER MAHKEMELERİ ETKİLİYOR’

Canan, sınır hattında asker kurşunu ile yaşanan ölümler ve bu ölümler ile ilgili yürütülen soruşturmalara da değindi. Faili asker ya da kamu görevlisi olan olaylarda ifadelerin alındığını, kimin ateş açtığının tespiti için silahların balistiğe gönderildiğini anlatan Canan, soruşturma ve yargı aşamalarını şu şekilde aktardı:

"Kişi işte karanlıktı, görmedim ya da havaya ateş açtım gibi bahaneler öne sürüyor. Maalesef hâkim ve savcılar da bu beyanlara inanıyor. ‘Kaçakçıydılar’, ‘yasak bölgedeydiler’ gibi tabirler mahkemeleri etkiliyor. ‘Evet, bu insan yasak bölgeye girmişse, ya da sınırda yürümüşse, kaçakçılık yapmışsa bu suçludur, o zaman vurulabilir’ düşüncesi ile karşılaşıyoruz. Düşünce bu yönlü olduğu için bu tür insanlara ceza çıkmıyor. Bunu kabul etmemiz mümkün değil.

‘HUKUK İŞLEMİYOR, MUZİCE YARATAMIYORUZ’

"Üzülerek belirtebilirim ki yargılamalar bu yönlü devam ediyor. Sadece Hakkâri’de değil, diğer bölgeler için de bu tür yargılamalar söz konusu. Hukuk işlemiyor. Hukukun işlemediği bir yerde mucize yaratamıyoruz. Çünkü yapılanlar hukuk dışıdır. Hukuk dışı olan bir meseleyi nasıl çözüme kavuşturacağız, bilmiyoruz."

KONU MECLİS GÜNDEMİNDE

HDP Hakkâri Milletvekili Sait Dede, Reşit Ekinci’nin asker kurşunu ile vurulmasını İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya sordu. Meclise verdiği önergede Reşit Ekinci’nin arkadaşları ile birlikte piknik yaptığı sırada askerler tarafından açılan ateş sonucu yaralandığını hatırlatan Dede, Soylu’ya şu soruları yöneltti:

-Askerler tarafından vurulan Reşit Ekinci’nin yaralanması ile ilgili Bakanlığınızca etkin bir soruşturma yürütülmekte midir? Reşit Ekinci’yi yaralayan ve sinkaflı küfürler eden asker/askerlerin kimlik bilgileri tespit edildi mi? İfadeleri alınıp adli makamlara sevk edildi mi?

-Hakkâri Valiliği'nin 01 Ocak 2021 tarihli açıklamasında bahsi geçen adli ve idari soruşturma hangi aşamadadır? Yine aynı açıklamada ifade edildiği gibi "havaya ikaz ateşi" açıldıysa Reşit Ekinci’nin kafasından vurulmasının sebebi nedir? Valiliğin soruşturmanın sonucunu beklemeden, soruşturmayı etkileyecek şekilde açıklama yapmasının gerekçesi nedir?

-Tanık anlatımlarına göre piknik yapan sivil ve silahsız gruba askerler tarafından neden ateş açılmıştır? Karakolların çevresinde bulunan yerleşim yerlerinde yaşayan yurttaşların can güvenliği tehlikede midir? Bu ve benzer olayların sık sık yaşanmasının sebebi nedir?

AYNI BÖLGEDE İKİ GENÇ ÖLDÜRÜLMÜŞTÜ

Öte yandan bölgede yaşanan olaylar bununla sınırlı değil. Söz konusu bölge, defalarca sivil ölümlerin yaşanması ile gündeme gelmişti. Reşat Ekinci’nin kuzeni Vedat Ekinci, Ağustos 2019’da askerlerin açtığı ateş sonucu hayatını kaybetmişti.

Aralık 2020’de de 16 yaşındaki Özcan Onay askerlerin açtığı ateş sonucu hayatını kaybetti. 

Hakkâri Valiliği ise askerlerin fail olduğu bu olaylar ile ilgili "uyarı ateşi", "mevzuata uygun", "seken kurşun" ya da "havaya açılan ateş" açıklamaları yapmıştı.