ÖHD ve Diyarbakır Barosu raporu: Diyarbakır merkezli operasyonda büro yerine dernek binası arandı

Artı Gerçek - Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) ve Diyarbakır Barosu, 25 Nisan'da 21 kentte yapılan ev baskınlarında 191 kişinin gözaltına alındığı soruşturma sürecinde avukatların yaşadığı hak ihlallerine dair hazırladığı "Yargı Tehtidine Maruz Bırakılan Avukatlar Raporu" yayınladı.

BÜRO YERİNE DERNEK BİNASI ARANDI

Raporda, Mardin Barosu’na kayıtlı üç, Batman Barosu’na kayıtlı bir, Malatya Barosu’na kayıtlı bir, Urfa Barosu’na kayıtlı bir ve Diyarbakır Barosu’na kayıtlı 19 olmak üzere toplam 25 avukatın gözaltına alındığı kaydedildi.

17 avukat hakkında yakalama kararı verildiği belirtilen raporda avukatların ev araması ve beş avukatın ise iş yerinin arandığı belirtildi. Ev ve işyeri aramalarında arama kararı, suçlama konusu ve kararın gerekçesinin belirtilmediği kaydedilen raporda, avukat Bünyamin Şeker’in büro araması olarak ÖHD Diyarbakır Şubesi’nin arandığına dikkat çekildi.

BEŞ AVUKAT TUTUKLANDI

Diyarbakır 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin gözaltına alınanlara dair 24 saat kısıtlılık kararı verdiği, kısıtlılık kararına dair yapılan itirazlara ise 24 saatin sonunda red kararı verildiği kaydedilen raporda, avukatlardan Suat Mustafa Şenci, Özüm Vurgun, Burhan Arta, Serhat Hezer ve Şerzan Yelboğa’nın tutuklandıkları aktarıldı.

‘SİYASETİN YARGI ERKİ ÜZERİNDEKİ ETKİ DÜZEYİ…’

Yargının siyasal amaçlar doğrultusunda araçsallaştırıldığına vurgu yapılan raporda, “Türkiye’de son yıllarda siyasi yönlendirmeye hiçbir dönemde olmadığı kadar teslim olan yargının, bağımlı ve etkiye açık yapısı nedeniyle, insan hakları mücadelesini geriletmek isteyen siyasi iktidarın uzantısı haline geldiği ve bir baskı aracına dönüştüğü görülmektedir. ‘2021 tarihli AB ilerleme değerlendirme raporunda’ belirtildiği gibi, son yıllarda demokrasi, hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı, demokrasi ve temel haklar konusunda geri gidiş yaşanmakta ve yargı, yürütme ve yasama organları tarafından yapılan yasal ve fiilî müdahalelerle var olan bağımsızlık dayanaklarını kaybederek, tümüyle siyasal etkilere açık hale geldiği görülmektedir” denildi.

Raporda, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun 3 bin 500 polisin katıldığı operasyondaki görüntüleri servis etmesinin de "siyasetin yargı erki üzerindeki etki düzeyinin" göstergesi olduğu belirtildi.

‘ADİL YARGILANMA HAKKI İLE ETKİLİ BAŞVURU HAKLARINI İHLAL EDİLDİ’

Soruşturma ve gözaltı sürecinde dosyaya dair kısıtlılık kararının “silahların eşitliği ilkesi” ve “hak arama hürriyeti” kapsamında adil yargılanma hakkının ihlali olduğuna dikkat çekilen raporda, “Aynı şekilde, görüş kısıtlamasının sonlandırılmasına dair, itiraz başvurusu etkili başvuru hakkı ihlal edilerek görüş kısıtlama süresi dolduktan iki gün sonra karara bağlanmış ve reddedilmiştir. Bu durum, keyfi ve hukuksuz yargı pratiğinin yargılanan meslektaşlarımızın adil yargılanma hakkı ile etkili başvuru haklarını ihlal ettiğini göstermektedir” denildi. Raporda, avukatların mesleki faaliyetleri nedeniyle “keyfi” olarak gözaltına alınmaları ve tutuklanmalarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) aykırı olduğu kaydedildi.

SONUÇ VE ÖNERİ

Raporun “sonuç ve öneri” bölümünde şunlara yer verildi:

-Hak savunucusu durumundaki avukatların özel olarak korunması ve desteklenmesi uluslararası sözleşmeler ve belgelerle güvence altına alınmış durumdadır.

-Avukatlar, hiçbir suç unsuru içermeyen meşru faaliyetlerini yürütürken, ulusal ve uluslararası hukuka aykırı olarak, sadece kamu otoritelerinin ve bağlantılı üçüncü kişi/kurumların karar ve eylemlerini eleştirmeleri nedeniyle kriminalize edilmeleri, hedef gösterilmeleri, idari veya yargısal baskılarla karşılaşmaları, gözaltına alınarak, tutuklanarak veya mahkûm edilerek yargı tehdidine maruz bırakılmaları kabul edilemez.

-Meşru ve yasal savunuculuk faaliyetleri nedeniyle hukuka aykırı bir biçimde tutukluluğuna devam edilen hak savunucuları serbest bırakılmalıdır.

-Avukatlar hakkında, kısmen veya tamamen, müdafiliğini veya vekaletini üstlendikleri müvekkiller veya bir avukat olarak görevleri kapsamında icra ettikleri faaliyetler nedeniyle soruşturma veya kovuşturmaya maruz bırakılmaya dair yargı pratiğinden vazgeçilmelidir.

-Avukatlara yönelik özellikle de kitlesel davalarda keyfi ve hukuk dışı bir şekilde, yasadışı örgütü üyeliği gibi belirsiz, muğlak ve öngörülemez bir şekilde suç isnatlarında bulunulma pratiğine son verilmelidir.(MA)