Yargıç listesi krize mi dönüşüyor?

Prof. Dr. Yaman Akdeniz' e göre Avrupa Türkiye'nin yargıç adayları listesini reddederek ‘kendine yakın aday belirleme' mesajı verdi. Türkiye tutumunda ısrar ederse süreç bir krize dönüşebilir.

Evrim KURDOĞLU

GÜNCEL- Adalet Bakanlığı’nın 30 Nisan’da görev süresi dolacak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargıcı Işıl Karakaş’ın yerine seçilmesi için gönderdiği üç kişilik aday listesi, Avrupa Komisyonu Parlamenterler Meclisi tarafından reddedildi. Aralarında İnsan Hakları Daire Başkanı Dr. Hacı Ali Açıkgül’ün de bulunduğu üç adayın ismi, aralık ayında AKPM’nin özel komitesine gönderildi. Türkiye’nin adaylarını uygun bulmayan komite, listeyi iade etti. Hazırlanacak yeni liste için aday adayı olan Prof. Dr. Yaman Akdeniz'e göre bu red AKP hükümetine bir mesajdı:

"İlk tur geçen haziranda sonuçlanmıştı. Ancak kasım ayında AİHM bu liste ile ilgili çekingen davranmıştı. Bunun üzerine Adalet Bakanlığı yeni liste oluşturmak için bir başvuru duyurusu yapmıştı. Bugün de resmi olarak listeyi redettiğini duyurdu. Ben de ikinci liste için başvuru yaptım. 3 Mart tarihinde 13-17 Mart'ta yapılacak mülakat için aday adayı isimleri belirlenecekti. Bana şimdiye kadar bir bilgi gelmedi. İlk listeye bakarsanız diğer iki kişinin adını göremesek de bir kişinin İnsan Hakları Daire Başkanı Dr. Hacı Ali Açıkgül olduğunu öğrendik. Bu da adayların AKP'ye yakın isimlerden seçildiğini bir göstergesi olarak düşünülebilir. Yargıç aday adaylarını zaten Türkiye'de Bakanlar Kurulu onaylıyor. Ancak Avrupa Komisyonu Parlamenterler meclisi ilk turda Türkiye'nin gönderdiği bu listeyi kabul etmeyerek bir mesaj verdi. Bu mesaj da ikinci turda tüm kriterlere uygun adayların yer aldığı bir liste olması yönünde. Bir kere kriterlere göre cinsiyet eşitliği olması gerekiyor bu da adaylar arasında en az bir tanesinin kadın olması anlamına geliyor. Ayrıca üç adayın da vasıflarının aynı seviyede olması gerekiyor. Siz bir adayı çok nitelikli diğerlerini daha düşük nitelikte belirleyemezsiniz."

‘SÜREÇ KAPALI KAPILAR ARKASINDA'

Akdeniz, normalde üç adayın oluşturduğu listenin kamuoyunun bilgisine sunulması gerekirken hangi isimlerin yer aldığının bilinmemesinin sürecin kapalı kapılar arkasından yürütüldüğünün bir işareti olduğunu belirti: "Kapalı kapılar arkasında kararlar veriliyor. Oysaki süreç şeffaf olmalı ve kamuoyu Türkiye'yi kimin temsil edeceğini bilip değerlendirmeli."

'15 TEMMUZ'DAN SONRA YARGICIN İNANDIRICILIĞI ÇOK ÖNEMLİ'

Özellikle 15 Temmuz'dan sonra Türkiye'deki insan hakları ihlallerinde çok yüksek oranda artış olduğu için Türkiye Avrupa ilişkilerinin gerilimli olduğunu ifade eden Akdeniz, Türkiye'nin bu listede ısrar etmesi halinde bir kriz yaşanabileceğini söyledi:

"Bundan sonraki süreçte Türkiye biraz daha iyi bir liste sunar diye tahmin ediyorum. Işıl Hoca'nın seçimi de aslında böyle olmuştu. O da ikinci turda seçilmişti. Ama şimdi bu süreç nasıl ilerler? Türkiye Avrupa arasında bir krize sebep olur mu? Bilemiyorum. Çünkü Türkiye ve Avrupa arasındaki ilişki 15 Temmuz'dan sonra daha da gerginleşti. Gerek Avrupa Parlamenterlerinin raporları gerekse de Venedik Komisyonu'nun raporları Türkiye'deki insan hakları ihlallerinin artarak yükselen bir oranda olduğunu söylüyor. Türkiye bu tavrında ısrar ederse bir kriz yaşanabilir ama bu daha önce Avrupa Komisyonu Parlamenter Meclis'inde yaşanmamış bir kriz olur. Ya da Türkiye daha iyi bir liste ile bir uzlaşma yakalayabilir. 15 Temmuz'dan sonra Türkiye'den gidecek yargıcın inandırıcılığı Avrupa için çok önemli."

Normal şartlarda 1 Mayıs’ta göreve başlaması gereken yeni yargıç, ilk turda seçilemediği için Işıl Karakaş'ın görev süresi Eylül ayına kadar uzayacak. Yeni seçilecek yargıç Eylül ayından görevine başlayacak.