Olimpos'ta neler oluyor?: Sit derecesi düşürüldü mü, yapılaşma olacak mı?

Rıfat DOĞAN

ARTI GERÇEK- Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan Olimpos ile ilgili imar planı çok tartışıldı, çok konuşuldu. Peki plan neler getiriyor? Sit derecesi düşürüldü mü? Yapılaşma artacak mı? Bu soruları Artı Gerçek olarak araştırdık.

Antalya’nın Kumluca İlçesi’ne bağlı arkeolojik kalıntılarıyla, geçmişi uzun yıllara dayanan Olimpos Antik Kenti için 3. derece arkeolojik sit alanı kapsamında hazırlanan 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylandı.

Planın onaylanmasıyla tartışmalar da başladı. Bazılarına göre Olimpos, 2. derece arkeolojik sit alanından çıkarılarak 3. derece arkeolojik sit alanında düşürülmüş, yapılaşmanın önü açılmıştı. Bazı yorumlara göre ise antik kentte yıllardır kanayan bir yara olan kaçak yapılaşmanın önüne söz konusu "koruma planı" ile geçilecekti.

Peki yeni imar planı neler getiriyor? Sit derecesi düşürüldü mü? Yapılaşma artacak mı? Kaçak yapılaşma engellenecek mi?

OLİMPOS, PHASELİS’TEN SONRA İKİNCİ ÖNEMLİ LİMAN

Olimpos Antik Kenti, Antalya’nın güney sahillerinde Phaselis’ten sonra ikinci önemli liman kenti. Beydağları Milli Parkı sınırları içinde yer alıyor. Kesin kuruluş tarihi bilinmemekle birlikte İ.Ö.167–168 yılarında basılan Likya Birlik sikkelerinde adı geçen Olimpos, Likya Birliği’nde üç oy hakkına sahip altı şehirden biriydi.

KAÇAK YAPILAŞMA OLİMPOS’UN BİR BÖLÜMÜNE VİRÜS GİBİ YAYILDI

Antik kent, 1990’lı yıllara kadar doğal güzelliğini korusa da, zamanla artan nüfus ve insan baskısı nedeniyle kaçak yapılaşmanın baskısını yaşamaya başladı. Bölgeye dönük turizm ilgisi de üstüne gelince antik kentin bir bölümü kaçak turistik tesislerle dolmaya başladı. Olimpos, bir taraftan bakıldığında doğal va tarihi dokusunu koruyan ancak arkasında kaçak yapıların olduğu bir bölge haline dönüştü.

Oysa Olimpos Antik Kenti önce 1976 yılında milli park statüsüne alınmış ardından 1990’da 1. ve 2. derece arkeolojik sit alanı olarak ilan edilerek alanda inşaat yasağı getirilmişti. Bölge koruma altına alınsa da kaçak yapılaşma antik kentin bir bölümünde virüs gibi yayıldı. Öyle ki kaçak yapılaşmanın önü 1990’lar ve daha sonraki yıllarda alınmayınca özel mülkiyetin yani yapılaşmanın yoğun olduğu bölge için 2017 yılından itibaren çalışma başlatıldı ve söz konusu alan 3. derece arkeolojik sit alanı ilan edildi.

KAÇAK YAPILAR PLAN DAHİLİNDE YASAL HALE GELİYOR

Hazırlanan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan plan da 3. derece arkeolojik sit alanı ilan edilen bölgeyle ilgili.

Peki kaçak yapılar ne olacak ve bunun yanında yeni yapılaşma olacak mı?

Olimpos ile ilgili hazırlanan plana bakıldığında 3. derece arkeolojik sit alanında yeni yapılaşmanın adımlarının da atıldığını görmek mümkün. Plan notlarında "Bölgedeki düzensiz yapılaşmayı önlemek, bölgede yaşayanların sosyo-ekonomik yapısına katkı sağlayacak ekoturizmini desteklemek" ifadesinin hemen ardından yapılaşmanın önünün açıldığı şu sözlerle ifade ediliyor: "Planda verilen yapılanma koşulunu aşmamak kaydı ile bir parselde birden faza yapı yapılabilir."

Planda alan kullanımları "belediye hizmet alanı"na, "ticaret alanı"na, "turizm alanı"na, yol, park ve reakrasyon alanlarına ayrılmış durumda. 0.30 emsalle en çok 2 katlı yapı yapma onayı getirilen antik kentte, idari, sosyal ve kültürel merkezlerinden,"ekolojik turizm" ile uyumlu banka, ofis-büro, bakkal, hediyelik eşya satış merkezi, kütüphane, sergi salonu, lokanta, ekolojik pansiyon gibi yapıların önü de açılmış oldu.
3. DERECE SİT ALANI OLAN TARIM ARAZİLERİNE BAĞ EVLERİ YAPILABİLECEK

Plan notlarında yer alan bilgiye göre 1. ve 2. derece sit alanlarında tarımsal üretim devam ederken, 3. derece sit alanlarında ise koruma kurulunun izni dahilinde bağ evleri yapılabilecek.

Kaçak yapıların durumuyla ilgili sorunun yanıtını Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy dün verdi. Ersoy "Yıkımın da önünü açıyoruz aslında. Uygunsuz binaların yıkımının önünü açıyoruz. Diğerleri de plan dahilinde resmileşmiş olacak" dedi. Başka bir deyişle hazırlanan plan kaçak yapılar için "imar affı" anlamına da geliyor.

Olimpos Antik Kenti 3. derece arkeolojik sit alanı kapsamındaki 1/1000 ölçekli koruma amaçlı uygulama imar planındaki alan kullanımları ve yüzölçümleri şöyle:

125 bin metrekare ekolojik pansiyon alanına, 746 metrekare ticari alanına, 364 metrekare belediye alanına, bin 503 metrekare aile sağlığı merkezine, yaklaşık 12 bin metrekare park alanına, bin 401 metrekare rekreasyon alanına, 264 metrekare trafo alanı ve yaklaşık 100 bin metrekare yol alanı ayrıldı. Buna göre yaklaşık 130 dekarlık alanda iki katı geçmemek koşuluyla yapılaşma öngörülüyor.