Sur’un yıkımına karşı UNESCO’ya acil çağrı mektubu

DİYARBAKIR - Sur’un Yıkımına Hayır Platfotmu bileşenleri 50 kurumun imzasıyla, Alipaşa ve Lalebey mahallelerinde "Kentsel dönüşüm" adı altında başlatılan yıkıma karşı UNESCO’ya acil çağrı mektubu gönderdi.

Diyarbakır’ın Sur ilçesinde "Kentsel dönüşüm" adı altında Alipaşa ve Lalebey mahallerinde başlatılan yıkıma karşı mücadele etmek amacıyla kuruluşunu deklare eden Sur’un Yıkımına Hayır Platformu, yıkımın durdurulması için çalışmalarını sürdürüyor. Platform, yürüttüğü yıkıma karşı yürüttüğü mücadele kapsamında Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’ne (UNESCO) acil çağrı mektubu gönderdi. UNESCO Dünya Miras Listesi’nde (DML) bulunan 191 üye ülke ve 1031 alanın içerisinde Diyarbakır Kalesi ile Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı’nın yer aldığının hatırlatıldığı mektupta, tarihi Sur ilçesinin Türkiye bulunan 15 dünya miraslarının içerisinde olduğunun altı çizildi.

‘GÜVENLİK POLİTİKALARI İLE YOK EDİLMEYE ÇALIŞIYOR’

Mektubun devamında şu değerlendirmelere yer verildi: "Dünyadaki en eski yerleşim alanlarını içinde barındıran ve 40’a yakın uygarlığın izlerini taşıyan Sur içinin tarihi M.Ö. 7500 yıllarına dayanmaktadır. Sur içi farklı etnik, sınıf, kimlik ve inançtan halklara tarih boyunca ev sahipliği yapmıştır. Çok katmanlı demografik yapısı ile tarihin her döneminde kozmopolit bir yerleşim yeri olan Sur içi, 21.yüzyılda büyük bir yıkıma maruz kalmıştır. Birçok medeniyetin bugüne kadar koruduğu bu tarihi mekân, günümüzde güvenlik politikaları ve çağdaş kentleşme projeleriyle köklü bir şekilde yok edilmeye çalışılmaktadır. Sur içi, tarihsel bağlamda, sadece Diyarbakır Kalesi’nden ve Hevsel bahçelerinden oluşmamaktadır. Bu çağrıyı yaptığımız tarih itibariyle, Sur içinde yer alan birçok tarihi eserin bulunduğu, tarihsel ve kültürel sokak dokusuyla bilinen Alipaşa ve Lalebey mahalleleri ‘iş makineleriyle’ yıkılmaktadır.

‘TARİHİ KAYGI DÜŞÜNÜLMÜYOR’

Yaklaşık on bin yıllık tarihi geçmişe sahip, açık hava müzesi olan Sur İçi yerleşkesi, nasıl olur da ‘iş makineleriyle’ yıkılmaktadır? Dünyanın neresinde tarihi mekânlar iş makineleriyle yıkılmıştır? Burada hiçbir tarihsel ve arkeolojik kaygının taşınmadığını düşünüyoruz. Bu noktada UNESCO’ya Sur içindeki tarihsel ve kültürel yapılara ‘bütünlükçü bir koruma anlayışıyla’ yaklaşması için acil çağrı yapıyoruz."

Platform, gönderdiği mektupta UNECSO’ya taleplerini ise şöyle sıraladı:

*Alipaşa ve Lalebey mahallelerindeki tarihsel ve kültürel dokunun korunması ve yıkımın acil bir şekilde durdurulması için UNESCO’dan harekete geçmesini,

*UNESCO’dan, yıkımın durdurulması için Türkiye hükümetine acil koduyla çağrı yapmasını,

*Uzmanlardan oluşan bir heyetin Sur içindeki yıkımı yerinde incelemek ve gözlemlemek üzere en kısa sürede Türkiye’ye gelmesini,

*UNESCO, Türkiye’yi, UNESCO’nun Kültürel ve Doğal Mirasın Ulusal ve Uluslararası Korunması Belgesi, Venedik Tüzüğü, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi ve Somut Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi gibi tüm uluslararası sözleşmelere uymaya davet etmesini talep ediyoruz.

Sur Yıkımına Hayır Platfotmu’nun UNESCO’ya gönderdiği acil çağrı mektubunda yer alan bileşeni olan 50 kurumun isimleri de şöyle:

Diyarbakır Ekoloji Derneği, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Harita Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Makine Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Mimarlar Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Şehir Plancıları Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Diyarbakır İl Temsilciliği, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Diyarbakır İl Temsilciliği, TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası Diyarbakır İl Temsilciliği, TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Diyarbakır İl Temsilciliği, Dicle Fırat Kültür Merkezi, Özgür Hukukçular İnisiyatifi, Diyarbakır Eğitim Sen 1, 2, 3 Nolu Şubeler, SES Diyarbakır Şubesi, Genel-İş Sendikası Diyarbakır, Yapı-Yol Sen Diyarbakır Şubesi, Diyarbakır Tabip odasıTÜM BEL SEN Diyarbakır Şubesi, BES Diyarbakır Şubesi, ESM Diyarbakır Şubesi, Tarım Orkam Sen Diyarbakır Şubesi, Haber-Sen Diyarbakır Şubesi, Diyanet Vakfı Emekçileri Sendikası (DİVES) Diyarbakır Şubesi, BTS Diyarbakır Şubesi, KESK Kadın Platformu, Tevgera Jinên Azad (TJA), Diyarbakır Barış Anneleri İnisiyatifi, Diyarbakır 78’liler Derneği, Pir Sultan Abdal Derneği Diyarbakır Şubesi, Diyarbakır Sarmaşık Yoksullukla Mücadele Derneği, Diyarbakır Göç Edenlerle Yardımlaşma Derneği, TUHAD-FED, DİAY-DER, KURDİ-DER, Kürt Enstitüsü, Rojava Derneği, Demokratik İslam Kongresi (DİK), MEYA-DER, Özgür Gazeteciler İnisiyatifi, Demokratik Toplum Kongresi (DTK), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Diyarbakır il örgütü, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır il örgütü, Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Diyarbakır il örgütü, EMEP Diyarbakır il örgütü ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Diyarbakır il örgütü. (dihaber)