Maraş Katliamı'nın 45'inci yılında anma törenleri düzenlendi :'Genelkurmay arşivleri açılsın'

Mehmet MENEKŞE

MARAŞ - Maraş Katliamı'nın 45. yılında Alevi örgütleri tarafından kentte anma törenleri düzenlendi.

Yörük Selim Mahallesindeki Erenler Cemevi’nde düzenlenen anma törenine Alevi Bektaşi Federasyonu, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı, Alevi Kültür Dernekleri Federasyonu, Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu ve halk katıldı.

'KATİLLERİ KORUYANLARI, SERBEST BIRAKANLARI BİLİYORUZ'

Anma töreninde bir konuşma yapan Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF) Genel Başkanı Mustafa Aslan, "Katillerivicdanlarda mahkum etmek için her yıl buradayız, burada olmaya devam edeceğiz.Katilleri, failleri sürekli koruyan bir anlayış ile karşı karşıyayız. 1993 Sivas Madımak Katliamı'nın katillerini serbest bırakanları dabiliyoruz. Davayı zaman aşımına uğratanları da biliyoruz" dedi.

MİLLİ EĞİTİM BAKANI TEKİN'E TEPKİ

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in "Sizin tarikat-cemaat dediğiniz bizim STK dediğimiz yapılarla toplasanız on tane protokolümüz vardır. Onlarla protokol yapmaya devam edeceğiz çünkü onlar çocukların dağa çıkmasını engelliyor" sözlerine tepki gösteren Aslan, "TBMM de haddini aşarak laikliğe, demokrasiye,bilimsel eğitime meydan okuyan Milli Eğitim Bakanının o koltukta oturmamasıiçin hep birlikte el ele verip Türkiye’de bu hadsize cevap verilmesine ihtiyaçvar. Bugün okullar medreselere dönüştü. Okullarda tabelalar sadece imam hatipdeğil, eğitimin tümü medreseye dönüştü. Okulları medreseye dönüştürenler bilinki 45 yıl önce Maraş’ta katliam yapanların aynı zihniyetini taşıyorlar" diye konuştu.

'NEFES ALMAMIZA DAHİ TAHAMMÜLÜ OLMAYAN BİR İKTİDARLA KARŞI KARŞIYAYIZ'

AKP iktidarını eleştiren Aslan,"AKP iktidarı 45 yılın 21’inde iktidar. Hâlâ o zihniyeti taşıyan iktidar partisi bırakın Maraş katliamının üzerinden 45 yıl geçmesinerağmen hesap sormak, arşivleri açmak, kaybettiğimiz canların mezar yerlerini bizegöstermek, bizim bu ülkede nefesalmamıza dahi tahammülü olmayan bir iktidar ile karşı karşıyayız. Artık bizimdeğil, bizim geleceğimiz olan çocuklarımıza göz dikmiş bir iktidar ile karşıkarşıyayız" dedi.

'LAİKLİK VE EŞİTLİK İLKESİNİ YOK SAYDI'

Milli Eğitim Bakanı Tekin'e tepkisini sürdüren Aslan, "Çorum'da, Sivas’ta, Maraş’ta nice katliamlaryaşatan zihniyet artık göz göre aleni bir şekilde çocuklarımızın bilimyuvalarına göz diktiler. Düşünün, Türkiye CumhuriyetiDevleti’nin laiklik ilkesini, eşitlik ilkesini yok sayan, hak ve özgürlükleriniyok sayan din ve vicdan özgürlüğünü yok sayan bir Milli Eğitim Bakanı ile karşıkarşıyayız. Bunu da TBMM kürsüsünde söyleyecek kadar da cesaret ediyorlar" diye konuştu.

'DEMOKRASİ ÖZGÜRLÜK İÇİN DAHA ÖRGÜTLÜ OLACAĞIZ

Maraş'ya yasağa rağmen anma törenlerine devam edeceklerini vurgulayan Aslan, "Peki biz ne yapağız? Biz de onların inadına nasıl ki 45 yıldır Maraş’ta inadına tümyasaklamalara rağmen anma yapıyorsak, bundan sonra da daha da kitlesel olarak, büyüyerekburada olacağız. Biz biliyoruz ki adalet önünde hesap vermiyorlar. Biz biliyoruz ki katilleri serbest bırakacaklar. Biz demokrasi, laiklik, özgürlükiçin ve bu topraklarda katliamlar yaşanmaması adına daha da örgütlü olacağız" dedi.

'BARIŞ, BARIŞ, BARIŞ DİYECEĞİZ'

Katliamlarda yaşamını yitirenleri anan Aslan, sözlerini şöyle tamamladı:

"Dardayız dedik, sadece Maraş’ta, Sivas’ta kaybettiğimiz canlarımız için değil 6 Şubat depreminde kaybettiğimiz canlarımız için de dardayız. Koçgiri’de, Maraş’ta, Roboski’de, 19 Aralık Hayata Dönüş Operasyonu'nda katledilen canlar için ve coğrafyamızda hayatlarını kaybeden canlarımız için dardayız. Sadece Filistin değil, Suriye kan gölüne dönmüş. Sadece Filistin değil, aynı zamanda Ukrayna... Coğrafyamızın dört bir yanı kan gölüne dönmüş ve kandan beslenen bir zihniyet ile karşı karşıyayız. Biz de o zihniyete karşı barış diyeceğiz, barış diyeceğiz, barış diyeceğiz. Örgütleneceğiz, yükseleceğiz, bir arada olacağız, birlik olacak, birlikte mücadele edeceğiz."

'GENELKURMAY ARŞİVLERİ AÇILSIN, MEZAR YERLERİ GÖSTERİLSİN'

Anmada bir konuşma yapan CHP Maraş Milletvekili Ali Öztunç, "Hükümeti devleti yöneten hükümet yetkililerinin birinin başında böyle birşey olsa anasının, babasının atasının mezar yerini görmek istemez mi? Mezar yerleri gösterilsin. İki; Genelkurmay arşivleri açılsın. Açılsın ki kim yaptı, kimler azmettirdi, kimler işin içindeydi, neydi, ne değildi her şey gün gibi ortaya çıksın. Talepler bunlar ama bu taleplerden 45 yıldır kaçılıyor. Kaçılıyorsa demek ki var birşey. Demek ki ortaya çıkmasını istemedikleri şeyler var" dedi.

'6 ŞUBAT DEPREMİNDE HERKES BURAYA SIĞINDI'

6 Şubat depremlerinde cemevlerini depremzedelere açtıklarını hatırlatan Öztunç, "6 Şubat depreminde bu cemevi ayaktaydı. Herkes buraya sığındı. Elbistan Cemevi ayaktaydı. Pazarcık Cemevimiz ağır hasar almıştı ama önüne çadırlar kurmuştuk. Gelen kimseye sorulmadı. Kimsin, nesin, necisin diye sorulmadı. Alevi derneklerin gönderdiği yardımlar, bizlerin buldukları, yurttaşların gönderdikleri burada insanlara sunuldu. Yemek yapılı, elbise verildi. Soğuktu, kardı, kıştı. Sizden ricam buraya sahip çıkmak gerekir, destek olmak gerekir" diye konuştu.

ÇIRAĞ YAKILDI, SEMAH DÖNÜLDÜ

Erenler Cemevi'nde katliamlarda, depremde ve Filistin'de yaşamını yitirenler için çırağ yakıldı, semah dönüldü. Ardından anma etkinliğine katılanlara lokma verildi.

VALİLİK ANMAYI YİNE YASAKLADI

Maraş Valiliği, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da anma törenlerini bir kez daha yasakladı. Kentte siyasi partilerin yapacakları programlar ile toplum yararına yapılacak etkinlikler hariç 15-25 Aralık'ta yapılması planlanan tüm eylem ve etkinlikler yasaklandı.

SAMSUN'DA ANMA TÖRENİ DÜZENLENDİ

Maraş Katliamı'nda öldürülenleri için Samsun'da PirSultan Abdal Kültür Derneği Samsun Şubesi tarafından anma töreni düzenlendi. Alevi Bektaşi Federasyonu Karadeniz Bölge Sorumlusu Cem SultanErmiş, "Maraş Katliamı da diğer Alevi katliamlarıgibi devletin gözetiminde gerçekleşti. Şehirdeki kolluk kuvvetleri herhangi birmüdahalede bulunmayarak katliama ortak oldu. Maraş'ta yaşlı, genç, çocukyüzlerce insan sadece Alevi oldukları için hunharca katledildi. Tüm bunlar odönemde, 'Allah için savaşa' diye slogan atan ve bugün AKP ilebirlikte ülkeyi yöneten MHP öncülüğünde, devlet gözetiminde gerçekleşti" dedi.

'UNUTMADIK, UNUTTURMAYACAĞIZ'

Alevilerin tekçi, asimilasyoncu, inkârcı bir zihniyete karşı mücadeleye devam edeceğini vurgulayan Ermiş, "Tarih boyuncaAlevileri katledenler, bugün dedelere maaş, cemevlerine ise kültürmerkezi gömleğini giydirerek Alevileri katletme ve asimile etmepeşindeler. Devletten maaş alan ya da alacak olandedeler Kerbela’da Ali Askeri, Maraş'ta Ali Traş'ı, Madımak'ta Koray Kaya'yıkatledenlerle el sıkışmış sayılacaktır. Biz Aleviler, şeriata, ırkçılığa ve her türlügericiliğe karşı laikliği savunmaya devam edeceğiz. Başta Alevi katliamlarıolmak üzere hiçbir katliamı unutmadık, unutturmayacağız" diye konuştu.

NE OLMUŞTU?

Maraş'ta 19-25 Aralık 1978'de Alevilere yönelik katliamda resmi rakamlara göre 111 kişi öldürüldü,1000'den fazla kişi yaralandı. Alevilere ait 270 ev ve 270 işyeri yakıldı veya tahrip edildi

YARGILAMA 23 YIL SÜRDÜ

12 Eylül 1980 Askeri Darbesi’ne giden sürecin en önemli köşe taşlarından biri kabul edilen Maraş Katliamı ile ilgili davada 804 sanık yargılandı. 23 yıl sürerken davada 29 sanığa idam, 7 sanığa müebbet, 321 sanığa da 1 ila 24 yıl arasında hapis cezaları verildi.

ÜÇ AVUKAT ÖLDÜRÜLDÜ

Katliam hiçbir zaman tüm yönleriyle aydınlatılamadı. Müdahil avukatları Ceyhun Can 10 Eylül 1979'da, Halil Sıtkı Güllüoğlu 3 Şubat 1980'de ve Ahmet Albay 3 Mayıs 1980'de öldürüldü.

SANIKLAR SERBEST BIRAKILDI

Sıkıyönetim Mahkemesi'nin kararı Yargıtay tarafından bozuldu ve yeniden yargılama sonucunda idam cezaları uygulanmadı. 1991 yılında çıkarılan terörle mücadele kanunu nedeniyle sanıkların cezaları ertelendi ve daha sonra da serbest bırakıldı.

ÖKKEŞ ŞENDİLLER MECLİS'E GİRDİ

Katliamın bir numaralı sanığı Ökkeş Kenger yargılanıp beraat etti ve soyadını Şendiller olarak değiştirdi. Şendiller, 1991 yılında Refah Partisi'nden 19'uncu dönem Maraş milletvekili seçildi.

GÖÇ VE DEĞİŞEN DEMOGRAFİ

Maraş Katliamından sağ kurtulanlar ise kentten göç etmek zorunda kaldı. Binlerce aile Maraş’ı terk edip büyük kentlere ve yurt dışına göç etti. Katliam sonrasında Alevi nüfusun büyük orandan Maraş’ı terk etmesi nedeniyle kentin demografisi değişti.

Maraş Katliamı'nın tanığı Müslüm İbili yaşananları anlattı: 'Yakın kafirleri' diyerek saldırdılar

DEM Parti'den Maraş Katliamı için araştırma önergesi

Kemal Kılıçdaroğlu: Maraş Katliamı'nda yitirdiklerimizi hüzün ve rahmetle anıyorum

Maraş Katliamı'nın 45. yılı: Alevi kurumlarının temsilcilerinden yüzleşme çağrısı

Maraş Katliamı'nın üzerinden 45 yıl geçti: Travması hâlâ devam ediyor