Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu'ndan deprem bölgesinde salgın hastalık uyarısı: Tedbir alınması gerekiyor
Artı Gerçek -Maraş’ta 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerin ardından bölgedeki yurttaşlar salgın hastalık riski ile karşı karşıya.
Türk Tabipleri Birliği, bölgede yaşanan barınma, beslenme, hijyen ve temiz içme suyu sorununun bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkma riskini artırdığını açıkladı.
Sağlık Bakanlığı ise depremden etkilenen bölgelerde salgın hastalık riskine karşı halk sağlığı çalışmalarına ağırlık verdiğini duyurarak şu açıklamayı yaptı:
- Sağlık Bakanlığı, ayrıca salgın hastalık riskine karşı da gerekli önlemleri aldı. Afet bölgesindeki 10 ilde, 6 Şubat’tan bugüne kadar 300 bine yakın kişiye birinci basamakta muayene, 2 bin 846 gebe izlemi, 9 bin 685 bebek ve çocuk izlemi yapıldı. 4 binden fazla noktadan su örneği alınarak yetersiz görülen yerlerde klorlama işlemi yapıldı. Bölgeye yeterli sayıda kuduz, tetanos ve çocukluk çağı aşıları gönderildi.
Halk sağlığı ve epidemiyoloji uzmanı Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu, ANKA Haber Ajansı’nın bölgedeki salgın hastalık riskine ilişkin sorularını yanıtladı.
Hamzaoğlu, temiz içme ve kullanma suyu eksikliği, çöplerin toplanmaması, deprem sonrası kapalı alanlarda kalabalıklar halinde bulunma zorunluluğu; bebeklere, çocuklara ve gebelere yapılması gereken aşıların yapılamaması nedeniyle bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkabileceğini belirterek “Aile sağlığı merkezinde sunulmakta olan hizmetler, büyük ameliyat gerektiren açık yaralar, büyük yaralanmalar var, bunun gölgesinde kalmamalı. Eğer bu hizmetler gölgede kalırsa ve bir süre daha aksarsa riskler tehlikeye, oradan da maalesef salgına dönüşebilir” dedi.
Hamzaoğlu, şunları söyledi:
“DEPREM KOŞULLARINDA, BÖYLE BİR MEVSİMDE OLDUĞUNDA BULAŞICI HASTALIKLARIN RİSKİ ARTIYOR”
"Deprem koşullarında, böyle bir mevsimde olduğunda bulaşıcı hastalıkların riski artıyor. Hem deprem koşulları hem de deprem sonrası koşullar itibarıyla bunu değerlendirmemiz gerekir. O bakımdan dört başlık altında bu riskleri ifade edebiliriz. Bir tanesi; temiz içme, kullanma suyu ve tuvaletin, sabunun, el yıkama için temizlik malzemelerin olmaması nedeni ile ortaya çıkan bulaşıcı hastalıklar riski. Bunu suyla bulaşan, gıda ile bulaşan hastalıklar olarak değerlendirebiliriz. Bu, dışkıların dışarı yapılması, el temizliğinin yapılmaması nedeniyle elden gıdalara ve ağza giden hastalıklar; tifo, paratifo, basilli dizanteri, amipli dizanteri, sarılık, hepatit a’yı bu grupta saymak mümkün. Bunları engellemek için hızlıca bölgedeki depremzedelerin bulunduğu alanlara portatif tuvaletlerin yapılması gerekiyor. Bunun için teknolojiye hiç gerek yok. 75 santim derinliğinde, 45 santim çapında çukurlar kazılır ve etrafı mahremiyet için örtülerle kapandıktan sonra oraya su, temizlik malzemesi temini de sağlanır. Yerleşim yerinin biraz daha ilerisi gibi konumlara dikkat edilebilir. İçme ve kullanma suyu, temiz tuvalet ve temizlik malzemeleri; birincisi bu.
“VEKTÖRLERİN ÜREYEBİLECEĞİ ALANLARIN DÜZENLENMESİ GEREKİR”
İkincisi, çöpler. Çöplerin toplanması ve düzenli olarak yerleşim yerinden uzaklaştırılması gerekir. Çünkü kemirgenler başta olmak üzere birçok sağlık sorunu olan vektörlerin üreyebileceği alanların düzenlenmesi gerekir. Üçüncü başlık olarak, deprem sonrası, iklim koşulları nedeniyle de kapalı alanlarda büyük kalabalıklar halinde bulunma zorunluluğundan kaynaklanan solunum yolu hastalıkları riski; üst solunum yolu enfeksiyonu, grip, koşullar nedeniyle Covid-19 ile ilgili riskler var. Özellikle Sağlık Bakanlığı’nın bu bağlamda hızlıca grip ve Covid-19 aşılarını yaşlara tamamlamayı organize etmesi gerekir. Buna dikkat çekiyoruz. Barınma ve ısınma koşullarının düzenlenmesiyle kalabalık ortamlardan insanların bir an önce kurulacak çadırkente, yerleşim merkezlerine ya da kış koşullarına uygun çadırkentlerine yerleştirilmesi gerekiyor. Burada da maalesef görüyoruz fotoğraflardan, her bir çadırın birbiri ile olan mesafesi en az 8 metre olmalı, her dört yönden de. Bir çadırda kişi başına 3,5 metrekareden daha az alan düşmemeli. Bu dikkate alınarak bu yerleşme sağlanmalı ki solunum yollu enfeksiyonları olmasın. Birbiri ile temas olmazsa, bu çadırlar kış koşullarına uygun olursa yangın riski de olabildiğince az olacaktır. Ama en önemlisi enfeksiyonu; grip, Covid-19 gibi solunum yoluyla bulaşan enfeksiyonların riskini azaltacaktır bu tür uygulamalar.
“BİR KIZAMIK SALGINIYLA, BİR ÇOCUK FELCİ SALGINIYLA KARŞILAŞMA RİSKİMİZ VAR”
Dördüncüsü de aşı ile korunabilir hastalıklar. Biraz önce bahsettiğim, tedarikinde sorun olan hastalıkların aşılarının bebeklere, çocuklara ve gebelere yapılması gerekiyor. Gebelerin tetanos aşıları tamamlanması gerekiyor. Bebeklerimizin ve çocuklarımızın kaldığı yerde aşı takviminin tamamlanması gerekiyor. Aksi takdirde bir kızamık salgınıyla, bir çocuk felci salgınıyla karşılaşma riskimiz var. Henüz bunlar risk aşamasında. Bir tehlikeye dönüşmüş değil. Ama hızlıca bunların büyümesini ve gelişmesini engelleyecek tedbirlerin alınması gerekir. Bunun için de birinci basamak sağlık hizmetleri dediğimiz, ülkemizdeki aile sağlığı merkezinde sunulmakta olan hizmetler, büyük ameliyat gerektiren açık yaralar, büyük yaralanmalar var, bunun gölgesinde kalmamalı. Eğer bu hizmetler gölgede kalırsa ve bir süre daha aksarsa biraz önce söylemiş olduğumuz riskler tehlikeye, oradan da maalesef salgına dönüşebilir.
“HER TUVALETTEN SONRA ELLERİN SABUNLA SUYLA YIKANMASI GEREKİYOR”
Yediklerimizi sindirildikten sonra bağırsaklarımızdan dışkı olarak attığımızda bunlar pek çok bakteriyi içeriyor, virüsü içeriyor. Dolayısıyla bunlarla temas olmaması ve her tuvaletten sonra ellerin sabunla suyla yıkanması gerekiyor. En az 20 saniye parmak aralarının, tırnakların mutlaka yıkanması gerekiyor. Gıdaların mutlaka temiz suyla yıkanması gerekiyor, kirli ellerle ellenmemesi gerekiyor. Mümkün olduğunca da her yemekten, her öğünden önce ellerin yıkanması ve titizlikle yemek yenmesi gerekiyor." (ANKA)
Depremden etkilenen illerdeki kültürel miras koruma altına alındı
Deprem bölgesinde artçı uyarısı: Bina yıkma ihtimali kesinlikle var
Deprem sonrası binalarla ilgili soruşturmalarda 24 tutuklama
